________________
શ્રી સદ્ગુરુ, સપુરુષ, સંત-જ્ઞાની પુરુષોનું માહાત્મ તો પોતે કયા તત્ત્વરૂપે રહેલો છે તેની જાણ થઈ શકે અને તો જ . પરતત્ત્વ-અજીવતત્ત્વ પ્રત્યેનો જે મોહભાવ રહેલો છે તેને છોડવાનો પુરુષાર્થ સદ્ગુરુ આશ્રયે થઈ શકે, તો જ અધ્યાત્મદષ્ટિ ખૂલે અને અધ્યાત્મ માર્ગમાં આગળ વધીને સંસાર પરિભ્રમણને ક્ષય કરવાનો પુરુષાર્થ થઈ શકે. (૩૨) “જો તમો સાક્ષી થઈ ગયા તો તમે એક મોટું પગથિયું ચડી ગયા એટલે કે અંતરાત્મા થઈ ગયા, તો તમને નવા કર્મ ન બંધાય.” ''
હાલમાં જીવ અજ્ઞાનને કારણે પરને પોતાનું માનીને, તે જ સાચું છે, તેમ સમજીને જ તેનો વ્યવહાર ચલાવી રહ્યો છે. તેથી જન્મમરણના ચક્કરમાં ફરી રહ્યો છે. આવું અનાદિકાળથી જીવ કરતો જ રહ્યો હોવાથી તે જ સાચું માને છે. અને તેનાથી જ મને સુખ પ્રાપ્ત થશે એમ માને છે. પણ એ બધું તો સંયોગોથી પ્રાપ્ત થાય છે અને સંયોગો છુટી જતાં નાશ પામી જાય છે, પણ તે માટે જે ભાવો કર્યા હતા, તેથી નવા કર્મ બંધનને જ વધાર્યા કરે છે. હવે જો સદ્ગુરુનો સહારો મળ્યો છે તો તેમની દષ્ટિએ સાધના કરવાનો પુરુષાર્થ શરૂ કરવામાં આવે તો પરભાવ પ્રત્યેનો અહંભાવ કે મમત્વભાવનો ત્યાગ થવા માંડે, અને તેના સાક્ષી થવાનો, દ્રષ્ટા થવાનો પુરુષાર્થ જાગૃત થઈ જાય. જો દ્રષ્ટાપણું-સાક્ષીપણું પ્રગટ થઈ જાય તો સાધના માર્ગનું એક મોટું પગથિયું ચડી ગયા તેમ કહેવાય એટલે કે બહિરાત્મપણું છોડીને અંતરાત્મપણું પ્રાપ્ત થઈ ગયું. આ સ્થિતિ પ્રગટવાથી અને તેમાં જ રહેવાથી આપણને નવા કર્મ ન બંધાય. (૩૩) “હું જાણું છું, દેખું છું સાક્ષી છું.આ જ્ઞાનધારાથી નવા કર્મ બંધાતા નથી.”
જો મને સત્ય દેખાય (સમ્યગુદર્શન), સત્યનું જ્ઞાન થાય (સમ્યકજ્ઞાન) અને તેથી પરનો હું સાક્ષી થઈ જાઉં (સમ્યફઆચરણ) તો તે મારી જ્ઞાનધારા પ્રગટ થઈ ગણાય. જીવાત્મા કર્મધારાથી છૂટો
