________________
૨૬
સમય જતાં જિનમતી અને ધનશ્રી મૃત્યુ પામી દેવલોકમાં ગઈ એ બન્ને દેવીઓમાંથી એક મૃત્યુ પામીને પૃથ્વીલોક પર આવી. તેનું નામ કનકમાલા, તે તું પોતે છે. ગયા ભવમાં તું ધનશ્રી હતી. જિનમતીનો આત્મા હવે ચ્યવન પામીને પૃથ્વીલોક પર આવશે. તે આજ નગરમાં સાગરદત્ત શેઠને ત્યાં પુત્રી રૂપે જન્મ લેશે. તેનું નામ હશે સુદર્શના. તેની પાસે તું જજે, તેને પણ પ્રતિબોધ આપજે, ભવિષ્ય એવું નિર્માણ થશે કે તમે બન્ને સાથે દીક્ષા લેશો અને આ * ભવમાં સાથે મોક્ષમાં જશો.
એમ જ થયું.
કનકમાલા અને સુદર્શનાએ ચારિત્ર ગ્રહણ કર્યું. અને પવિત્રજીવન જીવીને પરમપદ પ્રાપ્ત કર્યું. દીપપૂજાનો આવો છે મહિમા! * દીપક પૂજાના કુલા
૧. પંચમી ગિત ભરવા ભશી, પંચમી પૂજા રસાળ; કેવળજ્ઞાન વૈષવા ધરીયે દીપક માળ.
દ્રવ્ય દીપ સુવિવેકથી, કરતા દુ:ખ ફોક; ભાવ પ્રદીપ પ્રગટે હુયે, ભાસિત લોકાલોક.
-પં. વીરવિજયજ
૨. નિશ્ચય ધન જે નિજત, તિરોભાવ છે તેહ ; પ્રભુમુખ દ્રવ્યદીપક ધરી, આવિર્ભાવ કરેહ. અભિનવ દીપક એ પ્રભુ, પૂજી માગો હેય; અજ્ઞાત તિમિર જે અનાદિનું, ટાળો દેવાધિદેવ.
પ્રબુદ્ધ જીવન
નથી.
-શ્રી દેવવિજય
૩. જગપ્રદીપપુર દીપ શુભ, ક૨તાં ભાવો એહ ; અવરાણું જે અનાનુિં, જ્ઞાન હું નિજ માં.
-પં. ઉત્તમવિજય
પંથે પંથે પાથેય...(અનુસંધાન પૃષ્ઠ છેલ્લાનું ચાલુ
જ્યારે પરાજીત અથવા પરાજીતા નકામા, અણગમતા, અણુઉપયોગી વિચારોની પાછળ ઘેલા થવા લાગે છે. એ સફળ થવામાં શું મુશ્કેલી છે, શું કમજોરી છે, આ કામ ન કરવાના કારણો દૂધમાં પોરાની જેમ ખોળી કાઢે છે. એ વ્યક્તિને આગળ જતા રોકે છે. નિષ્ફળતાના ઢગલેઢગલા કારણો રજૂ કરી
આગળ વધતા અટકાવે છે.
ત્રીજો ચોકીદા૨ સફળ અને અસફળ બંને વિચારોને વધાવે છે. આ પણ આવો અને આ પણ આવો. ઘડીમાં ચકડોળની જેમ ઉ૫૨ લઈ જાય, ઘડીકમાં નીચે, બસ વિચા૨ોમાં ફંગોળ્યા કરે, મન-મસ્તક અશાંત થઈ જાય, પેટમાં ચૂંથારો થયા કરે અને વ્યક્તિ કશું પણ ન કરી શકવાની અનિર્ણાયક સ્થિતિમાં અટવાયા કરે.
હવે નિર્ણય આપણે કરવાનો છે કે ક્યા ચોકીદારને આજ્ઞા કરવી છે. જો સકારાત્મક સુઝાવ હશે તો જીતભાઈ સક્રિય થશે અને મંડશે કામ કરવા. જિંદગી હંમેશાં આવડતવાળા, કોઠાસૂઝ જાગૃત હોય તેવા, ભીતરી માંહ્યલાને માંડ્યા કરતા હોય એને પસંદ કરે છે અને એટલે જ બધા ટોચ પર બીરાજતા
નવેમ્બર, ૨૦૧૬
પરાજનભાઈના સથવારે બુદુ લોકો ખીણમાં જ અથડાયા કરે છે. ક્યારેક કોઈ કહે–અમે આમ કેમ કરીએ છીએ એ ખબર નથી પડતી, પણ પ્યારા
મિત્ર, અંતઃકરણને સાંભળો ને ! એની તરફ બહેરાશ ન લાવો. સત્કર્મ કરતાંજ અંદરથી આનંદ, પ્રસળતા અનુભવાય છે. તે જ રીતે ખોટું થઈ જતાં જમનને દુઃખ થાય છે, એ ગ્લાનિ અનુભવે છે . એટલે અંતરાત્મા આપણો મોટામાં
મોટો પ્રશંસક પણ અને ચેતવણીકાર છે. અંતઃકરણની કોર્ટમાં ઉચિત ન્યાય મળે જ છે.
અંતઃકરણના અવાજને સાંભળવા માટે નિરાંત, શાંતતા અને એકાંતનો આનંદ ઉઠાવવો જરૂરી... રોજ થોડા સમયનું ધ્યાન આ માટે ઉપયોગી છે. સ્વામી વિવેકાનંદે કહ્યું છે ઃ
`Talk to yourself atleast once in a day. Oherwise you may miss a meeting with an excellent person in this world.
અંતઃકરણનો સામનો કરવા નીડરતાનો વિકાસ કરવો જરૂરી છે. ઘણું ધ એવું દેખાશે જેથી આપણે ડરીને બહેરા થઈ જઈએ છીએ અને આખી વાત નસીબ ૫૨ ન્યોછાવ૨ કરી દઈએ છીએ. નસીબના ભરોસે આગળ ન વધી શકાય.
અંતઃકરણની દૃષ્ટિ જેટલી સજાગ એટલું ગબડી પડવાનું, ભૂલ થઇ જવાનું ઓછું થશે. જેમ અંધ વ્યક્તિ ખુલ્લા કાનને લીધે ગતિમાન બને છે. એ
અવાજની દિશામાં પોતાનો પથ ધીમે ધીમે કાપે છે. એને કોઈ ઉતાવળ નથી હોતી. આપણે અંતઃકરણને સાંભળ્યા વિના ઉતાવળે નિર્ણય લઈને કોઈ વિશે અભિપ્રાય આપીએ કે કશા વિશે મૂલ્યાંકન કરીએ છીએ, જેથી રાગદ્વેષનો ગુણાકાર કરીએ છીએ. લાંબે ગાળે પશ્ચાતાપની આગમાં શેકાવું પડે છે.
આ ઉતાવળના મુખ્ય કારણ જીદ્દ, વટ, અભિમાન, અહંકાર, પોતા માટેનો ઊંચો અભિપ્રાય અને પરિણામ અથવા ફળ જલદી પ્રાપ્ત કરવાની મનોઇચ્છા કારાભૂત છે.
આપણે મનોશિક્ષણના પગથિયા વિશે વિચાર કરીએ છીએ.
૧. અંતઃકરણનું સાંભળી, યોગ્ય નિર્ણય માટે પરિવાર, મિત્રો કે જાણકા૨ની સાથે ચર્ચા કરીને યોગ્ય દિશા તરફ વળવું.
૨. ભીતરથી સદાય પ્રસન્ન રહેવું, આનંદને પ્રસારિત કરતા રહેવું. ૩. વાચન, સમૂહ વાચન, સહવાચન અને સત્સંગનો આગ્રહ સેવવો.
૪.
બીજાના અનુભવોમાંથી શીખી એમ કરેલ ભૂલો પ્રત્યે સજાગ રહેવું. ૫. ‘મને બધું આવડે છે” એવા ભ્રમમાં ન રહેવું. પોતાની ખૂબી અને ખામી બંનેને લક્ષમાં રાખી સ્વમૂલ્યાંકન કરવું.
૬. સમસ્યા તો આવશે જ, પણ મિ. જયની મદદ લઈ ખુલ્લા દિલે, આશાથી ભરપૂર સકારાત્મક રીતે વિચારવાથી સમાધાન અચૂક મળે જ. ૭. હતાશા, નિરાશા, નકારાત્મકતા એટલે કે મિ. પરાજીતથી કોસો દૂ૨
રહેવું, એની મિત્રતા ન કેળવવી, એના અવાજને ઉગોજ ડામી દેવો. ૮. સફળતા અન્ય લોકો કે છે, સંતોષ પોતાના મનમાંથી ઉઠની અનુભૂતિ છે એટલે સફળતાથી વિશેષ સંતોષને પ્રાધાન્ય આપવું. ૧૨, હીરા ભુવન, કુશાલ જૈન ચોક, વી.પી. રોડ, મુલુંડ (પશ્ચિમ), મુંબઈ-૪૦૦૦૮૦. મોબાઈલ : ૯૯૬૯૧૧૦૯૫૮.