________________
જૂન, ૨૦૧૬ પ્રબુદ્ધ જીવન
૨૧ પ્રત્યેક ૨૦ મિનિટે પશુ કે પક્ષીની એક જાતિ નષ્ટ થાય છે એવી તેમના હિન્દુ ધર્મનું પુસ્તક આપ્યું તે બતાવે છે કે તેમના વિચાર અને સ્થિતિ સર્જાઈ ન હોત.
| દર્શન આકાશ જેટલા વિશાળ હતા. ગાંધીજીએ કહ્યું કે મારા માટે જૈન ધર્મમાં માતાનો મહિમા વિશિષ્ટ છે. શ્રીમદે માતાને પુછ્યું ગીતાનું પુસ્તક આત્માનું ઔષધ બની રહ્યું. તેમણે “પંચીકરણ', કે “તમે મોક્ષમાં આવશો?' માતા કહે, “મોક્ષ એ શું છે?' શ્રીમદ્ “યોગવશિષ્ઠ' અને આચાર્ય હરિભદ્રસૂરિ મહારાજનું “ષડદર્શન માતાને કહે છે “મારે વનમાં જવા પરવાનગી જોઈએ છીએ.” માતા સમુચ્ચય' જેવા ગ્રંથો આપ્યા હતા. કહે છે કે “તું મારા કુળનો દીવો છે અમે તને સાધુ થવાની રજા કેવી ગાંધીજીએ લખ્યું છે કે મેં “મોક્ષમાળા’ અને ‘વચનામૃત' આખા રીતે આપીએ.' માતા ચોધાર આંસુએ રડે છે. શ્રીમદ્ કહે છે-“જીવતો વાંચ્યા હતા. અત્યાર સુધી હિન્દુ ધર્મથી દૂર જતો હતો, પણ તે ગૂઢ, જોગી હશે તો તને મોટું જોવા મળશે. તારે આંગણે આવી ખબર સૂક્ષ્મ અને આત્માનું નિરીક્ષણ છે. તેમાં દયા છે, તેવું બીજા ધર્મોમાં પૂછશે. હવે દુ:ખ ન લગાડશો. ભાઈ મનસુખ માનું ધ્યાન રાખશે. નથી તે શ્રીમદ્ રાજચંદ્રને કારણે સમજાયું. ગાંધીજીની હિન્દુ ધર્મ માતા તમે જે કહેશો એમ કરીશ.'
અંગેની શંકાઓ દૂર થઈ. બંને વચ્ચે ૨૦૦ પત્રો લખાયા હતા એમ શ્રીમમાં વૈરાગ્યનો રંગ લાગ્યો હતો, પણ પરિવારજનોનું મન સ્વયં ગાંધીજીએ નોધ્યું છે. આ સમયે ગાંધીજીએ એમ પણ લખ્યું કે રાખવા ૨૧મા વર્ષે પોપટભાઈ ઝવેરીના દીકરી ઝવલબહેન સાથે શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર પોતાના સમયના શ્રેષ્ઠ ભારતીય હતા. ભારતમાં વિક્રમ સંવત ૧૯૪૬ના પોષ સુદ ૧૨ના દિવસે લગ્ન કર્યા. સંસારસુખ અનેક સાધુસંતો અને વિદ્વાનો હતા, આમ છતાં ગાંધીજીએ તેમને પ્રત્યે ઉદાસીનતા છતાં તે ભોગવવું પડતું હતું. “હૃદયની આજ્ઞા મહાન આત્મજ્ઞાની ગણાવ્યા હતા. તેમણે કહ્યું છે કે તેમનું જીવવું એ એક અને ચરણનાં ચાલવાં જુદાં” એવો સંઘર્ષ મનમાં ચાલતો હતો. જ મોટી સેવા છે. તેમણે આપેલા ગ્રંથો વાંચવાથી મને સર્વોત્કૃષ્ટ તેમનો આ સંઘર્ષ સમજી શકે એવું આજુબાજુ કોઈ નહોતું. એમના શાંતિ પ્રાપ્ત થઈ છે. મહાત્મા ગાંધીજી એકવાર વઢવાણ આવ્યા ત્યારે પુત્રી ઝવલબહેને લખ્યું છે કે તેઓ સંસારમાં હતા, પણ તેમની મા તેમણે કહ્યું હતું કે શ્રીમન્ને જગતના તાપનું દરદ અસહ્ય હતું. માત્ર કહેતા કે “એ સંસારમાં રહેતા સાધુ જેવા છે.” ચિંતન તે આત્મશક્તિ શરીરનું દરદ હોત, તો તેઓ જીવી શક્યા હોત. મહાત્મા ગાંધીજી અને મોક્ષનું ચાલતું હોય અને વ્યવહાર દ્રવ્યનો કરવો પડે. આ સંઘર્ષ કહે છે કે તેમની પાસે ચાર વસ્તુ શીખી શકીએ. પહેલી શાશ્વત વસ્તુમાં સાધકના જીવનમાં આવે. ૬૮ વર્ષના સોભાગભાઈ ૨૩ વર્ષના તન્મયતા રાખવી. નશ્વર વસ્તુનો અનાદર કરવો. બીજું, આખા સંસાર શ્રીમને બીજ મંત્ર આપવા આવ્યા. વિક્રમ સંવત ૧૯૪૬ના સાથે એકસરખી વૃત્તિથી વ્યવહાર કરવાની સરળતા. ત્રીજું સત્ય અને ભાદરવાથી સોભાગભાઈ સાથેનો તેમને સંબંધ સાત વર્ષ રહ્યો. ચોથું અહિંસામય જીવન. સોભાગભાઈ અંજારની દુકાન સંબંધી વ્યવહારિક પ્રશ્નો વિષે શ્રીમદ્ રાજચંદ્રએ રચેલું ૧૪૨ દોહરા ધરાવતું “આત્મસિદ્ધિશાસ્ત્ર' માર્ગદર્શન માગતા, ત્યારે તેઓ ઉત્સાહમાં કહેતા કે અકળાવાના એ તર્કની ખોજ નહોતી, પણ એમને થયેલો આત્માનો અનુભવ છે. બદલે સમભાવથી સહન કરો.
- તેમાં માત્ર શાસ્ત્રનું જ્ઞાન જ નથી. તેમાં આત્માની અનુભૂતિ અને મહાત્મા ગાંધીજી મુંબઈમાં આવ્યા પછી તેમનો પરિચય પ્રબુદ્ધ જીવન’ હવે ડિજિટલ સ્વરૂપે ઉપલ, આંતરિક અનુભવજ્ઞાનનો નિચોડ
છે. વિક્રમ સંવત ૧૯૫૨માં શ્રીમદ રાજચંદ્ર સાથે થયો હતો. | ૧૯૨૯ થી માર્ચ ૨૦૧૫ સુધી ‘પ્રબુદ્ધ જીવન’ના બધાં જ અંકો | શરદપૂનમના બીજા દિવસે તેમણે ડરબનથી પત્રો લખીને | સંસ્થાની વેબસાઈટ
મહામુમુક્ષુ અંબાલાલભાઈને શ્રીમદ્ રાજચંદ્રને આધ્યાત્મિક www.mumbai-jainyuvaksangh.com 6422414 qizl|| કહ્યું, ‘તમે ફાનસ લાવો.' પ્રબળ બાબતો અંગે પ્રથો પડ્યા હતા. | શકશો. તેમજ ડી.વી.ડી. સ્વરૂપે પણ આ બધાં અંકો ઉપલબ્ધ આત્મસ્કરાની મદદથી તેમણે ગાંધીજી લખે છે કે શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર
માત્ર દોઢથી બે કલાકમાં અવનિ પ્રજ્ઞા અને અનુભવજ્ઞાનથી ઉત્તર | જિજ્ઞાસુ અને પુસ્તકાલયોને આ ડી.વી.ડી. વિના મૂલ્ય અમે પરનું અમૃત સમું અને જીવનને આપતા હતા. જેનું ત્રીજું નેત્ર ખૂલ્યું | અર્પણ કરીશું.
સંજીવની આપનારું હોય, તે પ્રજ્ઞાથી ઉત્તર આપી શકે. આ ડી.વી.ડી.ના સૌજન્યદાતા
આત્મસિદ્ધિશાસ્ત્ર રચ્યું. ૧૪૨ તેમણે ગાંધીજીને વાંચવા માટે | ૧. ફોરમ ઑફ જૈન ઈન્ટેલેકસ્યુઅલ
દોહરાની અમૃતવેલ સમાન સૌથી પહેલું પુસ્તક “શ્રીમદ | હસ્તે-અંજના રમિકુમાર ઝવેરી અને મયૂર વોરા. આત્મસિદ્ધિ શાત્રા માં ભગવદ્ ગીતા' આપ્યું હતું. શ્રીમદ્ | ૨. નિર્મળાનંદ જ્યોત, રેખા-બકુલ નંદલાલ ગાંધી આત્મપ્રતીતિ, આત્માનુભવ અને રાજચંદ્રએ જૈન ધર્મ નહીં, પણ | સંપર્ક : સંસ્થા ઑફિસ - ૦૨૨-૨૩૮૨૦૨૯૬
આત્માનંદની વાત છે. આ
