________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
થોડુંક વિચારીએ. કવિની પાસે આવેલા શબ્દો કાણિયા, પૈસા, સમું, ખિસે, રાંક, સમૌ વખત આ બધા ળ ગુજરાતીના અને તળ ગુજરાતી બોલતા ભાષકોના શબ્દો નથી ? અને છતાં આયાસ વગર અંગ્રેજીને પંક્તિઓ અનુસરે છે. હવે આજ સંવેદન સંસ્કૃતમાં કઈ રીતે વહ્યું છે.
समयस्य वस्त्र - कोषे किं नु मूल्यम् अस्मज्जीवितस्य ? समयस्य वस्त्रकोषं वयं स्मः अस्माकं वस्त्र कोषे - अस्ति
સાયોડપવ: II (પૃ. ૫૭) આ એક જ ઉદાહરણ નહીં પણ બીજા ઉદાહરણના પારસ્પારિક કવિના ભાષાકર્મ અને કલમકસબના તણખા મા આખી પ્રતમાં ઉડતા નજરે પડે છે. કવિ લખે છે
Time is Commiting Suicide every moment in Suffocating महाकालपाशबद्धः समयः करोति स्वधातं प्रतिक्षणम् ॥ (पृ. ४५)
પણ ગુજરાતીમાં આજ ભાવને કવિ ગળાફાંસો, ટૂંપો, આપઘાતી, તાયફો વગેરે શબ્દોથી સજાવી દે છે. ગુજરાતી પંક્તિઓ પણ ચૂંઇગગમ જેવી બની જાય છે.
છે ગળા ફાંસો સમયને ક્ષણ પછી ક્ષણનો અરે ! રેતને ટૂંપો ગળે વળગેલ છે રણનો અરે . જીવવા માટે કર્યા છે આપઘાતી તાયજ્ઞ
બસ, ખસેડી લો તમે ટેકોય કારણનો અરે ! (પૃ. ૪૫) કવિ પો.બો.રૂપે સમયને જુએ છે. પત્ર રૂપે એમાં જીંદગીને ફેંકાતી અનુભવે છે. વાવના કૂવાનું શાંત જળ છે ક્યારેક જીંદગીના કમળનું સમયના તળાવમાં ખીલતું જુએ છે. એક જગ્યાએ કવિ હિન્દીમાં વહે છે.
रौद्र दाँत, भीषण ललाट, मुखसे. उगले यह आग-आग હૈ તેર સીસ, મીનાશ સ્તુધ્ધિ .
धरती पर नाचे काल-नाग સમગ્ર હિન્દીના કવિ કર્મથી અજાણ કવિની પાસેથી શું આવી નખશીખ હિન્દીભાષી વ્યક્તિ જેવી બાની નીકળે ખરી? પણ વર્ષોથી મનાવ્યું છે તેમ જયારે સંવેદન આકૃતિ બદ્ધ થતું હોય છે ત્યારે સાધનો આકારને અનુરૂપ પોઠવાઈ જાય છે. અહીં પણ એવું જ થતું લાગ્યા કરે છે.
આ સમય જાણે કે અધવાંચી કિતાબ જાણવા ક્યાંથી બધા પ્રશ્નો જનાબ.
આસાનીથી જનાબ અને કિતાબ કાફિયા બની બેઠા છે. ૫૯ પાનામાં વિસ્તરેલી આ સમયની અક્ષરયાત્રાના બધા જ ઉદાહરણો આપીને મારે તમને આળસુ બનવા નથી દેવા. અહીં કવિને સભાન કે અભાન કવિકર્મ ખીલ્યું છે, ફાલ્યું છે, મહોર્યું છે. બસ, આમેય બધું જાણવા કરતાં માણવા માટે વધુ હોય છે.
(ાનોf. ડૉ. હર્ષદેવ માધવ, પાર્શ્વ પ્રકાશન, ૧૯૯૯, કિ. ૪૦/-).
પથિક • સપ્ટેમ્બર-૧૯૯૯, ૧૯
For Private and Personal Use Only
