Nyayamanjari Granthibhanga

Author(s): Chakradhar, Nagin J Shah
Publisher: L D Indology Ahmedabad

Page 282

१. पत्रखण्डानि
धनैव व्यवस्था.... मिति भवतेः स भाववचनत्वात् तिष्ठतेश्च गतिवृत्तिवाचित्वेन क्रियावाचित्वाभावात् प्रत्ययानुपप.... तिष्ठत्योः सोपसर्गयोः क्रियावचनत्वान्न पाठानर्थक्यं केवलं केवलाभ्यामक्रियावच.... क्रियावचनत्वावाद्धा (त्वाद्धा) तुसंज्ञाया अभावाद्धातुषु पाठ एव निरर्थक इत्यभिप्रायः । केचनेति [K20A].... न सिद्धिरन्यथा घटामि स्यात् । घटंभूयत इति च प्रभाकरग्रन्थ । भूयते भूयत इति चोभय....व्याख्यानम् । यदा तु घटंभूयत इत्येवंरूपोऽप्यन्वयः प्रा........ प्रातिपदिकं भूयत इति चाख्यातपदमासृ ( श्रि ?) त्य व्याचक्षते । यथा गण्डतीत्यनिष्टं.... इत्यपि रूपमनिष्टं प्राप्नोति तथाहि घटशब्दे द्वितीयान्त उपपदे भवतेः कर्मणि लकारो [ अ ] नमिहिते च कर्मणि द्वितीयादीनां प्रतिषेधोऽस्ति न पुनकारस्य । अकर्मकत्वात् कर्मणि लका....कप्रविभागः प्रयोगाच्चेत् तर्हि प्रयोगाधीनत्वं प्राप्तं साध्वसाधुप्रविवेकस्य न शास्त्राधीनत्वं कर्मणि.... [K20B] भाव इति .. त्तिर्नासम्भवति....त्कं क्ले....न्मूलत्वा ... यगुणव.... [K21A] लक्षणा.. पगवत्त्व.... शडयं .... सा. विष्पति । १.ति भविष्य [K21B] .... हु: । यावज्जीवेदिति । यावज्जीवेत् सुख.... नस्येति । तथाहि - विज्ञानघन एवायं भूते.... मानग्र न्थिरूपो घनीभावः स्वच्छस्वरूपातिरिक्त... सर्गाभावे तु संज्ञा तथाविधरूपं नास्तीत्येवंविधा.... तद्गृहीतम् । तथा च तद्ब्राह्मणं श्रुत्वा साह अत्रैवमा.... स्मि मोहसागरमध्ये निक्षिप्ता इत्यर्थः । अत्र शब्दो में ... [K22A] इति अरे इति तस्या आमन्त्रणम् । मोहं मोहजनकमस्य.... युक्तम् एवमिदं ब्रह्मविदः पूर्वपक्षोत्तरपक्षब्राह्मणं.... प्रामाण्याभ्युपगमात् उत्तरत्र तु मिथ्यासू .... लं प्रति यागस्य हेतुत्वाश्रयणात् । आह चे.... त्ति कपालेष्वधिश्रयन्तीत्यादिवाक्यैः स्या नौ विधिस्तुत्योः समावृत्तिरिति 1 न ह्य....[K22B]....नैव कथ्यते । अनग्नाविव शुष्केधनत ज्वलति कथञ्चिदित्यादे.... अधीति च प्रकृतिभावे कर्तव्ये तनकरणं म्लेच्छनं पदद्विवचने प्राप्ते.... त्येतस्यैव पर्यायो नापभाषितवै इति कृत्यार्थे तवैप्रत्ययः यथेन्द्र....वानित्यर्थः । तत्रेन्द्रत्रुर्वर्धस्व इन्द्रशत्रुर्भव वर्धस्वेति । इन्द्रस्य शत्रुः सा... द्युतात्र त्वं प्रयुक्तमृत्विजा । उपयुक्तस्य वा चात्वले कृष्णविषाणामि.. [K 3A] प्रक्षेपणलक्षणेन प्रतिपत्तिकर्मणा संस्क्रियते । भविष्यत्पुरोडाशसा.... णेन ग्रहणेन गृह्णतो वा | माणवकस्य संस्कारस्तत्संस्कृतस्य विद्वान्य.... च संस्कृतपुरुष वैदुष्यापादक इति तदुक्तम् संस्कारगणनायां तु यु.... क्षद्वयेऽपि बहुसम्भवात् तदभिप्रायेणोक्तम्
वक्तव्यता
महती चर्चेति ।
दर्थनिर्देशेऽपि
प्रयुक्तवानिति । जन्यर्थस्य हि कर्ता जायमानः ..
.[K23B]
―
२५१