Book Title: Nyayamanjari Ahanika 04 05
Author(s): Jayant Bhatt, Nagin J Shah
Publisher: L D Indology Ahmedabad

View full book text
Previous | Next

Page 14
________________ 13 ૧૫૭ ૧૫૮ ૧૫૯ ૧૬૦ ૧૬૧ ૧૬૨ ૧૬૩ ૧૬૪ ૧૬૫ ૧૬૬ ૧૬૭ ૧૬૮ ૧૬૯ ૧૭૧ ૧૭૨ ૧૭૩ સામાન્ય વિના શબ્દ-અનુમાનની પ્રવૃત્તિ ન ઘટે એ નૈયાયિક મત સામાન્યને માન્યા વિના શબ્દ-અનુમાનની પ્રવૃત્તિ ઘટે છે એ બૌદ્ધ મત શબ્દ-અનુમાનને વિષય અન્યાહ છે એ બૌદ્ધ મત નૈયાયિકે કરેલું અપવાદનું ખંડન ગેસ્વલક્ષણને સમુદાય પણ અગોવ્યાવૃત્તિને આશ્રય નથી શબ્દોને અપેહવાચક માનતાં બધા શબ્દો પર્યાય બની જાય અપહભેદે અપહભેદ ઘટતે નથી અપહ્યો અનંત હેઈ તેમનું ગ્રહણું અશક્ય છે અવાદિનું અપહ્ય હેવું સંભવિત નથી “નીલેપલ' શબ્દને અપહરૂપ વાચ્યાર્થ ઘટતો નથી ન વગેરે પદોને વાચ્યાર્થ અહ ઘટતા નથી શબ્દને અર્થ પરમાર્થ તઃ અસ્તિત્વ ધરાવતા નથી એ બૌદ્ધ મા વિકલ્પનો વિષય વ્યાવૃત્તિ અવસ્તુ છે વિકલ્પમાં વિજાતીય વ્યાવૃત્તાકારને જ ઉલ્લેખ સંવેઠાય છે. વિકલ્પવિષય અર્થ અને બાહ્ય વસ્તુ વચ્ચેનો ભેદ વિકલ્પને વિષય અવસ્તુ હોય તે વિકલ્પ થતાં લેકે પ્રવૃત્તિ કેમ કરે છે ? દશ્ય અને વિકણ્યના ભેદના અગ્રહણને કારણે પ્રવૃત્તિ થાય છે અપેહવાપસંહાર જાતિ વગેરે સત છે નિવિકલ્પ પ્રત્યક્ષને વિષય સામાન્ય પણ છે. પ્રત્યભિજ્ઞાને વિષય સામાન્ય છે નિર્વિકલ્પ પ્રત્યક્ષ સામાન્યને રહે છે સામાન્ય-વિશેષ બે રૂપ એક વસ્તુમાં ઘટે છે જાતિ વ્યકિતમાં સમવાયસંબંધથી રહે છે વ્યકિત અને સામાન્યના ભેદની સ્થાપના પ્રતીતિ ભેદને આધારે જતિ સર્વેસર્વાગત છે એ પક્ષ જાતિ સ્વવ્યકિતસવંગત છે એ પક્ષ વિશેષની જેમ સામાન્ય પ્રત્યક્ષ છે વિષયાતિશય વિના જ્ઞાનાતિશય સંભવ નથી સામાન્યમાં થતી અનુવૃત્તિબુદ્ધિ પાધિક, બે વ્યક્તિઓમાં થતી ગે–વિષયક વિકનું એકત્વ રહે છે કોણ? એક કાર્યકારિતા એકાકારબુદ્ધિને ખુલાસો ન કરી શકે વિકલ્પોને વિષય અન્યાહ છે એ બદ્ધમતનું ખંડન વિકલ્પને વિષય આરેપિતાકાર નથી વ્યાવૃત્તિની વાસ્તવિકતાની વિચારણા ૧૭૪ ૧૭૫ ૧૭૬ ૧૭૭ ૧૭૮ ૧૭૯-૧૮• ૧૮૧ ૧૮૨ ૧૮ ૧૮૪ ૧૮૫ ૧૮૭. ૧૮૮ ૧૮૯ ૧૯૦

Loading...

Page Navigation
1 ... 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 ... 332