________________
પામી શકતો. આનું શું કારણ ? તો ઉત્તરમાં ‘શત્રુંજયની ભૂમિની સ્પર્શના’ એ જ નિમિત્ત છે. બીજે ઠેકાણે આવું નથી બનતું, એમાં એ ક્ષેત્રનો-એ ભૂમિનો જ દોષ સમજ્યો.
પુરાણમાં પણ શ્રવણનો દાખલો આવે છે કે એણે કુરુક્ષેત્રની ભૂમિમાં માત-પિતા પાસે પણ ભાડું માગ્યું. એ ક્ષેત્રનો દોષ છે.
એવી રીતે કાળ પણ કારણ છે. જેમ આઠમ, ચૌદશ પર્યુષણા વ. કાળમાં આત્માને આરાધના કરવાનું મન થાય છે. બીજા દિવસોમાં નથી થતું. તેથી કાળ પણ કર્મના ક્ષય, ઉપશમ, ક્ષયોપશમનું નિમિત્ત છે.
એ જ રીતે ભાવ-હૈયાના પરિણામ-પણ કર્મના ક્ષયાદિનું નિમિત્ત છે.
T
૧૨૫
Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
