Mans Ketlu Hanikarak Che

Publisher: Amrut Upadhyay

Page 1

માંસ - કેટલું હાનિકારક છે?
મુદા - ૧. આર્થિક રીતે થતું નુકસાન ૨. જીવ-વૈવિધ્યની દૃષ્ટિએ નુકસાન ૩. પ્રાણીઓની સંખ્યા-ગણતરી ૪. માંસ પૂરું પાડતાં પ્રાણીઓ ૫. કતલખાનાં ૬. જનતાનો વિરોધ ૭. માંસની નિકાસ અને તે અંગેની નીતિ ૮. ઉપસંહાર ૧. ૧
આર્થિક બરબાદી એક તાજા અધ્યયનથી સાબિત થયું છે કે માંસની વિદેશોમાં નિકાસ કરીને મેળવેલી એક કરોડ રૂપિયાની આવક સામે દેશ પંદર કરોડ રૂપિયાની નુકશાની સહન કરે છે. નિઃશંક વાત છે કે માંસની નિકાસ દેશની અર્થવ્યવસ્થાનો નાશ કરી રહી છે. કતલને કારણે ઝડપથી ઘટતી જતી ઢોરોની સંખ્યાને પરિણામે, છાણ, ઊન, જંતુનાશક દવાઓ તથા રાસાયણિક ખાતરોની આયાત માટેના ખર્ચનું પ્રમાણ આસમાને પહોંચી રહ્યું છે. વધુમાં, સરકારને અનેક પ્રકારની અન્ય સહાયતા-સવલતો પૂરી પાડવાની ફરજ પડે છે. રાસાયણિક ખાતરોની આયાતનો ખર્ચ કે જે ઈ.સ. ૧૯૬૦-૬૧માં ૧૩ કરોડનો હતો તે ઈ.સ.૧૯૯૨-૯૩માં ૪૫00 કરોડ પર પહોંચ્યો હતો અને એ ખર્ચ હજી વધી જ રહ્યો છે. એ જ રીતે, ઊન તથા પ્રાણીઓના વાળની આયાતની કિંમત જે ઈ.સ. ૧૯૮૬-૮૭માં રૂપિયા ૯૬૭ કરોડ હતી તે ઈ.સ.૧૯૯૦-૯૧માં રૂપિયા ૨૩૯૪ કરોડની થઈ ગઈ હતી. ચાર જ વર્ષના ગાળામાં આયાત ખર્ચમાં થયેલો આ વધારો, આપણા પ્રાણીધનમાં થઈ રહેલા ચિંતાજનક ઘટાડાને આભારી છે. પહેલાં તો દૂધનો સૂકો પાવડર તેમજ ઘી (બટર ઓઈલ)ની આયાત પર પ્રતિબંધ હતો; પણ પાછળથી એ ચીજોની આયાતની એટલા માટે છૂટ આપવામાં આવી કે જેથી દેશની અંદર ચાલતી દૂધના મબલખ ઉત્પાદનની યોજનાને
બળ મળે. આ વસ્તુ ફરી એક વાર સાબિત કરે છે કે આપણી પાસે ગાયો તથા ભેંસો પૂરતી સંખ્યામાં નથી. ૧.૨ ભારતીયઢોરોની વસ્તીની સારી એવી મોટી સંખ્યા નકામી છે(ઘડપણ માંદગી તથા પ્રજનનની ઊણપોને લીધે મોટી
સંખ્યામાં ઢોરો બિન-ઉપયોગી છે) એવો વ્યાપક મત વાંધો લેવા જેવો છે-કારણકે, ભારતીય ખેડૂતની આર્થિક અગ્રિમતા બજારને લક્ષમાં રાખીને નક્કી થતી અગ્રિમતા સાથે મેળ ધરાવતી નથી. આપણો ખેડૂત અનુભવથી જાણે છે કે જે પ્રાણી ઘાસની તંગીના સમયમાં કામ કરતું નથી કે દૂધ આપતું નથી અને કામચલાઉ રીતે વાંઝિયું કે અફળ છે તે પણ, ખૂબ આગળ વધેલી ઉમરે સુધ્ધાં, પુનઃયુવાન કે પ્રજનનશીલ થવા સક્ષમ હોય છે.