________________ लोकाशाहचरिते अर्थ-परन्तु प्रयत्न करने पर भी वह पानी नहीं पाता है और बहुत समय से धूप से तपा हुआ वह महान् आर्त परिणामों से प्राणों को छोडकर नरकादि तिर्यंचों चला जाता है // 65 // પરંતુ પ્રયત્ન કરવા છતાં પણ તેને પાણી મળતું નથી. અને લાંબા સમયથી તાપથી તપેલ તે મોટા આર્ત પરિણામેથી પ્રાણ ત્યાગ કરીને નરકાદિ તિર્યોમાં ચાલ્યા જાય છે. ૬પા यत्रास्ति यत्तत्र भवेदवाप्तिस्तस्यान्यथाचेच्च मिलेकथं तत् / संसारिणो मोहवशंगतत्वात् वस्तु स्वरूपं न विचारयन्ति // 66 // अर्थ-जो चीज जहां होती है वह वहां मिलती है और जो जहां नहीं है वह वहां नहीं मिलती है परन्तु संसारी प्राणी मोह के आधीन है. इसलिये वह इस वस्तु स्वरूप को नहीं विचारता है. इसका तात्पर्य ऐसा है कि मोह आत्मा की विचारधारा को विपरीत बना देता है अतः जो जहां नहीं है वह वहां है ऐसी वृत्ति जीव की हो जाती है इसलिये वह परपदार्थों में सुख पाने की कामना से उन्हें अपनाता है-॥६६॥ જે ચીજ જયાં હોય છે, તે ત્યાં જ મળે છે, અને જે જયાં ન હોય તે ત્યાં મલતી નથી. પરંતુ સંસારી પ્રાણી મોહને આધીન છે. તેથી તે આ વસ્તુ સ્વરૂપને વિચારતા નથી. તેનું તાત્પર્ય એવું છે કે-મોહ આત્માની વિચારધારાને વિપરીત બનાવી દે છે. તેથી જે જ્યાં નથી તે ત્યાં છે, એવી જીવની વૃત્તિ થઈ જાય છે, તેથી તે પરपार्थामा सु५ मेगवानी मनाथी तेने अपनावे छ. // 66 // . यथा कुरङ्गा मृगतृष्णकासु धावन्ति प्राणांश्च परित्यजन्ति / तथैव भोगेषु विलीनचित्ताः स्वजीवनं हन्त विसर्जयन्ति // 67 / / अर्थ-जैसे मृग मृगतृष्णा में चक्कर काटते हैं और अपने प्राणों की आहुति दे देते हैं वैसे ही भोगों में लवलीन चित्तवाले ये प्राणी दुःख की बात है कि अपने जीवन को विसर्जित कर देते हैं // 67 / / - જેમ મૃગ જાંજવાના જળની પાછળ ચક્કરે ચડે છે, અને પિતાના પ્રાણની આહુતી આપી દે છે. તે જ પ્રમાણે ભેગોમાં લીન ચિત્તવાળા આ પ્રાણિયે ખેદની વાત છે કે પિતાના જીવનને વેડફી નાખે છે. 6 છા यथा मृगा नैव मरीचिकायां जलं लभन्ते प्रलयं प्रयान्ति / तथैव भोगेषु सुखेच्छये मे रक्ता लभन्ते न सुखं म्रियन्ते // 6 //
