________________
પરમાર્થ પત્રમાલા; ૧૯૬ પ્રત્યે જે પ્રેમ-લાગણી વ્યાપારી વર્ગને હતી; તેમાં આ અર્થતંત્ર જે રીતે સંવાદ પર ઉભું છે, એ પ્રણા ભણેલા વર્ગ વિક્ષેપ ઉભો કર્યો; બન્ને પક્ષની નબળી કાળી લિમાં પણ ફેરફાર થવાની જરૂર છે. પરદેશી કેળવણીને બાજુને આગળ કરી, બન્નેને મીઠા સંબંધોમાં ઘા કર્યો, “અથ થી ઇતિ સુધી જે મહત્વ અપાઈ રહ્યું છે, તે જતે દિવસે વ્યાપાર પડી ભાડે, કેળવણીના મેહે નવી વસ્તુ હવે ન રહેવી જોઈએ. તેમજ દેશ બહારથી એક પ્રજાને પરદેશી વાતાવરણમાં જ રસ લેતા કર્યા - આ બધા- પણ વસ્તુ કે જે જીવનનિર્વાહ માટે કાંઈ જ ઉપયોગી થના અંતિમ ફલરૂપે દેશને તેમાંયે જૈન સમાજને મધ્ય- ન હોય તેવી મેજ-શેખની જણસો અહિં હિંદમાં મવર્ગ ચોમેરથી આજે ગળે આવી ગયો છે તેની પરિ. આયાત ન થવી જોઈએ. તદુપરાંત; હિંદમાં નીપજતી સ્થિતિ વિષમ બનતી જાય છે. ઘરમાં કમાનાર એક, જ્યારે કોઈપણ જીવનનિર્વાહને ઉપયોગી નહાનામાં નહાની વસ્તુ ખાનાર, પહેરનાર, ઓઢનાર તથા દરેક બાબતમાં ખર્ચનાર પરદેશમાં ન જ જવી જોઈએ. દેશમાં નાણા-વ્યવઅનેક; આવકનું દ્વાર એક; અને જાવકનાં દ્વાર અનેક હારને જ આજે જે પ્રધાનતા અપાઈ રહી છે, તેના સાત સાંધતા તેર તૂટી રહ્યા છે. નાક, ખ, કરતાં જીવનનિર્વાહને ઉપયોગી વસ્તુધારા વિનિમય મોભ તેમ જ આ બધા કરતાં વર્તમાન કેળવણીને થાય એ પણ ઉપયોગી છે. આંધળો મોહ–આ બધાની ખાતર ઘરમાં હજારેમા ખર્ચાઓ નિરંતર ચાલુ જ હોય; વ્યાપારમાં કાંઈ કસ
આ બધી; બહારની સુધારણા કેટલેક અંશે નહિ, સરકારી તંત્રની વધતી જતી દરરોજની અનેક
મધ્યમ વર્ગને રાહતમાં ઉપયોગી બનવાની શક્યતાથી પ્રકારની ડખલો; નવાં ને નવા રોજ-બરેજ હાર પડતા
સૂચવી છે. સત્તા પર રહેલી સરકારધારા દેરાસમગ્રમાં કાયદાઓ-ઈત્યાદિ કારણેથી જૈન સમાજના મધ્યમ
જ્યારે વર્તમાન પરિસ્થિતિનું પરિવર્તન થશે તે જ વર્ગની મુશ્કેલીઓ પારાવાર વધતી જ જાય છે.
મધ્યમ વર્ગને ડી ઘણું રાહત જરૂર મલી રહેશે.
ખરી વાત એ છે કે, આજે જૈન સમાજના હેટા આ સ્થિતિમાં આજે આ વર્ગને સાચા માર્ગ. ભાગની તંગસ્થિતિમાં વિશેષ જવાબદાર જો કોઈ હોય દર્શનની ઘણી જ જરૂર છે, તે જ આજના તંગ તે રાજકીય તંત્રને ઉધો વહીવટ છે. આપણું જૈનવાતાવરણથી અકળાયેલા આ સમાજને કાંઈક અંશે ભાઈઓના હાથમાં જે ધીરધાર, કાપડ અને અનાજને રાહત તથા આશ્વાસન મળે. સમાજ તથા ધર્મના મુખ્ય વ્યાપાર હતું, એને પ્રજાહિતના ખાને વર્તમાન સંસ્કારશીલ મહાનુભાવ આગેવાનોએ આ બધી પરિસરકારે ખુંટવી લીધે. વ્યાપારી વર્ગનું લેણું ખોટું સ્થિતિને ખૂબ જ નિર્મળ હષ્ટિથી વિચારવી ઘટે છે. ઠરાવ્યું, દેવું તે આબરૂદારવર્ગ હેવાથી માથા પર તે તેઓ દ્વારા સમાજને ઘટિત માર્ગદર્શન જરૂર મળી જ રહ્યું. કલની બેધારી તલવારે જૈન સમાજના રહે, એ નિઃશંક છે. મધ્યમ વર્ગની રાહતના નામે મધ્યમ વર્ગને મેથી હું દીધે. ફકત આજના કેવળ ફંડફાળા ઉઘરાવવાથી કે લાખ-બે લાખ ભેગા તંત્રથી આબાદ જે કાંઈ દેખાતું હોય તે અમલદાર કરવાથી આજની તંગસ્થિતિમાં કોઈ ખાસ સંગીન વર્ગ તથા લાગવગના જોરે આગળ આવનારા આગેસુધારો થવાની કોઈ આશા રાખતું હોય તે એ આશા વાને-આ સિવાય પ્રજાને તેમ જ સમાજને મહેસટે. ઠગારી નિવડવાને પૂરો સંભવ છે. જ્યાં સુધી આજની વર્ગ તે રહે સાઈ રહ્યો છે, એટલે આ બધી વિચિત્ર પરિસ્થિતિમાં મૂળનો સુધારો ન થાય, ત્યાં સુધી આવા પરિસ્થિતિમાં આવશ્યકીય સુધારો જ્યાં સુધી નહિ બધા પ્રયત્ન એ અંદરથી સડેલા શરીરને બહારથી થાય ત્યાંસુધી મધ્યમ વર્ગની મૂંઝવણ બહારની મલમપટ્ટા મારવા જેવા જ બનવાના.
ષ્ટિયે પાર વિનાની વધ્યા જ કરવાની, તેમ જ મધ્યમ સહુથી પહેલી વાત તે છે કે, વર્તમાનમાં કોંગ્રેસ વર્ગની સંખ્યા પણ વધતી જ રહેશે. સરકારનું રાજતંત્ર, બ્રીટીશ વહીવટíઓની છૂપી સાથે સાથે જૈન સમાજના આપણે મધ્યમવર્ગપોલીસીને હાથો બનીને જે રીતે ચાલી રહ્યું છે, તેમાં ભાઈઓએ વર્તમાનકાલમાં ખૂબજ વિવેકપૂર્વક રહેવું મૂળથી જ ધરખમ સુધારે થવો જોઈએ. આજે દેશનું જોઈએ. ખોટા ખર્ચાઓ ઓછા કરવા, ઘરમાં રહેણુ
