Jivanma Dharm

Author(s): Chitrabhanu
Publisher: Shah Lalbhai Manilal

Page 8

અંધકારને વિચાર કર્યો હોય તેને કોઈ નમે અરિહંતાણું સંભળાવે તેય સાંભળવું ન ગમે કેમકે જિંદગીમાં તે અંગે પ્રેમ કેળવ્યું નથી, તેનું મહત્વ એને સમજાયું નથી. એટલે છેલ્લી પળે આ નામનું
સ્મરણ કરવું પણુ આકરું લાગે છે. મૃત્યુની નોબત વાગતી હોય ત્યારે પ્રભુ-નામની પિપૂડી ક્યાંથી સંભળાય ? મૃત્યુની ભયંકર કલ્પનામાં એને આત્મા ગૂંગળાતે હેય ત્યાં શાંતિ કયાંથી હોય? સમાધિ કેવી રીતે મળે? ભગવાન પાસે રોજ ચિત્યવંદન કરતા હે, ને જે સૂત્ર બોલતા હો, તેનો અર્થ સમજતા હો, તો ખબર પડે કે આપણે જય વીરાયમાં શી માંગણું કરીએ છીએ ! ધન નહિ, સ્ત્રી નહિ, પુત્ર-પુત્રી નહિ, પણ સમાધિ મરણની પ્રાર્થના કરીએ છીએ. સમાધિ મરણું ! પ્રભુ, મારે કાંઈ ન જોઈએ ! મને સમાધિ મરણ મળે, શાંતિભર્યું પ્રશાન્ત મૃત્યુ મળે.
આહ! જ્ઞાનીઓએ મૃત્યુને પણ સત્કાર્યું ! એની પણ માંગણી કરી ! જ્ઞાનીની સ્યુ માટે પણ કેવી તૈયારી ! | ગમે તે ઘડીએ જવાનું છે તે દરેક માણસે જીવનની તૈયારી કરી રાખવી જોઈએ. વેપારી તો ડાહ્યા કહેવાય. પાણી પહેલાં પાળ બાંધે, તમે કહેશો અમને વેપારમાં સમજણ પડે, આમાં સમજ ન પડે પણ જ્ઞાનીઓ કહે છે; આને પણ સમજે જ છૂટકે છે. નહિ સમજે તે અંત સમય બગડી જશે. વસ્તુપાળ ને તેજપાળ પણ તમારી જેમ સંસારી હતા, પણ જીવન ધર્મમય હતું. એમણે એમને વૈભવ આબુનાં સંગેમરમરમાં ને આરસમાં કેરીને એમના વૈભવને, એમના જીવનને, અમર બનાવ્યું. એમનું મૃત્યુ થયું, પણ તે ક્યાં? યાત્રાએ જતાં-જતાં. કેવું પવિત્ર પ્રસ્થાન ? જાણે યાત્રાને બહાને મરણની સામે ગયા ! એમણે મૃત્યુને પણ શરમાવ્યું !
એ જ પ્રસંગે ગુજરાતના મહામંત્રી ઉદયનનો છે. એમનું વીરમૃત્યુ વિચારવા જેવું છે. ગુજરાતને એની પૂરી પિછાન નથી,