________________
મારાં લગ્ન થવાનાં હતાં. ભાવિનાં મધુર સ્વને મને ખેંચી રહ્યાં હતાં. બીજી બાજુ મારા ભાઈનું નિરાધાર કુટુંબ હતું. મારે શું કરવું? હું લગ્ન કરું તે મને મળતા સે રૂપિયા મારા સંસારમાં જ પૂરા થાય. ભાભી અને બાળકનું શું ? જે ભાઈએ મને પરસેવો પાડીને, ભૂખે રહીને, દુઃખની શિલા શિયા પર લઈને ભણાવ્યો, એની ગેરહાજરીમાં એનાં બાળકે રઝળે, ભૂખે મરે, શિક્ષણ વિના રહે ! એ હું જોયા કરું ? હું લગ્ન કરીને આણંદ માણું ને મારા ભાઈનું કુટુંબ ભીખ માગે તે મારી માનવતા ન લાજે ? જેણે મને પિષ્ય અને શિક્ષણ આપ્યું એના કુટુંબને પિષવું અને શિક્ષણ આપવું એ શું મારે ધર્મ ન હતું ? પણ એ ક્યારે બને ? હું લગ્ન ન કરું તો ! મેં તરત જ નિર્ણય લીધે. ગુરુ પાસે જઈને પ્રભુની સાક્ષીએ આજીવન બ્રહ્મચર્ય પાળવાની પ્રતિજ્ઞા લીધી. આપના જેવાના આશીર્વાદથી આજ સુધી તે નિયમ પળાય છે અને હવે તે બહેત ગઈ, થેડી રહીં.'
મારા ભાઈનું કુટુંબ મારી સાથે જ છે. મોટી દીકરીને તે પરણાવી. મારા ભાઈનો મ ટે દીકરો એમ. એ. માં છે. એ મારા વચનને દેવવચન તુલ્ય ગણી સેવા કરે છે. એવી સેવા અને એવી
ભક્તિ તો હું જોઉં છું કે સગે પુત્ર પણ પિતાની નથી કરતો. મેં નિષ્ઠાથી કર્તવ્યપાલન કર્યું તો એને બદલે મને એણે મળ્યો છે. આજ હું કેટલે સુખી છું ? મને થાય છે, બીજુ કોઈ મહાન કાર્ય ભલે મેં નથી કર્યું, પણ કર્તવ્યપાલન તે જરૂર કર્યું છે.' લઘુતામું પ્રભુતા વસે, પ્રભુતાસે પ્રભુ દૂર
જે માણસ કર્તવ્યની કેડી પર ચાલે છે, તેનું જીવન ફૂલ જેવું સુવાસિત, સુવિકસિત તેમજ પ્રફુલ્લ હોય છે. પણ જે કર્તવ્યને બરાબર સમજતા નથી તેનું જીવન કેવું હોય છે, તે આપણે જોઈ રહ્યા છીએ. - શિયાળે યોગીને પૂછ્યું: “તે આ મડદાનું માથું ખાઉં?”
