Jain Shasan 2007 2008 Book 20 Ank 01 to 48

Author(s): Premchand Meghji Gudhka, Hemendrakumar Mansukhlal Shah, Sureshchandra Kirchand Sheth, Panachand Pada
Publisher: Mahavir Shasan Prkashan Mandir

Page 4

PEDREGRAGERDEGDDEERDEGRDEGRIEGRY
શ્રી જૈન શાસન (અઠવાડિક) ♦ વર્ષ: ૨૦ + અંક - ૧૪ તા. ૨૭-૫-૨૦૦૮
GADEGRIGG DD GGREGADEGREGADEGR DEG
પ્રકીર્ણક ધર્મોપદેશ
ગણાય. એવા નઠોર વિદ્યાર્થી છે કે તેને ભણાવનારા તેની સામે ય જોતા નથો. તમે શેમાંના છો ? રોજ સાંભળો ને પાપનો ભય ન લાગે ? અધિકને અધિક ધર્મ કરવાનું મન ન થાય ? અધિક ધર્મ કરવાનું મન કે પાપ ? પૈસા મેળવવાનું મન કે છોડવાનું ? તપના પ્રેમી કે ખાવા-પીવાના પ્રેમી ? ક્ષેપ કરતાં દુઃખ થાય કે ખાતાં પીતાં ? આજે તપ કરે તે સવારથી બગાસા ખાય. તપ કરનારને પણ ખાવાનો જ પ્રેમ, તપનો નહિ.
આજે તપ ઘણો જ વધ્યો છે. તે તપ કરનારાને તપમાં મજા આવે છે ? ખાતી વખતે દુઃખ થાય છે ? ખાવું ગમે કે ૨૫ ગમે ? ખાવું જ ગમતું હોય તો તે ગમે તેટલો તપ કરે તો તે લાંઘણ કહેવાય ! ખાવાનું વ્યસન લાગ્યું તે ખોટું છે ! શ્રીમંતાઇ ગમે તેને દરિદ્રતા ગમે ? તપ પણ ગમે અને ખાવું ! ગમે તે બને ? તપ ન થાય તેનું દુઃખ પણ છે ?
આ આચાર્ય ભગવંત એ જ સમજાવે છે કે, આ
દાન સાચું ક્યારે.
શરીરની મમતા ઓછી કરો. શરીર આપણું નથી. અહીંમૂકીને
જ જવાનું છે. મૂકયા પછી સળગાવી દેશે. ન સળગાવે તો મરકી ફેલાવે તેવી આ જાત છે. માટે આ શરીરની ચિંતા નહિ કરવાની. શરીરથી ધર્મ જ કરવાનો. તપ ગમે તેને ખાવું ગમે નહિ. ખાવું પડે અને તપ કરે તે ધર્મી! ખાય તે પા વધારે તપ કરી શકાય માટે. આજના તપ કરનારા આવું બોલી શકે ખરા ? આવું બોલે-માને તેને મરવું પણ મહોત્સવરૂપ થાય. તેની દુર્ગતિ ન થાય, સદ્ગતિ થવાની શરીરની મમતા, ઈન્દ્રિયોની આધીનતા અને કષાયની પરવશતા તે જ મોટો સંસાર છ તેનાથી બચવા ધર્મ કરવાનો કે માટે ધર્મ કરનારને પાપ કરવું ન ગમે. કદાચ કરવું પડે તો કલ્પને કરે તેથી અલ્પ બંધ થાય અને થોડા સમયમાં મુક્તિ પામે. આવી દશા પામો તે માટે શું કરવું તે હવે પછી.
(ક્રમશઃ)
લક્ષ્મીની મૂર્છા ઉતારવાની ભાવનાથી દાન અપાય તો તે દાન સાચું બને. બાકી બદલાની તાવનાથી, આપીશું તો આટલું મળશે, આટલો લાભ તો થશે તો તે દાન, દાન ન કહેવાતા વ્યાપાર કહેવાય. અ જે ધર્મમાં દાનનું વ્યાપારી કરણ થઈ રહ્યું છે તે તરફ જો દુર્લક્ષ સેવાશે તો શું થશે તે જ્ઞાની જાણે ?
;
પાંડુ દેવે અર્જુને એક પગવાળું હરણ સ્થિર ઉભેલું જોયેલ તો તેના ફળરૂપે પાંડુદેવે જણાવેલ કે, આ કલિકાળમાં દાન, શીલ, તપ અને ભાવ એ ચાર ધર્મોમાંથી શીલ, તપ અને ભાવ એ ત્રણ ધર્મ તો ના પના રહેશે અને જે દાન ધર્મ કરાશે તે પણ નામના-કિર્તિ, ખ્યાતિ, પ્રખ્યાતિ માટે કરનારો મોટો વર્ગ હશે. અ! વાત આ સાથે સાચી પડી રહી છે.
ખરેખર શાસ્ત્રકારોએ દાનનો અર્થ ‘ત્યાગ’ કહ્યો છે. જેનો ત્યાગ કરીએ તેના ઉપર માલિકીપણું કે પોતાનો અધિકાર રહે નહિ. વ્યવહારમાં આ અંગે બરાબર સમજ ધરાવનારા ધર્મમાં કેમ આ વાતની ધરાર ઉપેક્ષા કરે છે અને આગસમજ રાખે છે તે હજી સમજાતું નથી.
આજે દાન બાબતમાં જે રીતે રસમોય ચાલી પડી છે તે આનંદદાયક કે આવકાર પાત્ર પણ નથી. ખરેખર તો ધરમૂળમાંથી ફેરફાર કરવાની તાતી જરૂર છે તો જ દાનનો સ્તંભ અડીખમ મજબૂત ઊભો રહેશે. બાકી જે રીતીના સાવ પોલો સ્તંભ થઈ ગયો છે, પડપડુ કરનારો સ્તંભ ક્યારે જમીનધસ્ત થઈ જશે તે કહેવાય નહિ. આવી દશા ન થાય માટે વેળાસર જાગવાની સૌએ જરૂર છે. લક્ષ્મીની મૂર્છા ઉતારવાના ભાવ વિનાનું દાન સિદ્ધિતિનું કારણ થતું નથી. આ વાત હૈયામાં કોતરાઈ જાય, સાચી સમજ પેદા થાય પછી જે દાનનો પ્રવાહુ વહેશે તે જૈન શાસનનો જયજયકાર કરશે.
વાર્તા વિહાર – પૂ. આચાર્યદેવ શ્રી વિજય અમૃત સૂરી ચરજી મ. Ø ૩૩૪
me
K