________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અંક ૩-૪]
જિનદાસગણિ મહત્તર : જીવન અને કવન
(૩૫)
આદ્ય પાંચ પદેથી અને એ પછી નિમ્નલિખિત અને એની બે ચૂલા તેમજ એની નિજજુત્તિ તથા એક પદ્ય દ્વારા કરાયો છે.
એના ભાસને અંગે એક યુણિ “ઋ. કે. છે,
સંસ્થા” તરફથી રતલાસથી ઈ. સ. ૧૯૩૩ માં "काऊण णमोकारं तित्थकराणं तिलोकमहिताणं ।
છપાવાઈ છે. એનું સંપાદન આગમ દ્વારકે કર્યું છે. લrafaક્ષાવાળું મિકf સત્તાદુળ '
એના કર્તા જિનદાસગણિ મહત્તર હોવાની પ્રસિદ્ધિનો - આ પદ્ય વિચારતાં લખાણ અધૂરું જણાય છે ઉલેખ એના મુખપૃષ્ટ ઉપર કરાવે છે. જ્યારે એના કેમકે તીર્થંકરાદિને નમસ્કાર કરી કર્તા શું કરવા ઉપક્રમમાં આગમ દ્ધારકે, “ પ્રસિદ્ધિ' શબ્દ વાપર્યો ઈચ્છે છે તેને લગતું લખાણ હોવું જોઈએ એમ નથી એટલે ત્યાં તે ચૂર્ણિકાર તરીકે જિનદાસગણિ લાગે છે પણ એ અહીં નથી.'
મહત્તરને સ્પષ્ટ નિર્દે શ છે, | મુદ્રિત આવૃત્તિ પ્રમાણે આ ગુણિને ગ્રંથાય આ ચુરિણ(પત્ર ૫)માં તન્દુલયાલિયને ૧૯૦૦૦ લેક જેવડો છે. આ યુણિમાં કર્તાએ સાક્ષી તરીકે ઉલ્લેખ છે. થોડા વખત ઉપર દસઆડકતરી રીતે પણ પોતાનું નામ દર્શાવ્યું હોય યાલિયની અગરયે રચેલી ચુષ્ણુિ મળી આવી એમ જણાતું નથી.
છે. એ છપાય છે, તે એને અને આ સૃષ્યિને આ ચુણિ (પત્ર ૩૪૧)માં હનિજાતિ,
પરસ્પર સંબંધ વિચારાવો ઘટે. કપ, વવહાર, આયારવ-ધું અને એનિશુત્તિ- પ્રસ્તુત મુકિત ચુષ્ટ્રિના પ્રારંભમાં નવકારનાં ચુણિને ઉલ્લેખ છે. ૫૪૮મા પત્રમાં હાથી આદ્ય ત્રણ પદે છે. અંતમાં એને ગ્રંથાગ્ર “૭૭૦ તોળવાની વાત છે.
(૭૫૭૬)” દર્શાવાય છે. (૫) ઉત્તરઝયણની ગુણિ–આ ચુહિણના (૭) સૂયગડની સુણિણ“ઋ, કે છે. સંસ્થા” કર્તા ગોપાલક મહત્તરના કઈ શિષ્ય છે એમ તો તરફથી રતલામથી ઇ. સ. ૧૯૪૧ માં આ ચુર્ણિ એની પ્રશસ્તિ ઉપરથી જાણી શકાય છે, પરંતુ એ છપાવાઈ છે. એ સૂયગડ અને એની નિજજુત્તિના ચૂર્ણિકાર તે પ્રસ્તુત જિનદાસગણિ મહાર જ છે એમ સ્પષ્ટીકરણરૂપ છે. એના પ્રારંભમાં નવકારનાં આઘ તે આગદ્ધારકનું માનવું છે.
પાંચ પદે છે. આ ચુર્ણિમાં કે આયારની ગુણિમાં આ ચુણિને પ્રારંભ નિમ્નલિખિત પઘથી
સિદ્ધસેન દિવાકરકૃત કાત્રિશત્ દ્વાત્રિશિકામાંથી કરાવે છે:
અવતરણ અપાયાનું મને સ્કુરે છે. આ મુદ્રિત ચુહિણના “જવાળqળાનો ઘોર પHTTTગરિજી મુખપૃષ્ટ ઉપર ચૂર્ણિકાર તરીકે જિનદાસગણિ
મહત્તરને ઉલેખ “બહુશ્રતોની કિવદન્તી”ને આધારે उत्तरायणणुयोगं गुरु वएसाणुसारेणं ।।"
કરાયાને નિર્દેશ છે. આ યુણિને ગ્રંથારા મુકિત. અંતમાં ચાર પદ્યોની પ્રશસ્તિ છે. એ આપણે પુસ્તકમાં અપાયું નથી. મારા વર્ણનાત્મક સૂચીપત્રમાં આ પહેલાં વિચારી ગયા છીએ..
પણ એની નોંધ નથી, આ ચુરિણુ ૫૮૫૦ શ્લોક જેવડી છે.
૨ વમાં “ નમઃ સર્વવિરે વીરાય વિનામોદાર ” (૬) દસયાલિયન ચણિ—દસયાલિય ઉલ્લેખ
- ૩ આનો ઉલ્લેખ દ્વાદશાનયચક્રની વ્યાખ્યામાં કયાં ૧ મુંબઈ સરકારની માલિકીની એક હાથપથીમાં સિંહસરગણિએ કર્યો છે. આ ૫ણગમાં જે જીવની પણ નથી. જુએ DCGCM (Vol. XVII pt.3 ગર્ભાવસ્થા વગેરેનું નિરૂપણ છે તે સુતસંહિતા સાથે p. 449 ).
સરખાવવા જેવું છે,
For Private And Personal Use Only
