Jain Dharm Prakash 1964 Pustak 080 Ank 10 11

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 6

શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ
( ૯૨ )
મને તેા બધુ જ મળી ગયું. મા સરવ એ જ છે, ગૌતમ પેાતાને જ પ્રભુના ચરણે અર્પણ કરી કૃતા થયા હતા. એમની પાસે પાતે અને પેાતાનુ કહી શકાય એવુ રહ્યુ જ કયાં હતું ? જે નદી પેાતાનું બધું જ સમુદ્રને અર્પણ કરી પોતે કૃતાર્થ થાય તેમ ગૌતમ પ્રભુના ચરણે ખુદ પેાતાને જ છ પરમ પાવન થયા હતા. એવી સેવાને પરિમલ સામાન્ય ભક્તોને કયાંથી મળે ? એ તે। ... જીસકુ પાયા ઉસને છુપાયા !’ એનુ વર્ણન શબ્દો દ્વારા કાણ કરી શકે?
આપણે જે સેવા ભક્તિ કે ઉપાસના કરીએ છીએ તેને સાચી સેવાનું ઉપમાન આપી શકાય નહીં, કારણ એવી સેવા તે વેપારી લેવડ દેવડ જેવી સોદાબાજી જેવી હોય છે. એમાં ઉપાસ્ય અને ઉપાસક વચ્ચે સોદા અને કરાર કરાય છે, અમુક કરીએ તો તેનું ફળ અમુક મળે એવું ગણિત હાય છે, આપ-લે હોય છે. ય વિક્રય હોય છે, અને ઉપા સક કે સેવકની ષ્ટિ ફળ મળવા તરફ કેંદ્રિત થએલી હાય છે. એને સેવાનું નામ આપવું એ ભ્રમણા છે. સેવામાં ફક્ત આપવાનું હાય માગવાનુ કે લેવાનું ન હોય ! ફળ મેળવવાની આકાંક્ષા સરખી પણ ન હાયતા જ તે સેવા ગણાય અને તે સેવકને સેવાનુ પરિમલ ચાખવાને મળે અન્યથા નહીં.
એક ભેાળા ભગતે ગાંધીજીને કાઈ દેવતા માની પેાતાને અમુક લાભ થાય તેા અમુક રૂપિયા અણુ કરીશ એવી માનતા કરી. દૈવયોગે એની માનતા ફળીભૂત થઈ. ત્યાએ એ પેાતે માનેલા રૂપિયા લઇ ગાંધીજી પાસે પેાતાની માનતા પૂરી કરવા આવ્યે. ગાંધીજી આગળ રૂપિયા મૂકયા. ગાંધીજીએ સવાલ કર્યા: તારી માનતા સફળ ન થઈ હોત તે મને સા કરવા તૂં આવ્યો હોત કે નહીં ? એના જવાબમાં એ શું કહે ! એ ઉપરથી શું સિદ્ધ થાય છે? કરારનામું કરીને કરેલી સેવા એ સેવા કહેવાય જ નહીં. એ તે સીધી આત્મવચના જ ગણાય. જગમાં આવી જ વિકૃત અને દૂષિત સેવા ભક્તિ પ્રચલીત થઇ રહી છે.
[ શ્રાવણ- ભાદ્રપદ
બીજા ભેાળા ભગતેા સેવા ભક્તિના બદલામાં નામના કીતિ અને મોટાની અપેક્ષા રાખે છે. પેાતાને પૂજ્યતા મળે, લેકા પેાતાનું ગુણ કીર્તન અને વાહવાહ પોકારે, પેાતાના નામના જયજયકાર ચરે, પેાતાના નામની તકતી જડાય, પેાતાના ફોટા રંગાય, છાપામાં ફોટા સાથે ફકત પેાતાના ગુણેાની જ પ્રશંસા છપાય, ઇત્યાદિ અનેક જાતની અપેક્ષા રાખે. એમની એવી સેવા પણ સ્વાદૂષિત તે ગણાય જ ને ! અાધુ નિરપેક્ષ વિરલા કા' એ સંતવાણીથી આપણને કેવા આધ આપી જાય છે?
એક સુવિદ્ય બંધુએ અમાને પ્રશ્ન કર્યાં કે, આપણે દરેક કા કાને કાઈ લાભના ઉદ્દેશથી પ્રેરાઈને કરીએ છીએ ત્યારે ધર્મના અનુષ્કાને કે ક્રિયા કરવાનો એવા જ કાઈ ઉદ્દેશ હાવા જોઇએ. તે વગર ધર્મક્રિયા કાણુ અને શા માટે કરે ? એ પ્રશ્ન એમણે જાણે અમાને નિરૂત્તર કરવા માટે જ કર્યાં હોય એવા એમના ભાવ હતા. અમેએ એમને પ્રશ્ન કર્યાં કે, ભાઈ તમાને અમેા સામેા પ્રશ્ન કરીએ છીએ કે, નદી શા માટે વહે છે. મેધ શા માટે વરસે છે. ઝાડા કળા અને ફૂલો શા માટે ઉત્પન્ન કરે છે. માતા બાળક ઉપર શા માટે પ્રેમ કરે છે. સ્ત્રી પુરુષ અરસપરસ પ્રેમ શા માટે કરે છે. ગુરુ શિષ્યને આત્મવત્ શા માટે બનાવવા મથે છે? એ બધા પ્રશ્નોના જવાબ એક જ હાય કે એમને એમ કર્યા વિના ચાલતું નથી. એમને એ સ્વભાવ વિશેષ બની ગએલો હોય છે. વ્યસની પેાતાનું વ્યસન ઈચ્છા છતાં છેડી શકતા નથી, ગાયકને ગાયા વિના સમાધાન થતું નથી. કવિના મુખમાંથી કાવ્યપ ક્તિ સરી પડે છે. લેખકને અનેક વિષયે! સૂઝી આવે છે. એમાં પાતપેાતાના વિષયની પૂતિ કર્યા વિના તેમનાથી રહી શકાતુ નથી. એવી જ રીતે સાચા ભક્તને પેાતાના ઈષ્ટદેવની સેવા કર્યા વિના ચેત પડતુ નથી. એમાં એને કંઈ ઇચ્છા થતી જ નથી. એ સ્વભાવથી જ સેવા કરવા મડી પડે છે. એમાં ફક્ત આપ વાની જ ભાવના કામ કરે છે. માગવાની નહીં.