Jain Dharm Prakash 1964 Pustak 080 Ank 10 11

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 5

સેવાવૃત્તિનો પરિમલ
લેખક-સાહિત્યચંદ્ર બાલચંદ હીરાચંદ, માલેગામ
એક સુભાષિતકાર કહે છે કે, સેવાધર્મ ઘણો કરીએ અને ખૂબ ધર્મસેવા કરી એવું અભિમાન ગહન અને સહેજે ન સમજી શકાય એવું હોવાથી ધરાવીએ એવી સેવાની રીતિ સુલભ હોત તો તેને
ગીજને પણ એનું રહસ્ય સમજી શકતા નથી. સેવા ગહન કહેવાની શી જરૂર હતી? કરવામાં સેવકને પોતાના સેવ્યની ફક્ત સેવા કર પોતાની વાસનાની પૂર્તિ માટે માણસ ગમે વાની હોય છે. તેને કાંઈ બદલે મળે એવી અપેક્ષા
તેવું અઘટિત ‘અને કપરૂ કામ કરવાને અચકાતે
છે. હોતી નથી, એવી નિરપેક્ષ સેવા શી રીતે થઈ શકે છે. માં કર ભીતિ કે કામની શરમ નડતી
સેવા તો પોતાના માલેક પાસે પગારની અપેક્ષા નથી. એમા વિષય માટે એ દષ્ટિ છતાં અંધ બની રાખે. અને જો એને પુરતો પગાર ન મળે તો એ પોતાને જાય છે. એની એ મનોવૃત્તિ સેવાની વૃત્તિમાં જે માલેકને તરછોડી બીજી નોકરી શોધે. કારણ એની હોય તો જ એને સેવાભવનું ઉપમાન આપી શકાય. એ સેવા નહીં પણ મારી હોય છે. એમાં સેદે એવી અવસ્થામાં સેવક કહો અગર ભક્ત કહા જે હોય છે, આપ-લે હોય છે, ધંધો હોય છે, આનંદ અનુભવે છે અને પરિમલ અને એની ખુમારી એટલે એની એ સેવા સાપેક્ષ અને બદલે મેળવવા અનેરી હોય છે. એ તો જે અનુભવે તે જ જાણી ભારની હોય છે. એને લકે સેવાનું કામ ભલે આપે શકે, અને એની કલ્પના પણ આવી શકય નથી. પણ એમાં સેવાની ગંધ હોતી નથી. એવામાં તો
પ્રભુ મહાવીર ભગવંત જેવા ગુરુ અને ગૌતમ ક્ત આપવાનું હોય, માગવાનું ન હોય.
‘ષિ જેવા ભક્ત એવી સેવાને સ્વાદ ચાખી જગ્યા. આપણે નિત્ય મંદિરમાં જઈ પ્રભુની સેવા-પૂજા એ સેવા એટલે સેવા માટેની જ સેવા હતી. એમાં કરીએ, રસ્તુતિ ભંક્તિ ઉરીએ, ફળ-ફૂલ અને નૈવેદ્ય કાંઇપણ લેવાની કે માગવાની અપેક્ષા જ કયાં હતી ? પ્રભુ આગળ ધરીએ અને અપેક્ષા રાખીએ કે, એમાં તો ગુરુ ગૌતમ મહાવીરમય થઈ ગયા હતા. પ્રભુ "અમોને ધાધાન્ય સમૃદ્ધિ મળે, પુત્ર પરિવાર અને મહાવીર એ જ એમનું સર્વસ્વ હતું. ન મળે એમાં સુખ વૈભવ ભળે એવી ભાવનાને અને ક્રિયાને આપણે સ્વાર્થનું ઝેરે. તેમ ન મળે એમાં કેઈ અપેક્ષા ! સેવાનું ઉપમાન આપીએ એને સેવાનું નામ આપીએ ધન સંપદા કે વૈભવે તે શું પણ પ્રભુ પાસે મુક્તિની છીએ. પણ આપણી એ ક્રિયા સાચી સેવાના ઉપ- માગણી ગૌતમ કરતા નથી. એમણે તો પોતાને જ માનને પાત્ર હોતી નથી એ ધ્યાનમાં રાખવું જોઈએ. પ્રભુના ચરણે અર્પણ કરી દીધેલું હતું. ત્યારે એટલે જ કહ્યું છે કે સેવાધર્મ જાણો અને સમજ પિતાને માટે માંગવાનો પ્રશ્ન રહ્યો જ કયાં ? ગૌતમ ગીજનૈને પણ મુશ્કેલ હોય છે. આપણે ક્રિયાઓ ઋષિ તે એવું માનતા હતા કે, પ્રભુ મલ્યા એટલે
( શ્રી વમાન–મહાવીર ) નંદનમુનિના પચીશમા ભવમાં આ વીશે પદની ગયા, વીશ સ્થાનકે સમજવા એ જૈનધર્મની ચાવી આરાધના કરી તેના પરિણામે એણે પોતાનાં ચીકણાં સમજવા જેવું છે. એની સ્પષ્ટ સમજણમાં લગભગ કર્મો પર વિજય મેળવ્યું અને અને ભારતભૂમિને આખે ચરણકરણનુયેન બરાબર આવી જાય તેમ પવિત્ર કરી અનેકને માર્ગ બતાવી પોતે અનંત સુખ- છે, એની મહત્તા ભારે ઉચ્ચ પ્રકારની છે અને ભાગી થયા અને અનેકને એ પવિત્ર પંથે ચઢાવી એમાંનાં કઈ કઈની આસેવના પણ પ્રાણીને ઉન્નતદુનિયા પર એક અનુકરણીય પૂજનીય દાખલે મૂકી કક્ષામાં વગર શકે મૂકે તેમ છે.