Jain Dharm Prakash 1964 Pustak 080 Ank 06 07

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 5

- શ્રી વર્ધમાન-મહાવીર
HIT કમિ-ફી લેખાંક : ૫૬ PEB -
લેખક : સ્વ. મોતીચંદ ગિરધરલાલ કાપડિયા (મૌક્તિક) વીશ સ્થાનક: તીર્થકર થાય તેની આગળના બતાવ્યા છે અને વિધિ પણ સૂચવ્યો છે. અત્રે તો ત્રીજે ભવે (એટલે વચ્ચેના એક ભવ આગળના ભ) વીશ સ્થાનકેનો નામ નિર્દેશ અને એનું મહત્તાદર્શક વશ સ્થાનની આરાધના પ્રાણી કરી પોતાનો રહસ્ય વિચારી જઈએ તીર્થકર નામકર્મ બંધાય
તમવિકાસ વધારી મૂકે છે. એમાંના પ્રત્યેક સ્થાનકે નહિ, તો પણ પ્રત્યેક પદની વિચારણાથી રસ્તો ધણે ખૂબ વિચારવા ગ્ય છે તીર્થ કરને જીવ માત્ર બાહ્ય સરળ થઈ શકે તેમ છે તેથી અત્ર તેને સમજી લઈએ તપ કરે છે એમ સમજવાનું નથી, એને પ્રત્યેક પદ તપની વિગત અને વિધિ માટે અનેક ઉલેખે લભ્ય પર વિચારણા થાય છે, એની મહત્તા તેમના લક્ષ્ય છે, અત્રે તે ઓળખાણું નામ સાથે આપી તેને પર આવે છે અને તે પદમાં રહેલ રહસ્ય અને સહજ પરિચય કરી લઈએ. સૂક્ષમ ભાવ પર એ ખૂબ વિચારણા કરે છે, એનું ૧. અરિહંતપદ: અરિહંતના બાર ગુણ નિદિધ્યાસન કરે છે, એના પર વારંવાર ચિંતવન કરે વિચારીએ ત્યારે તેના અષ્ટ પ્રતિહાર્યની શોભા કરતાં છે અને એ પદની સેવા કરતાં કરતાં પ્રાણી તીર્થકર પણ એના જ્ઞાનાતિશય વચનાતિય, પૂજતિશય, નામકર્મનું બંધન કરે છે. એક એક પદની આરા- અને અપાયા પગમાતિશય વધારે આકર્ષક લાગે છે. ધનાથી પ્રાણી તીર્થંકરપદ બાંધે છે અને અનેક અઢાર દે આ છેઃ દાનાંતરાય, લાભાંતરાય, ભેગાંબાંધ્યાં છે એટલે દરેક પળી મહત્તા વિચારી પિતાને તરાય, ઉપભોગાંતરાય, વાર્યા રાય, હાસ્ય, રતિ, ફાવે તે પદની આરાધના પકડી લેવી. આ પદ પર અતિ, ભય શાક, જુગુપ્સા (નિંદા અને નાકનું અનેક પૂજાઓ રચાણી છે, તેમાં પં. રૂપવિજયજીની ટીચકુ), કામ, મિથ્યાત્વ, અજ્ઞાન, નિન્દા, અવિરતિ, તથા શ્રી વિજયલમીસૂરિજીની આચાર્યવર્યશ્રી આત્મા- રાગ, પ. આ અઢાર દૂષણ રહિત, કોઈ જાતના રામજીની પૂજાએ પ્રસિદ્ધ છે. તપને મહિમા ત્યાં પક્ષપાત વગરના, સર્વ જીવ પર પ્રેમ રાખનાર,
(જૈનદર્શનને અપૂર્વ સંદેશ) બાહ્ય કે બાઘક્રિયા કરતાં આન્તરિક જીવન ઉપર માનવું છે કે યથાર્થ કલ્યાણની પ્રાપ્તિ માટે વીતવધુ ભાર આપ્યો છે. આથી તેઓ કહે છે કે- રાગતાની પહેલી આવશ્યકતા છે. વીતરાગતા વિના
પૂર્ણ શાન્તિ મળવી મુશ્કેલ છે. તમે કોઈ પણ ક્રિયાममयाए समणो होइ, बंभचेरेण बंभणो ।
પદ્ધતિ કે આચારમાર્ગ કે વિચારપદ્ધતિને અપના નાનળ મુળ દોરૂ, તવા દો તાપણો મ પણુ તેનાથી જે સત ચારિત્રની સાધના થતી હોય
અને વીતરાગતાની તરફ પ્રગતિ થતી હોય તો તે અર્થાત્ સમતાથી શ્રમણ થવાય છે, બ્રહ્મચર્યથી બ્રાહ્મણ થવાય છે, જ્ઞાનથી મુનિ થવાય છે અને
અપનાવવામાં હરકત નથી. જેનાથી “મિરી ર4 તપથી (નિષ્કામ) તપસ્વી થવાય છે.
મૂTE ''ને જીવનમંત્ર બની જ જોઈએ. આ છે જેન
દર્શનને મહત્ત્વપૂર્ણ મહા આદેશ. વિશ્વને શાન્તિ જોઈતી આ ઉપરથી આપણે જોઈ શકીએ છીએ કે હશે તે આ આદેશ અપનાવ્યા વિના ત્રણેકાળમાં જૈનદર્શન એક આધ્યાત્મિક દર્શન છે, આ દર્શનનું છૂટકે નથી તેમ કહેવું અતિશયોક્તિભર્યું નથી.