________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
(48)
www.kobatirth.org
શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ
ભાણેજ-સુદનાને જમાલિ નામે પુત્ર હતા. એ મહાવીરસ્વામીના ભાણેજ થાય.
પત્ની-યયાદા એ મહાવીરસ્વામીની પત્ની થાય. દિગ બરોના મતે મહાવીરસ્વામી અપરિણીત રહ્યા હતા. બહુમાં બહુ એમનું સગપણું થયું હતું. પણ લગ્ન થયાં જ ન હતાં, જેમકે નેમિનાથ,
પુત્રી-ચરોદાએ એક પુત્રીને જન્મ આપ્યા હતા. એનાં એ નામ સુપ્રસિદ્ધ છે: (1) પ્રિયદર્શીના અને (! અને દ્યા. જુએ આયાર સુય ૨, અ ૧૫), આવરાયના મૂળ ભાસ ( ગા. ૧૨૬ )માં સુદર્શના
અને જ્યેષ્ઠા તેમજ અનાઘા નામ અપાયા છે.
જબાઈ–પ્રિયદર્શનાનાં લગ્ન માલિ સાથે કરાયાં ટુાઇ એએ મહાવીરસ્વામીના જગાઈ થાય—સાથે સાથે ભાણેજ પણ થાય છે.
દોહિત્રી-અનેઘાને શૈષવતી યાને યશસ્વતી એમ કે નામની એક પુત્રી હતી. એ મહાવીરસ્વામીની દૌહિત્રી થાય છે. મહાવીરસ્વામી શેપવતીના માતામહુ ચાય છે.
બનેવીઓ–જમાલિના પિતા યાતે સુદાનાના પતિ . તે મહાવીરસ્વામીના બનેવી થાય છે તેમ ચેટકની સાત પુત્રીઓ પૈકી સુજ્યેષ્ઠા સિવાયનીના પતિ પશુ એમના બનેવી છે. આ છ બનેવીએ પૈકી નવિન તે। મહાવીરસ્વાભીના ભાઈ પણ થાય છે બાકીના પાંચ નીચે મુજબ છે:
(૧) શ્રેણિક. એ ચેલષ્ણાના પતિ થાય છે. એ મગધના નશ્વર હતેા એમના એક પુત્રનું નામ કાણિક યાને અન્નતશત્રુ છે. હલ્લ અને વિહલ્લ પણ ચેન્નાના પુત્ર છે.
(૨) વિવાહન. એ પદ્માવતીના પતિ થાય છે. એએ ચંપાના રાન્ન હતા. પદ્માવતીનું બીજું નામ ધારિણીછે, એની પુત્રી તે વસુમતી કે ચંદનબાળા છે.
(૩) ઉદાયન. એએ પ્રભાવતીના પતિ થાય છે એએ. સિન્ધુ સૌવીરના રાજા થાય. એએ છેલ્લા રાજર્ષિ ગણાય છે.
(૪) શતાનીક એમની પત્નીનું નામ મૃગાવતી છે અને એ કૌશાંબીના રાજા થાય.
[ ચૈત્ર-વૈશાખ
(૫) પ્રદ્યોત યાને ચ પ્રદ્યોત એમના લગ્ન શિવા સાથે થયા હતાં, એએ ઉજ્જયિનીના રાજા હતા.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અહીં એ વાત નોંધીશ કે એક સમયે મામા ફાઇનાં સંતાનોનાં પરસ્પર લગ્ન થતાં હતાં. પ્રસ્તુતમાં એ ઉદાહરણો છેઃ~~~
(૧) ત્રિશલાના પુત્ર નંદિવર્ધનનાં લગ્ન ત્રિશલાના ભાઇ ચેટકની જ્યેષ્ટા નામની પુત્રી સાથે થાય છે. એ હિસાબે ત્રિરાલા એ જ્યેષ્ટાની ફાઇ થાય અને ચેટક એ નંદિવર્ધનના મામા થાય. મામાની પુત્રી ફાર્મના પુત્ર સાથે પરણાવાઈ.
(ર) જાત્રિ એ મહાવીરસ્વામીની બેનને! પુત્ર થાય અને મહાવીરસ્વામીની પુત્રી પ્રિયદર્શીનાના પતિ. આવું એક અન્ય ઉદાહરણ શ્રીપાલનું છે. મામાના પુત્રના ફોઇની પુત્રી સાથે લગ્ન થયાનુ કાઈ ઉદાહરણ છે ખરું?
ભાણેજો-ચેટકતી પરિણીત પુત્રીનાં સંતાન મહાવીરસ્વામીના ભાણેજો થાય. દા. ત. શ્રેણિકના કાણિક વગેરે પુત્રા.
જયંતી-મહાવીરસ્વામીના સાધુઓની એ પ્રથમ શય્યાતર થાય છે. એણે મહાવીરસ્વામીને વિવિધ
પ્રશ્નો પૂછ્યા હતા. જી વિવાપત્તિ (સ. ૧૨, ૩ ૨, સુત્ત ૪૪૩-૪૪૩) એ જયંતી સહસ્રાનીકની પુત્રી, શતાનિકની એન, ચેટકની પુત્રી મૃગાવતીની નંદ્ર અને નદિનની-મહાવીરસ્વામીના ભાઇની સાળી થાય. એટલે મહાવીરસ્વામીના વેવાઇ પક્ષમાં ગણાય. આ વાત નીચે પ્રમાણે રજૂ થઈ શકે:-~~
સહસ્રાનીક
ચેટક
જયંતી ાતાનીક
For Private And Personal Use Only
મૃગાવતી જ્યેષ્ઠા (ન દિવનની પત્ની)
ઉદાયન
૧ એનાં ભ’ભાસાર અને બિંબિસાર એવાં પણ ખે નામ છે.
