Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
પુસ્તક ૮૦ મુ અંક ૬-૭ ૧૫ એપ્રીલ
⭑
www.kobatirth.org
मोक्षार्थिना प्रत्यहं ज्ञानवृद्धिः कार्या ।
શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ
ચૈત્ર-વૈશાખ
શ્રી જૈ ન ધમ
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
अह पनरसहि ठाणे, सुविणीए ति बुच्चइ । नीयावत्ती अचत्रले, अमाई अकुऊहले ||७|| अपंच अहिक्खिवई, पबन्ध ं च न कुव्बाई । मेत्तिज्ज़माणो भयई, सुयं लब्धुं न मज्जई ॥८॥ नय पात्र परिक्खेवी, न य मित्तेसु कुप्पई । अप्पियस्साऽवि मित्तस्स रहे कलाण भास ॥ ९ ॥ कलहडमरवज्जिए, बुद्धे अभिजाइए । डिरिमं पडिलीजे, सुविणीए ति बुच्चई ॥ १० ॥
આ પંદર કારણેાને લીધે મનુષ્ય વનીત–વધારે સારી રીતે ચિંનયવાળા ગણાય છે.
પહેલું નમ્ર હાય એટલે ઉદ્ધત ન હેાય, બીજી અચપળ હોય, ત્રીજી શઠતા-લુચ્ચાઇ- કટ્ વિનાના હોય એટલે કે સરળ હોય, ચાથુ કુતૂહલી ન હોય એટલે ગભીર હાય, પાંચમુ કેઇનુ અપમાન ભાગ્યે જ કરતા હોય, છઠ્ઠું જેને ક્રોધ આવ્યા પછી વધારે વખત ન ટકતા હોય અર્થાત્ જ જલ્દી શાંત થઈ જતા હાય, સાતમુ પાતા તરફ મિત્રભાવે નારા સાથે પૂરા સદ્ભાવથી વર્તતા હાય, આઠમુ વિદ્યા મેળવીને અભમાન ન કરતા હાય, નવમું કાઇના દોષને ખેાલ ખેાલ ન કરતા હાય વા દોષગ્રાહી ન હોય, દસમુ મિત્રો તરફ ક્રોધ ન કરતા હાય, અગીયારમુ પોતાને ન ગમતા અપ્રિય મિત્રનું પણ તેની પછવાડે સારું જ ખેલતા હોય અર્થાત્ અપ્રિય મિત્રની પુણ્ તેની પાછળ નિંદા ન કરતા હોય, બારમું ઝગડા કે ટ ટ ન કરતા હોય, તેરમું બુદ્ધિવાળા હાય–સમજદાર હાય, ચૌદમું અભિજાત-ખાનદાન હાય અને પંદરસુ આંખની શરમ રાખનારો હાય અને સ્થિર વૃત્તિના હાય. આવા મનુષ્યને સુવિનીત કહેવાય છે.
-મહાવીર વાણી
પ્રગટકતા :
મ સા રે ક સભા ::
વીર સ, ૨૪૯૦ વિ.સં. ૨૦૨૦
મ સ. ૧૯૬૪
For Private And Personal Use Only
ભા વ ત ગ ૨
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ
www.kobatirth.org
'
૧. જૈન ધમ
૨ જૈન દર્શનને અપૂર્વ સ દેશ ૩ શ્રી વસ્તુમાન મહાવીર : લેખાંક ૫૭
૪ શ્રી અંતરિક્ષ પાર્શ્વનાથ મૂર્તિ
વાલુકાની અનેલી હાવાનું પ્રમાણ શ્રમણ ભગવાન મહાવીરસ્વામીને સાંસારિક પક્ષ : લેખાંક ૧ ૬ શ્રી જૈન ધર્મી પ્રસારક સભાને સંવત ૨૦૧૭ની સાલના રિપોર્ટ ૭ ઘંટાકર્ણના ભકતા વિચારે ૮. શ્રી જૈન ધર્મ પ્રસારક સભાને સવત ૨૦૧૮ની સાલના રિપે ૯.સમાલેચના
પ્
: : વર્ષ ૮૦ મુ
अनुक्रमणिका
....
---
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
( સુરેશકુમાર કે શાહ ) ( પ્રો. નમ દાશંકર શાસ્ત્રી એમ. એ. ) ( સ્વ. મૌક્તિક )
વાર્ષિક લવાજમ ૫-૫ પાસ્ટજ સહિત
( ખાલચંદ ડીરાસદ “સાહિત્યચંદ્ર”) ૫૬
(પ્રો. હીરાલાલ ૨. કાપડિયા એમ. એ.) ૫૪
( લાલચંદ ભગવાન ગાંધી )
ટાઇટલ પેજ
આવતા અંક :
હવે પછીના જેઠ માસના અંક તા. ૧૫ જુને બહાર પડશે.
રજીસ્ટ્રેશન એફ ન્યુસપેપર્સ (સેન્ટ્રલ) રૂલ્સ ૧૯૫૬ ના અન્વયે “શ્રી જૈન ધમ પ્રકાશ” માસિકના સંબધમાં નીચેની વિગતે પ્રકટ કરવામાં આવે છે. ૧. પ્રસિદ્ધિસ્થળ : શ્રી જૈન ધર્મ પ્રસારક સભા, કાંટાવાળા ડેલે–ભાવનગર.
૨, પ્રસિદ્ધિક્રમ : દર અંગ્રેજી મહિનાની પંદરમી તારીખે.
૩. મુદ્રકનું નામ : સાધના મુદ્રણાલય, ઠેકાણુ દાણાપીઠ પાછળ, ભાવનગર, · કયા દેશના ભારતીય.
For Private And Personal Use Only
૪. પ્રકાશકનું નામ : દીપચ ંદ જીવણલાલ શાહ, ઠેકાણુ–શ્રી જૈન ધર્મ પ્રસારક સભા.
કયા દેશના-ભારતીય.
૪૯
૫૦
૧
૫
૬૧
ર
*
૫. તંત્રીનું નામ : ઉપર પ્રમાણે.
૬. માસિકના માલિકનું નામ : શ્રી જૈન ધર્મ પ્રસારક સભા, કાંટાવાળા ટેલે, ભાવનગર,
હું દીપચંદ જીવણલાલ શાહ, આથી જાહેર કરું છું કે ઉપર અને માન્યતા મુજબ બરાબર છે.
આપેલી વિગતા મારી જાણુ
તા. ૧૫-૪-૬૪
દીપચંદ જીવણલાલ શાહ
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
પુસ્તક ૮૦ મુ એક ૬-૭
www.kobatirth.org
શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ
ચૈત્ર-વૈશાખ
T
જૈન ધર્મ
જૈન ધર્મના મહીમા
આજે જગમાં અપર પાર, ધર્મના મહીમા અપરંપાર.
મહામત્ર છે જગને તારક મંત્ર ભલે નવકાર, ને ત્યાં સત્ય અહિંસા-શાંતિનાં છે સૂત્રના શણગાર; ધર્મોનો મહીમા અપર પાર. જીવદયાનાં દિપક પ્રગટ્યા છે જ્ઞાન તણાં ભંડાર, ને જયાં કામ-ક્રોધ–મઢમાહુ-લેાભનું નામ નથી તલભાર; ધર્મના મહીમા અપરંપાર
જગનાં તારક ને વળી પાલક સૌ તરી ગયા ભવપાર, ને જ્યાં તિર્થંકર ચેાવીશ થયા છે ધર્મ તણાં અવતાર; ધર્મના મહીમા અપરંપાર,
સમતા-તપ-ને-સંયમનાં વળી રણકે છે રણકાર, ને જ્યાં ચંદન સમ સતીઓના જગમાં થયા છે જયજયકાર; ધર્મના મહીમા અપર પાર.
મંદિર તણે! મહીમા છે માટા, તીર્થા છે. અપ પાર, ને જ્યાં ભક્તિભાવનાં ગીતે ગુંજે, હર્શનશ પ્રભુનાં દ્વાર; ધર્મના મહીમા અપર પાર, જૈન ધર્મના મહીમા આજે જગમાં અપર’પાર, ધર્માને મહીમા અપરંપાર.
“ સુધાકર ” સુરેશકુમાર કે. શાહુ ભાવનગર
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
For Private And Personal Use Only
વીર સ, ૨૪૯૦ વિક્રમ સ, ૨૦૦
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જૈનદર્શનને અપૂર્વ સંદેશ
. નર્મદાશંકર શાસ્ત્રી M A. (સાહિત્યાચાર્ય, કાવ્યતીર્થ)
પ્રભુ મહાવીરદેવના શાસનની અનેક વિશેતાએ જેનાથી જગતમાં હિંસાનું સામ્રાજયે ઘટતું ગયું અને છે તેમાં વિશેષ રીતે ધ્યાન ખેંચનારી આ ત્રણ અહિંસાનું વાતાવરણ ફેલાતું ગયું ભગવાન મહાવિશેષતાઓ છે. કનેjત્તરા, એતિ અને અરિત્ર. વીરના સમયમાં ભારતવર્ષની સ્થિતિ ઘણી દયનીય
હતી. તે સમયે જનતા અજ્ઞાનાન્ધકારમાં ડૂબેલી હતી અનેકાન્તવાદ એ એક એવું માને છે કે જેનાથી
અને પ્રચંડ હિંસાત્મક યજ્ઞ-યાગાદિનું જોર વધ્યું માનવ-સંમાજમાં પરસ્પર સૌમનસ્ય સ્થાપિત કરી
હતું. ધર્મના નામે અનેક મુંગા પશુઓનું બલિદાન શકાય છે. અર્થાત કઈ પણ વસ્તુને એક તરફી ન
આપવામાં આવતું હતું, અનેક ધર્મના ઠેકેદારો જોતાં અનેક તરફી જોવાનું અનેકાન્તવાદ શિખવાડે
ભેળી અને અજ્ઞાન પ્રજાને ધર્મના નામે છેતરતા છે જેનાથી કેઈ ને પણ અન્યાય થવાનો સંભવ ન રહે. અહિંસામાંથી અનેકાન્તદષ્ટિ સ્કુરિત થાય છે અને
હતા, અને તેઓ પિતાને અન્ય કરતાં ઉચ્ચ માનતા
હતા તે સમયમાં મદોન્મત્ત પુરૂષોએ સ્ત્રીઓને દરેક અનેકાન્તદષ્ટિના વેગથી અહિંસા જાગૃત થાય છે. આ રીતે અનેકાન્તવાદ અને અહિંસા આ બંનેને
અધિકારથી વંચિત રાખી હતી. આવા ભયંકર
અવનતીના સમયમાં ભગવાન મહાવીરે દરેકને માટે પરસ્પર સંબંધ છે. હિસાથી અંદર અસત્ય, ચેરી
ધર્મને માર્ગ ખુલે છે અને દરેક જીવને જીવવાને વિ. બધાં દુર્ગુણોને સમાવેશ થઈ જાય છે, અને
અધિકાર છે તેમ જાહેર કર્યું. તેમણે નર્મના વ: ને આ બધાં દુર્ગુણોની ઉત્પત્તિ પરિગ્રહના કારણે થાય
બદલે જા વર્ગના સિદ્ધાંત ઉપર જોર આપ્યું અને છે. તેથી પ્રભુ મહાવીરસ્વામીએ અનેકાન્તવાદ અને
જાહેર કર્યું કેઅહિસાની સાથે અપરિગ્રહ ઉપર પણ ભાર મૂકે છે. પસ્સિહ ઉપર નિયમન રાખવાથી માનવનું તેમ જ
कम्मुणा बमणो होई, कम्मुणा होई खत्तिओ। સાજનું કલ્યાણ થાય છે, અપરિગ્રહ વિના વૈયક્તિક પૈસો સો વદFIT, શaો વર્ષે મૂળા - સામાજિક સુખ શાન્તિ એવું મૈત્રીભાવ સ્થાપી અર્થાત બ્રાહ્મણ, ક્ષત્રિય, વૈશ્ય અને શુદ્ધ કર્મ થી શકાતા નથી. પરિગ્રહ પરિમાણુ અને લકત્રીની થવાય છે, જન્મથી નહિ. સમુન્નત છેષણ કરવાને કાળો સર્વ પ્રથમ અને સર્વ
સાથે સાથે વિશ્વબધુ ભગવાન મહાવીરે તે સમયના એક રૂપથી પ્રભુ મહાવીરને ભાગે જાય છે તે એક
નામધારી અને શિથિલાચારવાળા સાધુ, બ્રાહ્મણ, મુનિ અતિહાસિક તથ્ય છે.
અને તાપની પણ કડક ટીકા કરી અને તેમણે પ્રભુ મહાવીરને પિતાને સમયની અનેક કુપ્રથા- ઉત્તરાધ્યયન સૂત્રના ૨૪મા અધ્યયનમાં જાહેર કર્યું કેઆને પ્યાનમાં લઇને તે પ્રથાઓને ખૂબ જ વિરોધ ન પ ટળ સમળે, ન ઘારેખ વમળો કર્યો, અને તે પ્રથાઓને સદંતર બંધ કરવા પોતે
न मुणी रण बासेणं, कुम चोरेण न तापसो । કઠોર તપશ્ચર્યા કરી વિશ્વબંધુત્વની ભાવના ઉત્પન્ન કરવાને પાઠ ભણાબે અહિંસામૂર્તિ પ્રભુ મહાવીરને અર્થાત્ માથું મુંડાવવાથી શ્રમણ થવાતું નથી યાગાદિ કર્મોમાં ધર્મના નામ ઉપર ફેલાયેલ ભયંકર કે કારને ઉચ્ચાર કરવાથી બ્રાહ્મણ થવાતું નથી, પણ, હિસાને સામને પિતાના તપ અને ચારિત્રના જંગલમાં રહેવાથી મુનિ થવાતું નથી કે વલ્કલ ધારણ અસાધારણુ બળ દ્વારા તથા વાયપૂર્ણ પ્રવચન કરવાથી તપસ્વી થવાતું નથી. તેમ જ ઉપદેશ દ્વારા કરી વિશ્વમાં ડંકો વગાડ્યો છે. આ ઉપરથી જાણી શકાય છે કે ભગવાન મહાવીરે
For Private And Personal Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
- શ્રી વર્ધમાન-મહાવીર
HIT કમિ-ફી લેખાંક : ૫૬ PEB -
લેખક : સ્વ. મોતીચંદ ગિરધરલાલ કાપડિયા (મૌક્તિક) વીશ સ્થાનક: તીર્થકર થાય તેની આગળના બતાવ્યા છે અને વિધિ પણ સૂચવ્યો છે. અત્રે તો ત્રીજે ભવે (એટલે વચ્ચેના એક ભવ આગળના ભ) વીશ સ્થાનકેનો નામ નિર્દેશ અને એનું મહત્તાદર્શક વશ સ્થાનની આરાધના પ્રાણી કરી પોતાનો રહસ્ય વિચારી જઈએ તીર્થકર નામકર્મ બંધાય
તમવિકાસ વધારી મૂકે છે. એમાંના પ્રત્યેક સ્થાનકે નહિ, તો પણ પ્રત્યેક પદની વિચારણાથી રસ્તો ધણે ખૂબ વિચારવા ગ્ય છે તીર્થ કરને જીવ માત્ર બાહ્ય સરળ થઈ શકે તેમ છે તેથી અત્ર તેને સમજી લઈએ તપ કરે છે એમ સમજવાનું નથી, એને પ્રત્યેક પદ તપની વિગત અને વિધિ માટે અનેક ઉલેખે લભ્ય પર વિચારણા થાય છે, એની મહત્તા તેમના લક્ષ્ય છે, અત્રે તે ઓળખાણું નામ સાથે આપી તેને પર આવે છે અને તે પદમાં રહેલ રહસ્ય અને સહજ પરિચય કરી લઈએ. સૂક્ષમ ભાવ પર એ ખૂબ વિચારણા કરે છે, એનું ૧. અરિહંતપદ: અરિહંતના બાર ગુણ નિદિધ્યાસન કરે છે, એના પર વારંવાર ચિંતવન કરે વિચારીએ ત્યારે તેના અષ્ટ પ્રતિહાર્યની શોભા કરતાં છે અને એ પદની સેવા કરતાં કરતાં પ્રાણી તીર્થકર પણ એના જ્ઞાનાતિશય વચનાતિય, પૂજતિશય, નામકર્મનું બંધન કરે છે. એક એક પદની આરા- અને અપાયા પગમાતિશય વધારે આકર્ષક લાગે છે. ધનાથી પ્રાણી તીર્થંકરપદ બાંધે છે અને અનેક અઢાર દે આ છેઃ દાનાંતરાય, લાભાંતરાય, ભેગાંબાંધ્યાં છે એટલે દરેક પળી મહત્તા વિચારી પિતાને તરાય, ઉપભોગાંતરાય, વાર્યા રાય, હાસ્ય, રતિ, ફાવે તે પદની આરાધના પકડી લેવી. આ પદ પર અતિ, ભય શાક, જુગુપ્સા (નિંદા અને નાકનું અનેક પૂજાઓ રચાણી છે, તેમાં પં. રૂપવિજયજીની ટીચકુ), કામ, મિથ્યાત્વ, અજ્ઞાન, નિન્દા, અવિરતિ, તથા શ્રી વિજયલમીસૂરિજીની આચાર્યવર્યશ્રી આત્મા- રાગ, પ. આ અઢાર દૂષણ રહિત, કોઈ જાતના રામજીની પૂજાએ પ્રસિદ્ધ છે. તપને મહિમા ત્યાં પક્ષપાત વગરના, સર્વ જીવ પર પ્રેમ રાખનાર,
(જૈનદર્શનને અપૂર્વ સંદેશ) બાહ્ય કે બાઘક્રિયા કરતાં આન્તરિક જીવન ઉપર માનવું છે કે યથાર્થ કલ્યાણની પ્રાપ્તિ માટે વીતવધુ ભાર આપ્યો છે. આથી તેઓ કહે છે કે- રાગતાની પહેલી આવશ્યકતા છે. વીતરાગતા વિના
પૂર્ણ શાન્તિ મળવી મુશ્કેલ છે. તમે કોઈ પણ ક્રિયાममयाए समणो होइ, बंभचेरेण बंभणो ।
પદ્ધતિ કે આચારમાર્ગ કે વિચારપદ્ધતિને અપના નાનળ મુળ દોરૂ, તવા દો તાપણો મ પણુ તેનાથી જે સત ચારિત્રની સાધના થતી હોય
અને વીતરાગતાની તરફ પ્રગતિ થતી હોય તો તે અર્થાત્ સમતાથી શ્રમણ થવાય છે, બ્રહ્મચર્યથી બ્રાહ્મણ થવાય છે, જ્ઞાનથી મુનિ થવાય છે અને
અપનાવવામાં હરકત નથી. જેનાથી “મિરી ર4 તપથી (નિષ્કામ) તપસ્વી થવાય છે.
મૂTE ''ને જીવનમંત્ર બની જ જોઈએ. આ છે જેન
દર્શનને મહત્ત્વપૂર્ણ મહા આદેશ. વિશ્વને શાન્તિ જોઈતી આ ઉપરથી આપણે જોઈ શકીએ છીએ કે હશે તે આ આદેશ અપનાવ્યા વિના ત્રણેકાળમાં જૈનદર્શન એક આધ્યાત્મિક દર્શન છે, આ દર્શનનું છૂટકે નથી તેમ કહેવું અતિશયોક્તિભર્યું નથી.
For Private And Personal Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
શ્ર જૈન ધર્મ પ્રકાશ
( પર )
[ ચૈત્ર-વૈશાખ
સર્વને સસારની ઉપાધિથી મુક્ત કરાવવાની તીવ્ર ભાવનાવાળા, પૂજક કે નિંદક પર સમભાવ વૃત્તિવાળા, કાઈ પ્રકારની ઇચ્છિા વગરના, મહાસંયમી, જગત પર ઉપકાર કરવાની ઈચ્છાવાળા અને નિર ંતર ચિદ્ધન આત્મસ્વરૂપમાં આનંદ માનનાર પોતાના ત્યાગ અને ઉપદેશથી અતેક જીવેશને તારનારા, (નિર્ણામક), અનેક વાને દોરવણી આપનાર ( મહાગેાપ ), દુનિયામાં જીવદયાના પડક્કે વગડાવનાર અને સોંસારરૂપ મહા આકરી અટવીમાં સાથ આપી ભાન ભૂલેલા રસ્તા ચૂકલાને અવી ઉતારી આપનાર સાવાહ)નાં નિરુધારક, અર્તક અતિશયેાના ધણી અરિહંતનુ એના નિભેળ સ્વરૂપે એળખાણ કરી એના ધ્યાનમાં
છે. ગોત્રકના યથી સિદ્ધોને અગુરુલઘુ નામને ગુણ પ્રકટશે. વ્યાવહારિક સત્કાર સન્માનને ત્યાં સ્થાન નથી. અંતરાયક'ના નાશથી તેનામાં અનંત વી હોય છે, એના ઉપયોગ જ્ઞાન દર્શન ચારિત્રની રમણ તામાં હાય છે, એની શક્તિ અનંત હાય છે. આ સિદ્ધના જીવાને ધ્યાવવા, વિચારવા, એના આ ગુણા પર ચિંતવન કરવું, અ તા પણ અ ંતે સિદ્ધ
થાય છે અને સિદ્ધના અંતગતમાં અતા આવી જાય છે એ વાત ધ્યાનમાં લેવા, સિદ્ધો અહિ તેાને પણ માન્ય છે. સિદ્ધુને જાતિ નથી, મરણુ નથી, વ્યાધિ તથા, ટેડ નથી, વેદના નથી, આંટાફેરા નથી, ભય નથી, શૈક નથી, ખેદ નથી. છે અનંત આન ંદ,
એકાગ્રતા કરવા, પેાતાને ચેતન રાકયતાએ અરિહંતસ્વગુણુમાં રમણુ અને અનંત સુખ સપ. આ
સિંહનું સ્થાન બરાબર ધ્યાવે તે અંતે એ સ્થાન પ્રાપ્ત કરે.
છે. માતા ધ્યાન અને ધ્યેયની એકતા સાધતાં ચેતન પેાતે એ પદે પહોંચી શકે છે
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૨. સિદ્ધઃ સર્વ કર્મથી મુક્ત થઇ, સંસારની રખડપાટી હંમેશને માટે ફેંકી દઈ અવ્યાબાધ અનંત આત્મસુખમાં રમણુ કરતાં સિદ્ધ બીજે સ્થાને આવે છે. જ્ઞાનાવરણીય કતા આત્યંતિક ક્ષય થતાં અને ત જ્ઞાની હોવાને તેમના પ્રથમ ગુણ છે. દર્શાનાવરણીય કના સથા ક્ષય થયેલ હાવાને કારણે લેાકાલેાકના સ્વરૂપને દેખવાને સ દર્શીપણાને તેમના બીજો ગુણ છે. વેનીય કર્મનો ક્ષય થવાથી બાધા પીડા રહિત,
ૐ પ્રવચન: મેોક્ષમાર્ગ બતાવનાર ત્રિપદીમાંથી વ્યવહારમાં આવેલ આ પ્રવચન પદમાં સમલ ગી, સ્યાદ્દ, સાત નય, ચાર નિશ્ચેષા, દવિધ યતિધર્મો, શ્રાદ્ધના બારવ્રત વગેરે અનેક મૂળગુણ ઉત્તરગુણની વાતા ચરણસિત્તેરી કરણસિત્તરીના સમાવેશ થાય છે. એમાં ચતુર્વિધ સંધને સમાવેશ થાય છે, એમાં ધના વિસ્તાર પ્રકાશ અને પ્રચારના સ માર્ગોના સમાવેશ થાય છે, એમાં ધમ પ્રગતિમાં ઉચ્છ્વાસના, સાધન શેાધનના અને ધમ પ્રવૃત્તિમાં યથાશક્તિ લેવાતા
સર્વ
પ્રયત્નોના સમાવેશ થાય છે. પ્રવચન પદ આરા
વ્યાધિથી મુક્ત અને ઉપાધિરહિત હોવાને કારણે તે નિરૂપમ સુખમાં મગ્ન છે, અનત સુખની ધણી છે અને સાપાધિક અને પલટાતી સ્થિતિને વશ ન હોવાને કારણે ચાલુ સુખી છે, અંતરના આત્માનદમાં મગ્ન છે, વચનાતીત સ્વાસ્થ્યના ભોગી છે, મેહનીય કર્મના ફાય થયેલ હાવાથી તેમાં સદા સમતા આવી જાય છે, વિષયાયમગ્નતા પુ
ધક જ્યાં જ્યાં ધર્મ પ્રવૃત્તિ દેખે ત્યાં એને વેગ આપે, સહાય કરે, આન દે અને ધર્મના સાચા પ્રચાર થતા જોઈ એ રાજી રાજી થઈ જાય, જનતાની જરૂરિયાત વિચારે અને યોગ્ય કાળે યોગ્ય સાધના યેાજી આપે. અમુક કાળે એ નવાં મંદિરે નવી સંસ્થાએ કરી પ્રવચન પ્રગતિ કરે, અન્યકાળે જીર્ણોદ્ધારમાં લાભ જુએ અને આખા સમાજનું હિત સમસ્ત દૃષ્ટિએ, સહિ
ગળાનદીપણું કે વેદોદય ન હોવાથી તેઓ સમસ્થિતિમાં શ્રુતાપૂર્વક, અન્ય તરફ્ જરા પણ આક્રમણ વગર
રહે છે. આયુકના ક્ષયથી તેમની અક્ષયસ્થિતિ કાયમ રહે છે, તેમને ભવભ્રમણ કે ખપાટા હાતા નથી. નામકર્મના નાશથી સિદ્ધો અરૂપી પદ પ્રાપ્ત કરે છે. અને ગતિ જાતિ વણુગ્ધ રસ સ્પર્શનો નાશ થવાર્થી તેઓ રૂપી સ્વરૂપે અનંતકાળ સ્થિત રહે
કરે અને અન્યને ધર્મપ્રગતિ કરતાં જો આનદ પામે. પ્રવચન પદમાં ધર્મની પ્રવૃત્તિ પ્રગતિ અને પ્રસાર ઉપર મુખ્યત્વે નિગાહ હાય. પોતે કરે, અન્ય પાસે કરાવે, કરનારને સલાહ સહાય આપે અને પ્રગતિ થતી જોઈ આનંદ માને. ( ચાલુ )
For Private And Personal Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી અંતરિક્ષ પાર્શ્વનાથ મૂર્તિ વાલુકાની બનેલી હોવાનું પ્રમાણુ
લેખક-સાહિત્યચંદ્ર બાલચંદ હીરાચંદ, માલેગામ વિદર્ભ દેશમાં શિરપૂર નગરમાં આવેલ શ્રી અંત- પાનાભ મૂર્તિ સેળ ફૂટ લાંબી સૂતેલી વર્ણવવામાં રિક્ષ પાર્શ્વનાથ ભગવંતની અલૌકિક ચમત્કારી મૂર્તિ આવી છે. આ યોગ હાલના સીમેંટથી વધુ પ્રભાવવાલુકાની (રેતીની ) બનેલી છે, અને એ એક શાલી હોવો જોઈએ એ પણ જણાય છે એ ઉપરથી સરોવરમાં અનેક વર્ષો સુધી પત્થરની પેઠે ટકી રહી સિદ્ધ થાય છે કે, વાલુકામય મૂર્તિ હોવી એ કહપતા છે. એ વસ્તુ પ્રથમ દર્શને કેઈના મગજ માં ઉતરે નહીં પણ સત્ય ઘટના છે એમાં સંદેહ નથી. એવી જણાતી નથી પણ એવી જ રીતે બનેલી વિશાલકાય મૂર્તિ બીજી જગ્યાએ મળી આવી છે.
ચૂર્તિ માટે જજનો અભિપ્રાય : એ ઉપરથી આવી રીતે મૂર્તિ એ પૂર્વકાળમાં અના- થી અંતરિક્ષજીની મૂર્તિની પ્રત્યક્ષ માહિતી મેળવવામાં આવી હતી, અને એવી જાતનું રતીને અને
વવા માટે જજ સાહેબ ખુદ આવેલા હતા, અને નાના પથરને એકરૂપ કરવા જેવું કોઈ વિશિષ્ઠ તણ
તેમણે પોતાના હાથે પુરી તપાસ કરી મૂર્તિ જાતનું મિશ્રણ કરવાનો વિધિ કઈક કોને ખબર ?
વાલુકાની જ છે એ વસ્તુ પોતાના રિપોર્ટમાં હતે એ સ્પષ્ટ જોવામાં આવે છે.
લખેલી પણ છે. કલ્યાણ તિક :
વાલુકાની જ મૂર્તિ છે : ગોરખપુરના ગીતા પ્રેસ તરફથી “ક૯યાણુ” નામક આ વસ્તુને નિર્દેશ કરવાને અમારે ઉદ્દેશ માસિક ધણા વરસોથી હિંદી ભાષામાં પ્રગટ થાય છે. એટલે જ છે કે વાલુકા મૂર્તિ એ ભાવનાની કે તેને સાત પાનાને એક દળદાર અંક તીર્થો ક’ કવિ કપનાની અથવા પુરાણું માન્યતાની એ વસ્તુ નામથી પ્રગટ થયેલે અમારા જોવામાં આવ્યું. તેમાં નથી. પણું નક્કર સત્ય ઘટના છે. અને એ પ્રત્યક્ષ બનેલી આખા ભારતના તીર્થોનું વર્ણન આપવામાં આવેલું વસ્તુ છે. જગતમાં એવી અનેક ઘટનાઓ બનેલી છે છે. તેમાં ૩૯૫ માં પૂર્ણ ઉપર દક્ષિણ ભારતમાં છે, જેને આપણી કપના મુજબ ઉકેલ મળવા મુશ્કેલ આવેલ ત્રિવેન્દ્રમ નામના નગરની નજીક ત્રણ માઈલ હોય છે, તેથી એવી ઘટનાઓને પોતાના તર્કો ચલાવી ઉપર પાનાભ મંદિર છે. આ મંદિરનો જીર્ણોદ્ધાર ખેતી કરાવવા પ્રયત્ન કરવો એ યુક્તિ સંગત સન ૧૦૪૯ ની સાલમાં કરવામાં આવ્યા હતા. તે ન કર વખતે બાર હજાર શાલિગ્રામ નામના પત્થરો, અધરું મૂર્તિ સ્પષ્ટ છે : જે ઘણુ મજબુત હોય છે, તે ભેગા કરી તેને પ્રભુ અંતરિક્ષજી ભગવંતની મૂર્તિ તદ્દન ભૂમીને કટશર્કર વેગ ? નામના કોઈ વિશિષ્ટ જાતના અસ્કૃષ્ટ અર્થાત અધર છે, એ બાબત પણ એવી જ મિશ્રણથી પદ્મનાભની મૂર્તિ નિર્માણ કરવામાં આવી સ્થિતિ છે. મૂર્તિના દર્શન કરવા અત્યાર સુધી જે જે છે. એ હકીકત એક પથર ઉપર ઉકીર્ણ કરેલી કા ગયા છે તે બધા જ ગુરુત્વાકર્ષણના નિયમથી વિદ્યમાન છે.
અજ્ઞાત અને ગમે તે વસ્તુ ઉપર ભેળપણથી અંધ કટુશર્કર યુગને પ્રકાર :
વિશ્વ સ ધરાવનારા જ હતા એમ માનવાનું કાંઈ જ એ “કટુશર્કર યોગ” કઈ વનસ્પતિ વિશેષના કારણું નથી, પદાર્થ વિજ્ઞાન અને આધુનિક રસાયનમિશ્રણથી બનાવવામાં આવતો હોવો જોઈએ. આ શાસ્ત્રજ્ઞ આદિ વિજ્ઞાનના પણ ત્યાં જઈ પ્રભુ
ડબ્દ( ૫૩ ) -
For Private And Personal Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
શ્રમણ્
www.kobatirth.org
ભગવાન મહાવીરસ્વામીના [ લેખાંક ૧]
જૈન સાહિત્યના બે વર્ષાં પડાય છેઃ (૧) સાંપ્રદાયિક અને (૨) અસાંપ્રદાયિક. પ્રથમ વર્ષોંમાં જૈન ધર્મના સર્વાં’ગીણુ કે મુખ્ય નિરૂપણને સ્થાન અપાયેલું હાય છે. જ્યારે દ્વિતીય વર્ગમાં જૈન ધર્માંદ નથી પ્રાય: અલિપ્ત કૃતિઓના સમાવેશ કરાય છે. પ્રથમ વર્ગોનું સાહિત્ય ધાર્મિક છે અને એ જૈતાને ઉદ્દેશીને રચાએલુ’ હાવાથી મટે ભાગે એના ઉપયોગ જેના જ કરે છે, જ્યારે દ્વિતીય વર્ગનું સાહિત્ય સાવજનિક અને સાર્વજની હાઈ સૌ કા ઉપયોગ કરી શકે અને કરે તેવું સાહિત્ય છે. આમ જૈન સાહિત્યના આ બન્ને વર્ગ અસાંપ્રદાયિક (Secular) છે. એવી રીતે જે કાઈ વ્યક્તિ જૈન શ્રમણ કે શ્રમણી અને તેનાં સગાંવહાલાંને એ રીતે ઉલ્લેખ કરાય છે. દીક્ષા લીધા પૂર્વેના સગાંસબંધીએને ‘ સાંસારિક (Secular) પક્ષ' તરીકે–સંસારી સગાંવહાલાં તરીકે નિર્દેશ કરાય છે, જ્યારે દીક્ષિત અવસ્થામાંના શ્રમણાના
( શ્રી અંતરિક્ષ અધર જ બિરાજે છે. એ જોઇ અને જાણી આવેલા કે અજૈન એવા, જૈન માન્યતા ઉપર વિશ્વાસ નહી રાખનારા અને શ’કાનુ નિરસન કરી જાણુનારા લેકા એ પ્રભાવશાલી લોકો પણ મૂર્તિના દર્શન કરી આવેલા છે, લાચુ બક વગેરે સાધનોનો ઉપયોગ કરી વસ્તુનું પરીક્ષણ કરી આવેલા લોકો પણ એમાં છેજ. છતાં કાઇ એ મૂર્તિનુ અધર રહેવુ એને ઉકેલ આપી શકયા નથી; તેથી જ એ દૈવી ચમત્કાર છે એન લેકા ભાવભક્તિપૂર્વક માને એમાં જરાએ આશ્ચર્ય નથી. જે લેકાના હજુ એ વસ્તુ ઉપર વિશ્વાસ ન હોય એવા જૈના * અજૈનાએ પ્રભુ અતરેક્ષજીના દર્શીત કરવા અવશ્ય પધારવુ' એવી અમારી વિનંતિ છે, મૂર્તિના પ્રત્યક્ષ દર્શન કરતા સ્તવામાં આવે છે કે, મૂર્તિની નીચેથી તેમજ પાલા
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સાંસારિક પક્ષ
પ્રો. હીરાલાલ ૨. કાપડિયા એમ. એ.
સબંધીઓના ‘ ધાર્મિક પક્ષ' તરીકે ઉલ્લેખ કરાય છે. જૈન શ્રમણને અંગે ગુરુભાઈ, કાકાગુરુ અને દાદાગુરુ એવી સંજ્ઞાઓ વપરાય છે. એક જ ગુરુતા શિષ્યા પરસ્પર ‘ગુરુભાઈ' કહેવાય છે. ગુરુના ગુરુ ભાત ‘કાકાગુરુ ’ કહે છે અને ગુરુના ગુરુને ‘ગુ’ યાને ‘દાદાગુરુ ’ કહે છે. ગુરુના પણ ત્રણ પ્રકાર છે: (૧) દીક્ષા-ગુરુ, (૨) વિદ્યા-ગુરુ અને (૩) મિશ્રા-ગુરુ.
શ્રમણ ભગવાન મહાપીરસ્વામીના અસંખ્ય ભવા થયા છે. એને સબંધ ચારે ગતિ સાથે છે. તેમાં મનુષ્ય-ગતિ પૂરતા જ એમના સાંસારિક પક્ષ વિચારી શકાય. આથી એમના જે મુખ્ય ૧૨૭ લવે ગણાવાય
૧ આ ભવેશ માટે જુએ અયર અભદ્રસુરિત ચતુવિાતિ જિનેન્દ્ર ચિરત્ર (પૃ. ૫૬૬), ૨૭ ભવાનાં નામ
હૈય ત્રિષષ્ટિશલાકાપુરુષચરિત્ર ઈત્યાદિમાં છે, પરંતુ કોઇ
ઉપલબ્ધ આગમમાં જણાતાં નથી.
==( ૫૪ )
પાર્શ્વનાથ મૂર્તિ)
ભાગથી અને બાજુ ઉપરથી પણ, અગલું ઋણા કરવામાં આવે છે. નીચે દીવા મૂકવાથી મૂર્તિની નીચે પ્રકાશ પથરાએને પ્રત્યક્ષ જોઇ શકાય છે. મૂર્તિ તે ખૂબ વજનદાર અને વિશાલકાય હોવાથી આમ અધર રહી શકે જ નહીં પણ વસ્તુસ્થિતિ જોતા એ દૈવી ચમત્કાર છે. એવુ માન્યા વગર ચાલે તેમ નથી. માટે જ અમે કહીએ છીએ કે બધાએએ એ મૂર્તિના અવશ્ય દન કરવા ઉચિત છે. શિરપૂર જવાના માર્ગ :
મુંબઈથી નાગપૂર માગે કલકત્તા જતી રેલવે લાઇન ઉપર આાલા જંકશન ઉપર ઉતરવાથી મેટર અસ દ્વારા ૪૦ માઈલ ઉપર શિરપૂર ગામ જવાય ૐ આકાલા શહેરમાં તાજનાપેઠમાં આપણું મંદિર અને ધર્મશાળા છે.
For Private And Personal Use Only
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મહાવીરસ્વામીને સાંસારિક પક્ષ
( ૧૫ )
છે તેમાંના તેર ભાનો જ વિચાર કરવાનું રહે છે. પિતા-દેવાનન્દાના પતિ ઋષભદત્ત એ મહાવીરએના ક્રમાંક નીચે મુજબ છે –
સ્વામીના પિતા બણય તેમ સિદ્ધાર્થ ત્રિશલાના પતિ ૧, ૩, ૫, ૭, ૯, ૧૧, ૧૪, ૧૫, ૧૭, ૧૯,
હોઇ એ સિદ્ધાર્થને પણ પિતા તરીકે નિર્દેશ કરાય છે. ૨૩, ૨૫ ને ૨૭.
દિગંબરના મતે જેમ ગિશલા જ મહાવીરસ્વામીની.
માતા છે. તેમ સિદ્ધાર્થ જ પિતા છે. આ તેર ભવમાં મહાવીરસ્વામી તરીકેનો અંતિમ ભવ છે, જ્યારે બાકીના બાર નીચે પ્રમાણે છે:
કાકા-મહાવીરસ્વામીના કાકાનું નામ સુપાર્શ્વ છે.
એઓ સિદ્ધાર્થના ભાઈ થાય છે. સુપાર્શ્વના શ્રેયાંસ નયસાર, મરીચિ, કૌશિક બ્રાહ્મણ, પુષ્યમિત્ર, અભ્યદ્યોત, દ્વિજ, અગ્નિ દિન, ભારદ્વાજ દ્વિજ,
અને યશસ્વિન એ બે નામાંતર છે, એમ આચાર
(સુઅ. ૨) અને પજવસણા ક૫ (સુર ૧૦૭) જોતાં સ્થાપક દ્વિજ, યુવરાજ વિશ્વભૂતિ, ત્રિપૃષ્ઠ વાસુદેવ,
જણાય છે. પ્રિય મિત્ર ચક્રવર્તી અને નંદન રાજકુમાર
મામા-વૈશાલીના રાજા ચેટક એ ત્રિશલાના ભાઈ આ ઉપરથી જોઈ શકાશે કે આ ભવો પૈકી
થતા હોઈ ચેટક મહાવીર સ્વામીના મામા થાય છે. એમનું એમાં એએ “ ર ' તરીકે અવતર્યા નથી. વળી સમગ્ર લિચ્છવી અને મહલ ઉપર આધિપત્ય હતું. પાંચ ભ તો બ્રાહ્મણ તરીકેના છે.
મામી-ચેટકની પત્ની સુભદ્રા મહાવીરસ્વામીની નયસાર વગેરે તે ભ આપીને પિતૃપક્ષ, માતૃ- મામી થાય છે. એની અન્ય પનીઓ હોય છે તે પક્ષ અને શ્વસુરપક્ષ વિચારવા માટે પૂરતાં સાધન છે પણ મામી થાય. સમય નથી એટલે અહીં તે પહાનુપૂર્વીએ કેટલાક માતૃપક્ષ-મહાવીરસ્વામીને માતૃપક્ષ વિશાળ વિશે હું નેધ કરું છું. આમ હાઈ હું મહાવીર- તેમ જ મહત્ત્વપૂર્ણ છે. સ્વામીથી રાઆત કરું છું.
માસાઈ બહેનો-
વઓની રાજધાની વૈશાલીમાતા-મહાવીરસ્વામીની બે માતા. ગણાવાય છેઃ ન રાજા ચેકને–ત્રિશલાના ભાઇને સાત પુત્રીઓ હતી: દેવાનંદા અને ત્રિશલા દેવાનંદાના ગર્ભમાં ૮૨ (1) ચેલણા, (૨) છા, (૩) પાવતી, () પ્રભાદિવસ રહ્યા બાદ ગર્ભ સંક્રમણને લઈને મહાવીર સ્વામીની વતી, (૫) મૃગાવતી, (૬) શિવા અને (૭) જા. જમદાત્રી માતા તરીકે ત્રિશલાને ઉલ્લેખ કરાય છે. સુજા શ્રેણિકને પરણનાર હતી, પણ તેમ ન ગર્ભસંક્રમણની વાત દિગંબરને માન્ય નથી કેટલાક થતાં એ સાધવી બની ગઈ આધુનિક વિદ્વાનો આ ઘટનાને અંગે નીચે મુજબનાં મસીઆઇ ભાઈ-સિદ્ધાર્થ જે વ્યંતર થએલ મત ધરાવે છે:
તે મહાવીરસ્વામીના મસીઆઈ ભાઈ થાય છે. જુઓ (૧) થામણી દેવાન દા એ જ મહાવીરસ્વામીની અ વયની યુણિ પત્ર ર૭૦). વાસ્તવિક જન્મદાત્રી માતા છે, જ્યારે ક્ષત્રિયાણી ભાઈ-નન્દિવર્ધન એ સિદ્ધાર્થના પુત્ર હોઈ ત્રિશલા એ તો મહાવીરસ્વામીને દત્તક પુત્ર તરીકે મહાવીર સ્વામીના મેટા ભાઈ થાય છે. સ્વીકાર્યો હોવાથી એ એમની માતા ગણાવાય છે. ભાભી-ચેટક રાજાની પુત્રી કાનાં લગ્ન
(૨) ત્રિકાલા જ મહાવીરસ્વામીની ખરેખરી માતા નંદવર્ધન સાથે થયાં હતાં એટલે જ્યેષ્ઠા મહાવીરછે; દેવાન-દા તે એની ધાવમાતા છે.
સ્વામીની ભાભી થાય. - ૨ નાં બે અન્ય નામ છે: વિદત્તા અને પ્રીતિ
બેન-આકાર (સુયફબંધ ૨, અજઝયણ ૧૫)માં કારિણી. એ આચાર ( સુય , અ. ૧૫) અને પજ- સુદશ • ના મહાવીર
સુદનાને મહાવીર સ્વામીની મોટી બેન તરીકે ઉલ્લેખ સવણીકપ (સુત્ત ૧૯ ).
છે. એમના પતિનું નામ જાણવામાં નથી.
For Private And Personal Use Only
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
(48)
www.kobatirth.org
શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ
ભાણેજ-સુદનાને જમાલિ નામે પુત્ર હતા. એ મહાવીરસ્વામીના ભાણેજ થાય.
પત્ની-યયાદા એ મહાવીરસ્વામીની પત્ની થાય. દિગ બરોના મતે મહાવીરસ્વામી અપરિણીત રહ્યા હતા. બહુમાં બહુ એમનું સગપણું થયું હતું. પણ લગ્ન થયાં જ ન હતાં, જેમકે નેમિનાથ,
પુત્રી-ચરોદાએ એક પુત્રીને જન્મ આપ્યા હતા. એનાં એ નામ સુપ્રસિદ્ધ છે: (1) પ્રિયદર્શીના અને (! અને દ્યા. જુએ આયાર સુય ૨, અ ૧૫), આવરાયના મૂળ ભાસ ( ગા. ૧૨૬ )માં સુદર્શના
અને જ્યેષ્ઠા તેમજ અનાઘા નામ અપાયા છે.
જબાઈ–પ્રિયદર્શનાનાં લગ્ન માલિ સાથે કરાયાં ટુાઇ એએ મહાવીરસ્વામીના જગાઈ થાય—સાથે સાથે ભાણેજ પણ થાય છે.
દોહિત્રી-અનેઘાને શૈષવતી યાને યશસ્વતી એમ કે નામની એક પુત્રી હતી. એ મહાવીરસ્વામીની દૌહિત્રી થાય છે. મહાવીરસ્વામી શેપવતીના માતામહુ ચાય છે.
બનેવીઓ–જમાલિના પિતા યાતે સુદાનાના પતિ . તે મહાવીરસ્વામીના બનેવી થાય છે તેમ ચેટકની સાત પુત્રીઓ પૈકી સુજ્યેષ્ઠા સિવાયનીના પતિ પશુ એમના બનેવી છે. આ છ બનેવીએ પૈકી નવિન તે। મહાવીરસ્વાભીના ભાઈ પણ થાય છે બાકીના પાંચ નીચે મુજબ છે:
(૧) શ્રેણિક. એ ચેલષ્ણાના પતિ થાય છે. એ મગધના નશ્વર હતેા એમના એક પુત્રનું નામ કાણિક યાને અન્નતશત્રુ છે. હલ્લ અને વિહલ્લ પણ ચેન્નાના પુત્ર છે.
(૨) વિવાહન. એ પદ્માવતીના પતિ થાય છે. એએ ચંપાના રાન્ન હતા. પદ્માવતીનું બીજું નામ ધારિણીછે, એની પુત્રી તે વસુમતી કે ચંદનબાળા છે.
(૩) ઉદાયન. એએ પ્રભાવતીના પતિ થાય છે એએ. સિન્ધુ સૌવીરના રાજા થાય. એએ છેલ્લા રાજર્ષિ ગણાય છે.
(૪) શતાનીક એમની પત્નીનું નામ મૃગાવતી છે અને એ કૌશાંબીના રાજા થાય.
[ ચૈત્ર-વૈશાખ
(૫) પ્રદ્યોત યાને ચ પ્રદ્યોત એમના લગ્ન શિવા સાથે થયા હતાં, એએ ઉજ્જયિનીના રાજા હતા.
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
અહીં એ વાત નોંધીશ કે એક સમયે મામા ફાઇનાં સંતાનોનાં પરસ્પર લગ્ન થતાં હતાં. પ્રસ્તુતમાં એ ઉદાહરણો છેઃ~~~
(૧) ત્રિશલાના પુત્ર નંદિવર્ધનનાં લગ્ન ત્રિશલાના ભાઇ ચેટકની જ્યેષ્ટા નામની પુત્રી સાથે થાય છે. એ હિસાબે ત્રિરાલા એ જ્યેષ્ટાની ફાઇ થાય અને ચેટક એ નંદિવર્ધનના મામા થાય. મામાની પુત્રી ફાર્મના પુત્ર સાથે પરણાવાઈ.
(ર) જાત્રિ એ મહાવીરસ્વામીની બેનને! પુત્ર થાય અને મહાવીરસ્વામીની પુત્રી પ્રિયદર્શીનાના પતિ. આવું એક અન્ય ઉદાહરણ શ્રીપાલનું છે. મામાના પુત્રના ફોઇની પુત્રી સાથે લગ્ન થયાનુ કાઈ ઉદાહરણ છે ખરું?
ભાણેજો-ચેટકતી પરિણીત પુત્રીનાં સંતાન મહાવીરસ્વામીના ભાણેજો થાય. દા. ત. શ્રેણિકના કાણિક વગેરે પુત્રા.
જયંતી-મહાવીરસ્વામીના સાધુઓની એ પ્રથમ શય્યાતર થાય છે. એણે મહાવીરસ્વામીને વિવિધ
પ્રશ્નો પૂછ્યા હતા. જી વિવાપત્તિ (સ. ૧૨, ૩ ૨, સુત્ત ૪૪૩-૪૪૩) એ જયંતી સહસ્રાનીકની પુત્રી, શતાનિકની એન, ચેટકની પુત્રી મૃગાવતીની નંદ્ર અને નદિનની-મહાવીરસ્વામીના ભાઇની સાળી થાય. એટલે મહાવીરસ્વામીના વેવાઇ પક્ષમાં ગણાય. આ વાત નીચે પ્રમાણે રજૂ થઈ શકે:-~~
સહસ્રાનીક
ચેટક
જયંતી ાતાનીક
For Private And Personal Use Only
મૃગાવતી જ્યેષ્ઠા (ન દિવનની પત્ની)
ઉદાયન
૧ એનાં ભ’ભાસાર અને બિંબિસાર એવાં પણ ખે નામ છે.
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
અંક ૬-૭]
મહાવીરસ્વાહીના સાંસારિક પા વિષે મને જેટલી માહિતી મળી છે તેમાં જે બાબતે રને અદ્યાપિ જાણવા મળી નથી. તેના હું અહીં નિર્દેશ કરું છું અને એ સબંધમાં સપ્રમાણું પ્રકાશ પાડવા સહૃદય સાક્ષરાને વિનવુ છું.
www.kobatirth.org
(૧) ત્રિશલાનાં માતા પિતાનાં નામ શુ છે ? ચેટક ત્રિશલાના સગા ભાઈ જ થતા હોય તા એમને અંગે આ પ્રશ્ન પૂછવાનો કે વિચારવાના રહેતા નથી,
મહાવીરસ્વામીના સાંસારિક પા
(૨) સિદ્ધાર્થ એ મહાવીરસ્વામીની માસીના પુત્ર થાય છે તે આ માસીનુ શુ નામ છે?
(૩) સુપાર્શ્વ અને સિદ્ધાય એ બે સગા ભા હશે એમ માની હું એમનાં માતા પિતાનાં નામ શું છે એમ એક જ પ્રશ્ન રજૂ કરું કું.
નંદિવર્ધન (જ્યેષ્ટાના પતિ અને ચેટકની ખીજી છ પુત્રીના નેવી)
(૪) મહાવીરસ્વામીએ દીક્ષા લીધી ત્યારે એમના પત્ની જીવતી હતી કે કેમ ?
સુપાવ
સિદ્ધા
સુદર્શના
જમાલિ
રોપવતી
ત્રિશલા
મહાવીરસ્વામી (યાદાના પતિ)
અનાઘા
( ૧૭ )
(૫) શેષવતીએ લગ્ન કર્યાં હતાં કે એ કુમારી જ રહી હતી ? જો લગ્ન કર્યા હતાં તે કૈાની સાથે ?
શ્રી જૈન ધર્મ પ્રસારક
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
(૬) ચેટકની સાત પુત્રીઓ પૈકી કાની કઈ માતા છે? એનાં નામે શું છે ?
(૭) પદ્માવતીને શીલની રક્ષા જીભ કરડીને જીવનને અંત લાવવા પ્રશ્નો હતા તેવુ એની કાઈ બીજી એન માટે બન્યું છે ખરું?
(૮) મૃગાવતી, શિવા ભવમાં મેક્ષે ગઇ તેમ અહીં કઇ સ્ત્રી માટે બન્યું છે ?
૧
૨
З
અંતમાં મહાવીરસ્વામીના અંતિમ ભવના સાંસારિક પક્ષ હું નીચે મુજબ દર્શાવી આ લેખાંક ૧ પૂર્ણ કરું છું.
અને જય ંતી તે જ નિર્દેશૈલી ખીજી ક
ચેટક ( સુભદ્રાના પતિ ) તેમની સાત પુત્રીઓ
ચેક્ષણા (શ્રેણિકની પત્ની) તેમનાં પુત્ર કાણિક અજાતશત્રુ તેમજ હલ અને વિહલ,
જ્યેષ્ઠા (ન ંદિવર્ધનની પત્ની)
પદ્માવતી (દાધવાહનની પત્ની) તેમની પુત્રી ચન્દનબાળા વસુમતી.
૪ પ્રભાવતી (ઉદાયનની પત્ની)
૫
મૃગાવતી (શતાનીકની પત્ની અને જયંતીની ભાભી)
શિવા (પ્રદ્યોતની પત્ની)
૬
७ સુજ્યેષ્ઠા
સભા
સુજ્ઞ સભાસદ બધુ,
સવિનય જણાવવાનુ કે આપણી સભાના લાઇફ મેમ્બરેશને આપવાના ભેટ પુસ્તક ભારતીય દર્શનની રૂપરેખાની બુક ૧ સ ંવત ૨૦૧૯-૨૦૨૦ની સાલની પાસ્ટેજ ૩૦ નયા માકલી મંગાવી લેશે. ફાગણ માસના અંકમાં લખેલ સૂચના મુજબ જેએાએ નથી મગાવી તેએએ તુરત જ મંગાવી લેવા વિનતિ છે.
For Private And Personal Use Only
ભાવનગર
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી જૈન ધર્મ મ સ ર ક સંવત ર૦૧૭ નાં આ વિદી અમાસના
આવક
૧૬૪૯-૦૦ ૪૧૮-૮૭
૨ ૦૬–૮
શ્રી મકાન ભાડા ખાતે
મકાન નં. ૧ ને ભાડાના
મકાન નં. ૨ ના ભાડાના શ્રી વ્યાજ ખાતે
લેનનું વ્યાજ
બેન્કનું વ્યાજ શ્રી પુસ્તકોના નફાના શ્રી સભાસદ ફી ખાતે શ્રી પરચુરણ ખાવક
૪૦૯-૨૫
૧૦૦૯-૨૫ ૬૬૪-૧૭
૨૮-૩
૩૭૭૬-૪૭
સંવત ર૦૧૭ ના આસો વદી
ફંડ તથા દેવું શ્રી જુદા જુદા ફંડ ખાતે :
બીજા અંકીત કરેલાં કંડે : અન્ય ફંડે (પરિશિષ્ટ મુજબ)
૮૨૭૫૮-૮૭ શ્રી લેન ( તારણુવાળી) ત્રીભોવનદાસ ભાણજી જૈન કન્યાશાળા
૩૬૧૬–૯૭ શ્રી જવાબદારીઓ : અન્ય જવાબદારીઓ
૨૦૭૩-૦૫ શ્રી આવક–ખર્ચ ખાતે : ગયા વર્ષના સરવૈયા મુજબ
૩૬ ૬૮-૦૫ ઉમેરે : વર્ષ દરમ્યાન ખર્ચ કરતાં આવકનાં વધારાનાં આવક ખર્ચ ખાતાનાં હિસાબ મુજબ
૬૨૦-૪૩
४२८८-४८
કુલ.. ૯૭૩૭-૩૭ ઓડીટર્સ રિપોર્ટ અમોએ ઉપરનું શ્રી જૈન ધર્મ પ્રસારક સભા-ભાવનગરનું સં. ૨૦૧૭ ને આ વદી અમાસને રાજનું સરવૈયું તથા તે જ દિવસે પૂરા થતાં વર્ષને આવક ખર્ચને હિસાબે સંસ્થાના ચેપડા તથા વાઉચર સાથે તપાસેલ છે અને અમને આપવામાં આવેલી માહિતી તથા ખુલાસાઓ પ્રમાણે તથા સંસ્થાએ અમારી સમક્ષ રજુ કરેલ ચપડામાં દર્શાવ્યા મુજબ બરાબર માલુમ પડેલ છે. ભાવનગર
Sanghavi & Co. તા. ૨૯-૧-૬૩
ચાર્ટડ એકાઉન્ટન્ટસ (૫૮)
For Private And Personal Use Only
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
સભા મા વન ગય
રાજ પુરા થતાં વર્ષના આવક-ખર્ચના હિંસામ
ખ
.
શ્રી મિલકત અંગેના ખ :
મકાન રીપેરીંગ
શ્રી વહીવટી ખર્ચ
શ્રી ધાર્મીક ખ
શ્રી ખર્ચ કરતાં આવકનાં વધારાના સરવૈયામાં લઇ ગયા તે
અમાસના રાજનું સરવૈયુ
શ્રી મકાન ખાતે :
ગયા વર્ષના સરવૈયા મુજબ શ્રી જંગમ મિલ્કત : પુસ્તક સ્ટૉક
શ્રી લેણું : ભાડુત પાસે
મેમ્બરા પાસે
પરચુરણ લેણું
લાઇબ્રેરી પુસ્તક સ્ટાક (ગયા વર્ષ મુજબ)
શ્રી ડીપેાઝીટ :
ભાવનગર ઇલેકટ્રીસીટી કાં. લી,
www.kobatirth.org
શ્રી જૈન ધર્મ પ્રકાશ ખાતે
શ્રી બૅન્ક બેલેન્સ તથા રોકડ પુરાંત :
સ્ટેટ એન્ડ એક્ સૌ. કીકસ ડીપેઝીટ
યુ. કા, બેન્ક કીસ રીપોઝીટ
સ્ટેટ બેન્ક ઓફ સૌ. સીંગ્ઝ શ્રી રોકડ પુરાંત
મિલકત તથા લેણ
...
( ૫૯ )
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
૧૦૧૦૩-૦૫ ૮-૮૯
૧૧૨૪–૫૦
૩૭૪–૧૯
૧૨૨-૨૮
૧૭૦૦-૦૦
૪૪૦૦-૦૦
૧૦૦૦-૩૩
૩૯૪-૩૧
For Private And Personal Use Only
કુલ...
કુલ...
૮૮-૩૪
૪૧-૮૮
૨૩૫૬-૮૨
૬૨૦-૪૩
૩૭૦૬-૪૭
૫૦૦૦૦-૦૦
૧૭૦૦૨-૯૪
૧૬૨૦-૯૭
૧૦-૦૦
૧૩૦૮–૮૨
૨૨૭૯૪-૬૪
૯૨૫૩૩-૩૭
ટ્રસ્ટી
દીપચંદ્ર જીવણલાલ શાહુ
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
લા મેમ્બર ફી
જીવા
ક ડા
કારતક સુદ ૬ ટીફીન ફ્રેંડ ખાતુ
સભાની વર્ષગાંઠનું ખાતું
માછલાની જાળનુ ખાતુ
કારતક શુદ ૨ પ્રભાવના ખાતું
કુંવરજી આ. સ્વ, તિથિ ફ્રેંડ ખાતુ
ભાવનગર
તા. ૨૯-૧-૬
અટ્ઠમાતી તપસ્યા ફ્રેંડ ખાતુ શ્રાવક શ્રાવિકા ખાતુ
પારેવાની જુવાર ખાતુ
મેન મોંઘી લગ્ન સ્મારક કુંડ
www.kobatirth.org
જૈન ધર્મ પ્રસારક સભા-ભાવનગર
ફડાનું પરિશિષ્ટ સ ંવત ૨૦૧૭
આકી દેવા
૫૬૯૯૧-૭૫
૧૬૮૧૯-૫૩
૫૦૦-૦૦
૪૮૬૮-૬૯
૫૪૦-૨૮
૨૯૭-૬૨
૪૦૦-૦૦
૨૩૪-૩૯
૫૫૭ ૨૯
૫૪૭-૭૭
૧૦૨૬-૩૪
વર્ષ દરમ્યાન ઉમેરા
૫૬૯૯૧-૭૫
૪૧૮-૮૭ ૧૭૨૩૮-૪૦
૩૩-૦૨ ૫૨૩-૦૨
૪૪૭-૨૫ ૪૪૩૯-૯૪
૫૪૦-૨૮
૨૯૭-૬૨
૩૫-૪૧| ૪૩૫-૪૧
કુલ
Sanghavi & Co, ચાર્ટર્ડ એકાઉન્ટન્ટસ
( <$ )
૨૩૪-૩૯
૫૫૭-૮૯
૫૪૭ ૭૭
કુલ રૂપીયા ૮૧૭૮૪-૨૬ ૯૩૫-૨૫ ૮૨૮૨૩-૧૧
૧૦૨૬-૩૪
For Private And Personal Use Only
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
દરમ્યાન વધુ આખર બાકી દેવા
૩૩-૦૨| ૧૦-૦૦
૭૫-૫ ૪૪૨-૪૩
૫૪૦-૨૮
૨૯૭-૬૨|
૪ ૦ ૦ – ૦ ૦
।
૫૬૯૯૧-૭૫
૧૭૨૩૮-૪૦
34-00
૨૩૪-૩૯
૫૫૭-૮૯
૫૪૭-૭૦
૧૦૨૬-૩૪
૭૭૪–૨૩ ૮૨૭૫૮-૮૭
દીપચંદ જીવણલાલ શાહ ટ્રસ્ટી
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ઘંટાકર્ણના ભક્તો વિચારે જાણો છો ? જૂના જમાનામાં ઘંટાકર્ણને બકરાનું બલિદાન અપાતું હતું, તેને ભેટ ચડાવવા માટે હણેલા બકરાનાં લેહીનાં બિંદુઓથી તેના ભક્તો લલાટને અંકિત કરતા હતા. તે લેહીનાં તિલક કરનાર માટે સંસ્કૃતમાં અનેકાર્થ કાશમાં ‘ચિત્રા )ટીર શબ્દ-ગ મળી આવે છે. નીચે જણાવેલા પ્રાચીન પ્રસિદ્ધ ૪ કાશોના પ્રામાણિક પાઠ વાંચવા-વિચારવાથી તેની સ્પષ્ટ પ્રતીતિ થશે કે ચંદ્ર અર્થે સિવાય, તેવા અર્થમાં તે શબ્દ વપરાતો હતે.
“વિત્ર(21)ટીને વિધૌ, માસ્ટમાં તત્ર |
ઘટાળvernય. દંત-કછraw-વિજ્fમ: * –મેદિની કેશ [ જીવાનન્દ વિદ્યાસાગર ભટ્ટાચાર્ય દ્વારા ઇ. સન ૧૮૨ માં કલિકાતામાં મુદ્રિત; પૃ. ૧૯૨, પ્લે. ૨૨, ૨ ચતુષ્ક]
જિત્રાટો ત્રિપૌ, મમતં ચેન તત્ર ૬ | ઘversarTiા, દત્ત-rr-
વિવું છે.” –શબ્દરત્નસમન્વય કેશ | તાંજોર નરેશ શાહરાજદ્વારા રચિત, ગાયકવાડ એ. સિરીઝ નં. ૫૯, સન ૧૯૩૨ માં પ્ર. પૃ. ૨૮૭ માં ૨ ચતુર્થ માં ].
" चित्राटीरस्तु रजनीपतौ ।
घण्टाकर्णबलि-हत-च्छागास तिलकेऽपि च ॥" –શ્રીધરસેને (દિ. જૈને) રચેલ વિધલોચન કેશમાં, [ આકલૂજ-નિવાસી નાથારંગજી ગાંધી દ્વારા નિ. સા. પ્રકાશિત–પૃ. ૩૨૧ માં, ૨ ચતુર્થમાં, . ૨૬૭, ૨૬૮ ]
કલિકાલસર્વજ્ઞ શ્રી હેમચંદ્રાચાર્યના અનેકાર્થ–સંગ્રહ કેશમાં, ચતુઃસ્વરકાંડમાં પણ એ લેક ૧૬૨૫, ૨૬, છે કે—
વિત્રાટીનો ઘટાકર્ણ-૪ છારાવિજુfમ: |
બfqતમrછે જે ૪ ૫ –ત્યાં તેની ટીકામાં સ્પષ્ટતા છે કે"घण्टाकर्णा यक्षस्तम्य बलि निमित्तं हतो यश्छागस्तम्यास्रं रक्तं,
तस्य ये चिन्दवस्तैरङ्कितं भालं यस्य, तस्मिन्नित्यर्थः ।।" –નિર્ણયસાગર પ્રેસની શક ૧૮૧૮ ની અભિધાન-સંગ્રહ આવૃત્તિમાં, નં. ૮, પૃ. ૫૧ જુએ.
–એવા દેવ, જૈનથી–સમ્યગ્દષ્ટિ સજજનોથી કેવી રીતે માની-મનાવી શકાય ? એ એમણે ખાસ વિચારવું જોઈએ.
નિવેદકસં. ૨૦૨૦ ફા. શ. ૮
લાલચંદ્ર ભગવાન ગાંધી. વિડીવાડી, વડોદરા
| નિવૃત્ત “જૈન પંડિત ” પ્રાચ્યવિદ્યામંદિર ]
For Private And Personal Use Only
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
શ્રી જૈન ધર્મ પ્ર સા રેક
સંવત ર૦૧૮ નાં આ વદી અમાસના
આવક શ્રી મકાન ભાડા ખાતે * મકાન નં. ૧ ના ભાડાના
૧૫ ૨-૦૦ મકાન નં. ૨ ના ભાડાના
૩૮૬-૮૧
૧૯૦૮-૮૧ શ્રી વ્યાજ ખાતે એકનું વ્યાજ
૨૭૭-૭૨ શ્રી પુસ્તકોના નફાના
૪૨-૮૭ શ્રી આવક કરતાં ખચનાં વધારાના સયામાં લઈ ગયા તે
૨૮૧૨–૩૩
કા ના જનનાં પાસના અયામાં લઈ ગયા તે
કુલે...
પ૦૪-૭૩
શ્રી જાનદાસ બાપા ),
સંવત ૨૦૧૮ ના આસો વદી
ફંડ તથા દેવું શ્રી જુદા જુદા ફડે ખાતે :
બીજા અંકીત કરેલાં કુંડ : . અન્ય ફંડે (પરિશિષ્ટ મુજબ)
૮૩૫૧૯-૨૩ શ્રી લૈન ( તારણવાળી), ત્રીભોવનદાસ ભાણજી જૈન કન્યાશાળા
૩૭૫૨-૬-૧ શ્રી જવાબદારીઓ : . અન્ય જવાબદારીઓ
* ૧૭૦૪-૫૨ શ્રી આવક–ખર્ચ ખાતે : ગયા વર્ષના સરવૈયા મુજબ
૪૨૮૮-૪૮ બાદ : વર્ષ દરમ્યાન ખર્ચ કરતાં આવકનાં વધારાનાં આવક ખર્ચ ખાતાનાં હિસાબ મુજબ
૨૮૧૬.-૩૩
૧૪૦૬-૧૫
કુલ... હ૦૪૫૨-૫1 ઓડીટસ રિપોર્ટ અમોએ ઉપરનું શ્રી જૈન ધર્મ પ્રસારક સભા-ભાવનગરનું સં. ૨૦૧૮ ને આસો વદી અમાસના રજનું સરવૈયું તથા તે જ દિવસે પૂરા થતાં વર્ષને આવક ખર્ચને હિસાબ સંસ્થાના ચોપડા તથા વાઉચર સાથે તપાસેલ છે અને અમને આપવામાં આવેલી માહિતી તથા ખુલાસાએ પ્રમાણે તથા સંસ્થાએ અમારી સમક્ષ રજુ કરેલ ચોપડામાં દર્શાવ્યા મુજબ બરાબર માલુમ પડેલ છે. ભાવનગર
Sanghavi & Co. તા. ૨૮–૨–૬૪ -
ચાર્ટર્ડ એકાઉન્ટન્ટસ
- = = = ==
For Private And Personal Use Only
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સભા- ભા વ ન ગ રે રાજ પુરા થતાં વર્ષની આવક–ખર્ચના હિસાબ
ખર્ચ
૧૧૨-૯૨ ૫૭-૫૭
શ્રી મિલ્કત અંગેને ખર્ચ :
મકાન રીપેરીંગ ખર્ચ
વીમા ખર્ચ શ્રી વહીવટી ખર્ચ શ્રી કાટ ખર્ચ શ્રી પરચુરણ ખર્ચ શ્રી રીઝર્વ ફંડ ખાતે લીધેલી રકમ શ્રી ધાર્મીક ખર્ચ
૧૭૦-૪૯ ૫૭૪-૨૬ ૧૦-૦૦ ૨૩૫-૨૧ ૨૧૩-૧ ૩૮૩૭-૮૬
પ૦૪૧-૭૩
૫૦૦૦૦-૦૦
૯૯૭૪-૦૦ ૬૮૮-૮૯
૧૬૮૭૩-૮૯
અમાસના રાજનું સરવૈયું
મિલકત તથા લેણું શ્રી મકાન ખાતે :
ગયા વર્ષના સરવૈયા મુજબ શ્રી જગમ મિલકત : આ પુસ્તક સ્ટોક - લાઈબ્રેરી પુસ્તક સ્ટેક (ગયા વર્ષ મુજબ) શ્રી લેણું :
ભાડુતો પાસે મેરે પાસે શ્રી ડીપોઝીટ :
ભાવનગર ઈલેકટ્રીસીટી કુ. લી. શ્રી બેન્ક બેલેન્સ તથા રોકડ પુરાંત :
સ્ટેટ બેન્ક ઓફ સૌ. ફીકસ ડીપોઝીટ ... યુ. કે. બેન્ક ફીકસ ડીપોઝીટ સ્ટેટ બેન્ક ઓફ સૌ. સેવીંઝ પેસ્ટલ રમ્પ શ્રી રેકડ પુરાંત
૬૬૮-૦૦ ૧૪૮-૫૦
૮૧૬-પ૦
૧૭૦ ૦ ૦—૦૦
૪૪૦
૦
૭૩૦-૮૦
૪૨-૦૦ ૫૭૯-૩૨
૨૨૭૫૨-૧૨
કુલ...
૯૦૪૫૨–૫૧
દીપચંદ જીવણલાલ શાહ
For Private And Personal Use Only
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________
For Private And Personal Use Only
(૬૪)
કા
લાઇફ મેમ્બર ફી ફંડ
જીવદયા ડ
ચા-ટીફીન ફ્રેંડ (કારતક સુ. ૬) સભાની વગાંઠ કુંડ (ત્રા. સુ. ૩) માલાની જાળ કુંડ (શ્રા. સુ. ૩) પ્રભાવના ખાતુ (કા. સુ. ૨) કુંવરજી આણંદજી સ્વ તિથી કુંડ
અટ્ટમાી તપસ્યા પ્રભાવના કુંડ
શ્રાવક શ્રાવીકા કુંડ
પારેવાની જુવાર કુંડ મેાંઘીબેન લગ્ન સ્મારક ફંડ
પુસ્તક કુંડ (છપાવવા માટે
ભાવનગર
તા. ૨૮-૨-૬૪
શ્રી જૈન ધર્મ પ્રસારક સભા- ભાવનગર
- ફંડાનુ પરિશિષ્ટ સ, ૨૦૧૮
બાકી દેવા સ. ૨૦૧૭
૧૯૯૧-૭૫
૧૭૨૩૮-૪૦
૫૦૦-૦૦
૪૪૨૪-૪૩
૧૪૦-૨૮
૨૯૭-૬૨
૪૦૦ – ૦ ૦ |
૨૩૪-૩૯
૫૫૭-૮૯
૫૪૬-૭૭
૧૦૩૬૩૪|
ઉમેરા ભેટ આવક વ્યાજ આવક
...
...
----
---
...
...
...
૨૦૦૦ - ૦ ૦
ઉમેશ ઉમેરા ઉમેરા
અન્ય આવક| કુલ આવક
૩ = = = =
૧૬૫-૯૩]
***
૧૮-૦૦
૩૮૬-૮
૪-૬૨
Sanghavi & Co, ચાર્ટર્ડ એકાઉન્ટન્ટન્ટ્સ
-
૧૫-૩૧
૫૬૯૯૧-૭૫
૩૮૬-૮૧ ૧૭૬૨૫-૨૧/
૩૪-૬૨ ૨૩૪-૬૨
૧૬૫-૯૧ ૪૫૯૦-૩૪
૫૪૦-૨૮
૨૯૭-૬૨
૪૩૩-૩૭
૨૩૪ ૩૯
૧૫૭-૮૯
૫૪૭-૭૭
એક દર કુલ રકમ
૩૩-૩૭
...
ચાલુ સાલમા બાકી વા થયેલ ખર્ચ વર્ષ આખ
૨૯૭-૨
૪૦૦-૦૦
૨૩૪-૩૯
૫૧૭-૮
૧૩૭–૨૨
૧૦૨૬-૩
૧૦૨૬-૩૪|
૨૦૦૦-૦૦, ૨૦૦૦-૦૦ ૧૭૦૯-૧૦ ૨૯-૫૦
૫૬૯-૧-૭૫
૨-૭૪: ૧૦૬૨૨-૪૭
૩૪-૨ 400-00
૨૯-૮૭ ૪૫ ૦-૪૭
૫૪૦-૨૮|
૩૩-૩૦
૪-૦૦
૧૦–૨૫
કુલ રૂપીયા |૮૨૭૫૮-૮૭| ૨૦૦૦-૦૦ ૨૧૩-૯-૧ ૪૦૬-૭૪૨ ૨૬૨-૭૧ ૯૫૩૭૯ ૫૮ ૧૮૬૦-૩૫ ૮૩૫૧૯-૨૩
દીપચંદ્ર જીવણલાલ શાહુ ટ્રસ્ટી
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
- ( ટાઈટલ પેજ ૪ થી શરૂ)
THE BOOK CONTAINS Part 1. Outology (The nature of reality ) Part II. Etistemology
A. Anekantvada B. Nayavada C. Syadvada.
(૩) શ્રી સીમંધરસ્વામિ સ્તવનાવલી : પ્રકાશક-કાંતિલાલ રાયચંદ, સાણંદ. શ્રી ડોસાભાઈ અભેચંદની પેઢી તરફથી મળેલ ભેટ પુસ્તક. .".
વિહરમાન શ્રી જિનેવર પરમાત્માએ અગર જો કે વિશ છે છતાં ભરતને ભવી જીવ પ્રથમ પદે બિરાજમાન શ્રી સીમંધરસ્વામિને વધારે યાદ કરતા હોય છે કારણ કે ક્ષેત્રથી દેવાધિદેવ શ્રી સીમંધરસ્વામિ અન્ય વિહરમાન પરમાત્માઓની અપેક્ષાએ નિકટવર્તી છે.
મેટા ભાગના કવિઓએ શ્રી સીમંધરસ્વામિને નાનું અથવા મેટું કાવ્ય રચીને વિનવવાનું ભૂલેલ નથી. શ્રી સીમંધરસ્વામિના દરેક કાવ્યમાં દરેક રસ માલુમ પડે છે. એમાં ખાસ કરીને કરૂણરસ અને શાંતરસને અગ્રસ્થાન આપેલ છે. વિરહની વેદના અને પ્રેમને ઉતકર્ષ અને પશ્ચાત્તાપની ઉર્મિઓ પણ કઈ કઈ કાવ્યોમાં નજરે પડે છે.
વિહરમાને શ્રી સીમંધરસ્વામિને લગતા કાવ્ય, ચૈત્યવંદન, સ્તુતિઓ, સ્તવને, ઢાળો વગેરેને આ પુસ્તકમાં સમાવેશ કરવામાં આવેલ છે. સંગ્રહકર્તાએ પોતાનું નામ આપેલ નથી. આ પુસ્તક જિજ્ઞાસુને આદરણીય બને તેવી પ્રાર્થના.
– પ્રસિદ્ધ થઈ ગયું છે. હવે ફક્ત થોડીક જ નકલ સીલીકે છે -
ચોસઠ પ્રકારી પૂજા–અર્થ અને સ્થાઓ સહિત
આ પુસ્તક પ્રસિદ્ધ થતાં જ તેની નકલે ચપચપ ઉપડી રહી છે. આ જાતનું પ્રકાશન ઘણું વર્ષો પછી થયેલ છે. એટલે આપે આપની નકલ તરત જ મંગાવી લેવી. - આ પુસ્તકમાં શ્રી નવપદજીની એાળીમાં આઠે દિવસ ભણાવવાની પૂજાઓનો સુંદર અને હૃદયંગમ ભાષામાં સ્વ. શ્રીયુત કુંવરજી આણંદજીએ લખેલ અર્થ આપવામાં આવેલ છે જેથી પૂજને ભાવ સમજવામાં ઘણી જ સરળતા અને સુગમતા રહે છે. આ પૂજાઓમાં આવતી " પચીશ કથાઓ પણ સરળ ભાષામાં આપવામાં આવી છે જેથી પુસ્તકની ઉપગિતામાં ઘણું જ વધારો થયો છે. શ્રી પાર્શ્વનાથ પંચકલ્યાણક પૂજા પણ અર્થ સાથે આપવામાં આવી છે.
કાઉન સેન પેજી આશરે ૪૦૦ પૃષ્ઠના આ પુસ્તકની કિંમત રૂ. ત્રણ રાખવામાં આવેલ છે. પિસ્ટેજ ૭૫ નવા પિસાર - લખ:-શ્રી જૈનધર્મ પ્રસારક સભા-ભાવનગર
For Private And Personal Use Only
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Reg. No. G 50 * समालोचना* જાણવાઝ શરાજ (1) વેરના વમળમાં ( આવૃત્તિ બીજી ): સંપાદક અને અનુવાદક-મુનિશ્રી ગુણભદ્રવિજય. પ્રકાશક-શ્રી પાર્શ્વનાથ જૈન ધર્મ પ્રચારક મંડળ, માંમળ (સૌરાષ્ટ્ર છે. સંવત 2020. મૂલ્ય : રૂ. 5) આ પુસ્તકના પ્રથમ ભાગમાં શ્રી પાર્શ્વ કુમાર અને કમઠ પ્રથમ ભવથી લઈને દશમા ભવ સુધી વૈરવૃત્તિના લીધે જ સંસારમાં રખડે છે. પ્રત્યેક ભવમાં કમની વૃત્તિ તામસી છે ત્યારે પાર્શ્વ કુમારની વૃત્તિ સાત્વિક અને ભારૂપ છે. ચરિત્રકારે પ્રારંભથી લઈને અંતિમ સુધી કથામાં સહેજ પણ નિરસતા આવવા દીધી નથી. - આ પુસ્તકના બીકન ભોગમાં મંત્રમંત્ર આદિને સંગ્રહ કરેલ છે. જૈનાચાર્યોએ શાસનની પ્રભાવના ખાતર તેમ જ પ્રત્યેક મનુષ્યના સુખની ઝંખનાની પૂર્તિ ખાતર માની રચના કરી છે. મંત્ર ત્યારે જ ફળ આપે છે ત્યારે મને એકાગ્ર બને છે. અંતઃકરણની શુદ્ધિ વગર મંત્ર સંપૂર્ણ રીતે ફળ આપી શકતા નથી માટે ની ઉપાસનાની સાથે આત્મિક શક્તિઓનો પણ વિકાસ થ જોઈએ એમ સાધકે બરાબર ધ્યાન આપવાની જરૂર છે. આ ગ્રંથમાં મંત્ર વિભાગના સંગ્રહમાં બતાવવામાં આવેલ પૂર્વાચાર્યોના મંત્ર તેમ જ યંત્રે મહાચમકારી ફળને આપનાર છે. આ ગ્રંથમાં જ્યોતિ વિભાગ અને હસ્તરેખા વિભાગ ચિત્ર સહિત આપેલા છે. ' અંતમાં આ પુસ્તક ધર્મ અને સમાજના ઉત્કર્ષ માં યત્કિંચિત ઉપયોગી બને એમ ઈચ્છું છું. (2) A Comparative Study of the Jain theories of reality and knowledge: by The Late Dr. Y. J. Padmarajiah M.A.1), Philo (oxon ) Mysore India. Published by Jain Sahitya Vikas Mandal 112, Ghodbundar Road Vila Parla Bombay 56. Price Rs. 157 Although the book contains Jaina Philosophy, it also includes treatment of many other schools of Indian Philosophy, as well as consideration of Western Philosophical theories. It displays a wide competence in all these various branches of Philosophy. The book has been an important contribution to the study of Indian Philosophy. ( અનુસંધાન ટાઈટલ પેજ 3 ) પ્રકાશક : દીપચંદ જીવણલાલ શાહ, શ્રી જૈન ધર્મ પ્રસારક સભા-ભાવનગર ? મુદ્રક : ગીરધરલાલ કુલચંદ શાહ, સાધના મુદ્રણાલય–ભાવનગર For Private And Personal Use Only