Jain Dharm Prakash 1964 Pustak 080 Ank 03 04

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 9

અઃ ૩-૪]
પૂર્ણતા કેવી હોય ?
અર્થાત્
વધુ પ્રતલિત થવાની. એમાં શંકા નથી, આપણે પારકી વસ્તુના પરિશ્ર‚ વધારવાથી આત્મા કાર્ય દિવસ પૂર્ણ થવાને નથી, ગમે તે સાધનથી તેને મર્યાદા તેા પડવી જ ોઇએ. એ મર્યાદા બાંધવાનું કાર્ય તે આપણે જ સ્વેચ્છાપૂર્વક કરવાનું હાય. એમાં બીજાનું કાંઈ કામ ન હોય.
કાઈ એવી શંકા કરે કે ભલે આપણી પાસે જેટલી જડ વસ્તુઓ છે તે બધી આપણી પૂર્ણતા ન કરી શકે એ દીક, તેમ જ આપણે જેને પેાતાના માનીએ તે બધા સગાંવહાલા અને પુત્રપરિવાર પણ આપણી પૂ ́તા ન કરી આપે એ પણ માન્ય થઇ શકે તેમ છે. પણ આપણે જેશરીરમાં નિવાસ કરી સ્થા છીએ. તે શરીર અને તેમાં જોડાએલી ઇંદ્રિ અને મન બુદ્ધિ એ તે આપણી પોતાની જ વસ્તુ છે ને ? એ આપી પૂર્ણતા નહીં કરી આપે ? આપણું શરીર તે આપણી હુંમેશ સાબૂત કરે છે ત્યારે તેની ઉપર તે આપણી માલેકી ખરી કે નહીં ? શરીર આપણું છે એમ ભલે આપણે માનીએ પણ વાસ્તવિક જોતા જેમ ઘેાડા, ગાડી કે, બીજા વાહનો હાય છે, અને આપણે તે સાધનાના ઉપયોગ કરીએ છીએ. તેથી કાંઇ તે વાહન આપણને પૂર્ણુતા લાવી શકતુ નથી. એ વાહન તેા સાધન છે. અને તેના સાધનથી આપણે આપણું સાધ્ય સિદ્ધ કરીએ છીએ. જેન મુકામ ઉપર પહેાંચી જવા પછી વાહન મુકી દેવું પડે છે, તેમ આપણા આ ભવનું કા પુર્ થતાં એ શરીરરૂપી વાહન આપણે મૂકી દઇએ છીએ. અને બીજું વાહન કે શરીર આગળ ગ્રહણ કરીએ છીએ એટલે શરીર એ આપણુ જરૂરી પૂરતુ ગાડી, ઘોડા કે મેટર જેવું વાહન છે. એટલે આપણે એના સાધનથી આપણા આત્માની પૂર્ણતા મેળવી શકીએ. છીએ. આપણે જો તેને ઉપયોગ નહીં કરીએ અગર
( ૩૧ )
ઉંધી રીતે કરીએ તે! જે વાહન આપણને સહાયકર્તા નિવડવું જોએ, તે જ વાહન આપણા નાશને કારણભૂત થાય છે. એ ઉપરથી સિદ્ધ થાય છે કે શરીરથી પણુ આપણે પૂર્ણતા મેળવી શકતા નથી. એ જ શરીરને પણ આપણું કાણુમાં નહીં રાખતા આમતેમ અથડાવા દઇએ અને તેમાં રહેલી ઇદ્રિને ગમે તેવી છુટ આપીએ તેા પરિણામે એ જ શરીર
આપણું હિત કરવાને બદલે આપણે નાશ નોતરે છે. અને પોતે શરીર પણ રોગગ્રસ્ત થઇ નાશ પામે છે,
માટે જ
કહ્યું છે કે બાહ્ય ઉપાધી અને પરિવાર એ આપણા થતા નથી અને તેના એકલા સ ંગ્રહથી આપણું શ્રેય સધાતું નથી, તેમ આપણે પૂર્ણતા પણ મેળવી શકતા નથી.
જે સાચે જ આપણી અર્થાત્ આપણા આત્માની પૂર્ણતા આપણે મેળવી હૈય તે આપણે સ્વકીય
અને પરકીયના ભેદ હંમેશ નજર સામે રાખીને વધતા રહેવું જોઇએ. જ્યાં સુધી પારકી વસ્તુને જ પેાતાની જાણી તેનેા વિશ્વાસ કરતા રહીશું ત્યાંસુધી આપણે પૂર્ણતાથી દૂર તે દૂર જ રહેવાના, એ પુરૂ ધ્યાનમાં રાખવું જોઇએ, એ વસ્તુને પરમાર્થ જાણી ઘણા સંત મહાત્માએ બનતા સુધી નિરૂપાધિક જીવન વીતાવવા માટે બધી ઉપાધીઓ દૂર કરતા રહે છે. અને નિરાલ અને ટ્વન વીતાવવા પ્રયત્નશીલ રહે છે. એટલા માટે જ પરમતત્ત્વજ્ઞ ઉપાધ્યાયજી મહારાજ શ્રી યવિજયજી કહે છે કે,
पूर्णता या परोपाधेः सा याचितकमण्डनम् ।
એટલે માંગી લાવેલી પારકાની વસ્તુઓથી આપણે સમૃદ્ધ અગર પૂર્ણ થઈ શકતા નથી, પારકી આશા એ સદા નિરાશામાં જ પરિણમે છે. એ જાણી આપણું જીવન સ્વાવલંબી કરતા રહેવું જોઇએ.
ચિલમ્ .