Jain Dharm Prakash 1963 Pustak 079 Ank 09

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 5

શ્રી વમાન-મહાવીર
» ૯ ]
એનાં સમ્યકત્વ એ શી વસ્તુ છે, એના રૂપા અને આશે. કવાં. હાય વગેરે અનેક લાક્ષણિક વાતા આવે, કર્મપ્રહણ થવાનાં માર્ગાની ચોખવટ હોય, એમાં આવતાં કર્મતિ અટકાવવાની ચાવીઓ હોય, એનાં શ્રાવકનાં બાર ત્રત હાય, સાધુના પાંચ મહાવતન વિવજ્ઞા હોય અને એનાં દશ યતિમાં બાર ભાવના પાંચ ચારિત્ર વગેરે આત્માને આનંદ ઉપજાવે તેવા મૂળ વિષયોની ચર્ચા હોય.
( ૯ )
લભ પૂરા મેળવી શકાય નહિ. નંદનમુનિ તે ભવ્ય તપસ્યા સાથે સમતાના નમુને હતા, દીધ તપસ્વી હોવા સાથે અથગ અભ્યાસી હતા, ભારે ચાલુ ઉપવાસ કરનાર હોવા છતાં સતત વિદ્યાર કરનાર હતા. આવી ભવ્ય દી તપસ્યામાં તેમણે મનોવિશ્રહ ચાલુ રાખ્યો, કે જાનનુ અભિમાન ન થઇ જાય તેની ચીવટ રાખી અને માયા કે દંભ કપટનો પ્રસંગ આવવા ન દીધો. આવી રીતે ખાદ્ય અને અભ્યંતર તપમાં એમણે દીધકાલ પસાર કરી પોતાના વિકાસ ખૂબ વધારી દીધો.
આચરણકરાયોગની વાતે। એટલે તે આખુ જૈનસ. એને સામાન્ય ખ્યાલ કરવા માટે પાયાના ત્રણ રશ્દો વાપરવામાં આવ્યા છે. એવીશ સ્થાનક આરાધન : આખા ચરણે કરણાનુયોગની ચાવી છે, એને વિચાર પૃથક્કરણપૂર્વક કરતાં આખા ચરણકરણાનુયોગ સમાઈ જાય છે અથવા તેના મુદ્દા હસ્તગત થઈ જાય છે. એ ચાના ત્રણ રાો દશવૈકાલિક સૂત્રની પ્રથમ ગાથામાં ખતવ્યા છે તે આ રહ્યા: અહિંસા, સંયમ અને તપ. આ ત્રણ શબ્દમાં કેન્દ્રિત થયેલ ચરણકરણાનુયોગ ન દનમુનિએ જાણી લીધે અને તેને ખૂબ પ્રગત કર્યાં, સ્વીકાર્યો અને સહ્યો, એમણે જે મહાન તપ કર્યાં તેનુ વર્ષોંન વાંચતાં રોમાંચ ખડાં થઈ જાય તેવી વાત છે. એમના તપનો ખ્યાલ આપવા માટે એક જ હકીકત બસ થઈ પડશે. એ નોંધવામાં આવ્યું . કે એમણે ૧૧,૮૦૯૯૧ માસખમણ કર્યાં. ગ્ર ંથાતરમાં એતી સ ંખ્યા ૧૧,૮૦૬૪૫૧ બતાવ છે. ભાસખમણ એટલે માસના—ત્રીશ દિવસના ચાલું. ઉપવાસ પારણામાં લુખાપાખો મળે તેવે આહાર સમૃદ્ધિ વગર લેવા અને પાછે તે પછી માસખમણુ ચાલુ કરી દે. આવાં માસખમણુ એમણે ઉપરની સંખ્યામાં કર્યાં. આવું દેદમન કરવામાં તેમણે પોતાની પ્રવૃત્તિ આદરી દીધી, ત્યારે સાથે જ્ઞાન અભ્યાસ ઉપર ખૂબ ચીવટથી ધ્યાન આપ્યું, તપ સાથે શાંતિ રાખવાને તેમણે ભવ્ય દાખલા મેસાડ્યો. તપ સાથે જો ફ્રાધ ભળે તે તપનું અજીર્ણ થઇ હય છે અને મહાન દેહદમનના
૧ સત્તાવીશ ભવના સ્તવનની ચાથી ઢાળ.
અતિ વિશિષ્ટ દેહદમન, આકરા તપ ગેઞ અને વિશુદ્ધ ક્રિયા પાલન સાથે એમણે જ્ઞાનના અભ્યાસ અને મુદ્દાને પકડી સમજી લેવાની શક્તિ પ્રાપ્ત કરી. એમના જ્ઞાનક્રિયાના સહયોગમાં એમની વીરા સ્થાનકની આરાધના ખૂબ ધ્યાન ખેંચે તેવી છે. આ વીરા સ્થાનકાની આરાધના ખૂબ સમજવા યોગ્ય છે. એમાં જ્ઞાન અને ક્રિયાના સહયોગ થાય છે અને એની આરાધના અંતરના રાગ અને ર`ગ સાથે થાય તે પ્રાણી તીર્થંકર નામકર્મ બાંધે છે. આ વીશ સ્થાનકાનું વર્ણન અને આરાધના પતિના વિસ્તાર અન્યત્ર કરવામાં આવ્યો છે. એ વીશ સ્થાનાં નામના સ્મરણ માત્રથી પણ આનંદ અને વીયે ત્રાસ થાય તેમ છે. એમાં જ્ઞાન ક્રિયા ધ્યાન અને એચતાના અસાધારણ સહયેાગ છે, અને એ સ પદોની સમજણપૂર્વક ઔચિત્ય જાળવીને આસેવના કરે તે તી કર પદ પ્રાપ્ત કરે એમાં નવા જેવું નથી.
પ્રત્યેક મુમુક્ષુએ આવીશ સ્થાનાને બરાબર ઓળખવા જેવાં છે, એળખીને સમજવા-પચાવવા જેવાં છે અને સમજીને અનુકૂળતા પ્રમાણે આદરવા જેવાં છે. એના સંબંધમાં સકળદ ઉપાધ્યાય અને શ્રી આત્મારામજી મહારાજે પૂત્ર બનાવી છે ત્યાં પણ એ સ્થાનાની મહત્તા સમજાવવા અને