Jain Dharm Prakash 1963 Pustak 079 Ank 06 07

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 9

અંક ૬ - ૭]
સિદ્ધ પરમામાઓની અવગાહના
HIT દ્રા નદત્ત ને વિક્રઢ વિથ બહુલતાને આધીને છે-ઘણા જનને ઉદ્દેશીને છે. મા ઉપર તિરથ
જ્ઞાળાનં ર બાકી જધન્ય અવગાહના બેથી નવ આગળ ઓછી gm રોગ વિદયા કરાપુરા = ળ અને ઉત્કૃષ્ટ અવગાહને બેથી નવ ધનુષ્ય અધિક હોય अन्ने संवट्टियसत्तहत्थसिद्धस्स हाणनि ॥३॥
છે. સામાન્ય શ્રુતમાં આશ્ચર્યાદિક બધું કહેવું હતું
નથી. સૂત્રમાં અનિવડૂ પણ હોય છે. જેમકે “પાંચ बाहुलतो य सुत्तम्मि मत्त पश्च व जहन्नमुकोसं ।
આદેશાને લગતા કથન હરિભદ્રસૂરિએ ઉપર્યુંકત કહ૪મી इरा हीणन्भहियं होजङ्गुलधणुपुहुरोहिं ।।४।।
ગાથાને લગતી ટીકા(પત્ર ૪૪૫ અ)માં એને પણ अच्छेग्याइ किश्चि वि सामन्नसुए ण
નિગદસિદ્ધ' કહી “અનિયંસ્થ' વિષે નીચે પ્રમાણે
ત્રિચું પડ્યું | નીચે મુજબ પટ્ટીકરણ કર્યું છે. होज व अणिवद्धं चिय पञ्चसयादेसवयणं व ।।१।।
" इदंप्रकारमापन्नामित्थम, इत्थं तिष्ठनीति આ વિસાવયભાસની ૩૧૭મીથી
इत्थंस्थम्, न इत्थस्थं अनित्थं स्थमिति केनचित ૩૧૭૧ મી સુધીની ગાથાઓ છે. આને ભાવાર્થ એ દાળ ઢૌરિનાચિતનિયર્થ: ” છે કે મરદેવીનું પરિમાણ અર્થાત એમની અવગાહને કેવી રીતે સંગત ગણુય ? આના બે ઉત્તર છે;
કહેવાનો મતલબ એ છે કે આ પ્રકારને પામેલ (૧) સામાન્ય રીતે કુલકર અને એની પત્નીના
તે ‘ઈર્થ '; ઈર્થ રહે તે ઈર્થસ્થ, ઈર્થસ્થ નહિ દેહની ઊંચાઈ સરખી હોય છે ખરી, પરંતુ નાભિ
- તે અનિયંસ્થ. આનો અર્થ એ છે કે કઈ પણ કુલકર કરતાં એમનાં પત્ની દેવી કંઈક ઊણાં
: લૌકિક પ્રકારે નહિ રહેલ. હતાં એટલે પાંચસે જ ધનુષ્ય જેટલી એમની આવસ્મયની નિજજુત્તિને અંગે ચણિ(ચૂર્ણિ) અવગાહન ગણાય.
રચાયેલી છે. એના કતાં જિનદાસગણિ મહત્તર (૨) મરુદેવી હાથી ઉપર સિદ્ધ થયા ત્યારે હોવાનું સૂચવાય છે. આ ચુણિમાં પ્રસ્તુત પાઠ એમનો દેહ સંકેચાયેલો હતો.
ભા. ૧, પત્ર ૫૮૩ માં નીચે મુજબ છપાયે છે – સિદ્ધાન્તમાં જન્યથી સાત હાથ જેટલી ઊંચાઈ ઢીk at વાર -૮૪૬૦) ને વાળા જીવને મોક્ષ કહ્યો છે તે અહીં બે હાથ ?
किर णिण्णा अभिन्तरपविट्ठायपदेसा पदेसा જેટલી ઊંચાઈવાળાને કેમ કહ્યો ? આ પ્રશ્નના ઉત્તર
વિશ ( બ) તિ, તે અમ વા' હરસ નીચે મુજબ અપાયા છે:
वा ते सण्ठाणविमेसा आसी ते सव्वे विभाग(૧) એ જધન્ય માપ તીર્થકરોને આશ્રીને છે,
रहिता होन्ति, सणणिचयपदेसओ णिगुणणं । પરંતુ જે શેષ સામાન્ય કેવલીઓ મોક્ષ પામતા હોય તેઓ-કુર્માપુત્ર વગેરે જઘન્યથી બે હાથ જેટલા ઘા સર તેજીના૦ ૬-૮૧૨૭ ઊંચા છે.
मरुदेवीमादीण । (૨) બીજાઓ કહે છે કે સાત હાથવાળા સિદ્ધ --~-- થનારા જે જીવને દેવું યંત્ર દ્વારા પીલાણ ઇત્યાદિવડે * આવાસયની ૧૯૨૩ માં ગાથામાં ૫૦૦ આદેશ સંવર્તિત બન્યા હોય તેમની અવગાહના જધન્ય છે
એવો બાંધેભારે ઉલ્લેખ છે અને મવી અત્યંત સ્થાવર બે હાથની છે.
સિદ્ધ થયાં એમ એક આદેશને સ્પષ્ટ નિદેશ છે, આને
અંગેની હારિભદ્રીય ટીકા(પત્ર ૪૬૫ અ-૪૬૫ આ)માં (૩) સૂત્રમાં જર્ધન્ય અવગાહના સાત હાથની ચાર આદેશ દર્શાવાયા છે. કોઈ ગ્રંથમાં પાંચસે આદેશ અને ઉત્કૃષ્ટ અવગાહના પાંચસે ધનુષ્યની કહી છે તે ગણાવાયા છે ખરા ?
/
છ.