Jain Dharm Prakash 1959 Pustak 075 Ank 05

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 11

ધન્વરાજનું રેખાદર્શન
(9) મંત્રનાં ત્રણ 9 નામે મકરવૃત્ત, મેષ-તુલા-કૃત યંત્રની વિચારણા, ગ્રહના અને નક્ષત્રોના ઉન્નઅને કર્કવૃત્તએ ત્રણ વૃત્તની સંખ્યાનું પ્રમાણ, તાંશ લાવવાની રીત, સૂર્યના સંબંધવાળા પૂર્વાપર મેષ અને તુલા એ બે વૃત્તનું ઉત્પાદન, વ્યાસાર્ધ ઉન્નતાથી દિવસની શેષ ઘડી અને લગ્ન લાવવાની અને નક્ષત્રચક્રનું તેમ જ કાનું ઉત્પાદન, આગેલ રીત, દિવસની હાર લાવવાની રીત, દિવસની શેષ નક્ષત્ર અને વ્યાસાર્ધનું પ્રમાણ, નક્ષત્રમંડળ ઘડીઓથી સૂર્યને ઉન્નતાશ લાવવાની રીત, રાત્રિમાં માટે લંકાના ઉલમાનનાં પ્રમાણોની અંદીઠ વિદ્ધ નક્ષત્રોના ઉન્નતાશાથી રાત્રિની શેષ ઘડીએ ભાગાદિ યુકિત તેમજ ઈષ્ટ શંકુની છાયા તથા એની લાવવાની રીત, રાત્રિમાં લગ્ન હાર લાવવાની રીત, કણું સાધવાની રીત.
ત્રિની દષ્ટ ઘડીઓમાંથી નક્ષત્રથી યુકત - બીજા અધ્યાયમાં યંત્ર બનાવવાની રીત દર્શાવાઈ ઉન્નતાંશ લાવવાની રીત, દિવસ અને રાત્રિની છે. યંત્ર મૃત્તિકાનું કે ધાતુનું હોવું જોઇએ. ઘડીઓથી લગ્ન લાવવાની રીત, ચાર ભાનું સાધન,
અધ્યાયમાં નીચે મુજબની વિગતો રજૂ વળી ચાર ભાવેનું ઉત્પાદન, બાકીના ચાર ભાવનું કરાઈ છે:
ઉત્પાદન, ભાવાનું ફળ, વિશેષક વગેરેનું ફળ લાવચંનો રચના અને મંત્રના પ્રકારે, દ્વિતીય વૃત
વાની રીત, છ વડે ભાંગેલ અંશની રેખા ઉપર ને લેખ, યંત્રમાં કાઠાના સ્થાન અને પૂર્વ પક્ષની રહેલા મધ્યસ્થ સૂર્યના અંશનું યંત્રવડે જ્ઞાન, સાધના, સોંખ્ય યંત્રમાં ઇષ્ટ અક્ષાંશનાં પત્રોમાં
રાત્રિના ચાર પ્રકાર સુધી નક્ષત્રના ઉન્નતાંશ ઉન્નત વલોનું સાધન, સમ યંત્રમાં હેરાની લાવવાની રીત, સૂર્યનું સ્પષ્ટીકરણ, નક્ષત્રથી બીજા સ્થાપના, સૌમ્ય યંત્રમાં નક્ષત્રચક્રમાંના પત્રમાં ક ગ્રહોનું પષ્ટીકરણ, પ્રકારતરથી દષ્ટ કાળમાં નક્ષત્રના વગેરે ત્રણ વૃત્તોની સાધના, મેષ વગેરેનાં અંશ ઉન્નતાશાથી ભોમાદિ પાંચનું સ્પષ્ટીકરણ, ગ્રહની વગેરેનું માપ, નક્ષત્રચક્રમાં પ્રથમ કહેલા કકમથી મુકિત લાવવાની રીત, ઈષ્ટાંશમાં પરમ ચેર દલ સંસ્કારેલા નક્ષત્રની સ્થાપના, દક્ષિણ યંત્રમાં અક્ષાંશ લાવવાની રીત, દિવસ અને રાત્રિનું માપ કાઢવાની નાં પત્રોમાં ઉજતાંશના વલયની સાધના, યા યંત્રમાં રીત, અયનાંશ, ગ્રહની યુતિ, ચાલુ વર્ષના લગ્નથી નક્ષત્રચક્રની સાધના, મિશ્ર ભેદોમાં ફણીન્દ્ર યંત્રમાંના આવતા વર્ષના લગ્ન તેમજ અન્ય દેશના સંસ્કારથી અક્ષાંશના પત્રમાં ઉન્નત વલયની સાધના, ફણીન્દ્ર પ... લગ્ન લાવવાની રીત, નક્ષત્રોની ઉત્તર અને યંત્રમાં અક્ષાંશનો પત્રમાં ઉન્નત વલયની સાધના,
- દક્ષિણ ક્રાંતિનું જ્ઞાન, યંત્રમાં રહેલા અશિથી ફણીન્દ્ર યંત્રમાં નક્ષત્રમંડળની સાધના, નક્ષત્રોનાં
આ ઈષ્ટ અક્ષાંશાના લગ્ન લાવવાની રીત, સર્વદા ઉદય મંડળના અંશથી નક્ષત્રની સ્થાપના, નક્ષત્રચકના પામતા નક્ષત્રો(તારા)થી ઈષ્ટ દેશના અક્ષાંશ લાવ. પત્રની રચનાની સમજણ, અશિથી પરમ દિવસ વાની રીત, દફકર્મના સંસ્કારથી નક્ષત્ર લાવવાની ભાવ તેમજ પરમ દિવસથી વિષવની છાયા લાવવી. રીત, યંત્રથી તિથિ, નક્ષત્ર અને યોગ લાવવાનો
રીત, બાર આંગળીના સંકુથી સાત અગિળના શકુની ચોથા અધ્યાયની બાબતો નીચે મુજબ છે- '
- છાયાનું માપ, સાત આંગળના શું કુથી બાર આગળયંત્રને શોધવાનો પ્રકાર, મંગળ વગેરેમાં વ્રતોનું ના શકુની છાયા જાણવાની રીત, ઈષ્ટ ઉન્નત ધન, બાર લગ્નોનું શેધન, નક્ષત્રના ચંચનું અશથી બાર આગળના અને સાત આંગળના શંકુથી અશોધન તેમજ ભુજાનું અને બે પાનું શોધન. છાયા લાવવાની રીત, દૂર રહેલા પર્વત, કિલ્લો,
પાંચમા અધ્યાયમાં નીચે મુજબની બાબતોનું દેવાલય, તોરણ, તંભ, વૃક્ષ વગેરેની ઊંચાઈનું નિરૂપણ છે:
માપ , યંત્રવડે જાણવાની રીત, યંત્રવડે મંગળ