________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
નિદર્શનની તૃષા
www.kobatirth.org
: ૬૩
ડૅ,
ચૌદ પૂર્વ ઊણાનો અપૂર્વ અદ્ભુત ખુલાસો “બીજો પ્રશ્ન-ચૌદ પૂર્વધારી કઇ સાને ઊણા એવા અન ત નિાદમાં લાબે અને જધન્ય જ્ઞાનવાળા પશુ અધિકમાં અધિક પર્ ભવે મેક્ષે જાય એ વાતનુ સમાધાન કેમ?’’’ એને ઉત્તર જે મારા હૃદયમાં છે. તેજ જણાવી દઉં છું કે એ જયન્ય જ્ઞાન ખીજું અને એ પ્રસંગ પણ બીજો છે. જધન્ય જ્ઞાન એટલે સામાન્યપણે પશુ મૂળ વસ્તુનું જ્ઞાન, અતિશય સંક્ષેપમાં છત મેક્ષના બીજરૂપ છે. એટલા માટે એમ કહ્યું. અને એક દેશે ઊણ એવુ ચોદ પૂર્વાધારીનું જ્ઞાન તે એક મૂળ વસ્તુનાં જ્ઞાન સિવાય બીજું બધું જાણનાર છ્યું; પણ દેહ્લદેવળમાં રહેલા શાશ્વત પદાર્થ જાણુના ન થયું. અને એ ન થયું તે પછી લક્ષ વગરનું ફેંકેલું તીર લક્ષ્યાનું કારણુ નથી તેમ આ પણ થયું. જે વસ્તુ પ્રાપ્ત કરવા ચૌદ પૂર્વનું જ્ઞાન જિને એધ્યું છે તે વસ્તુ ન મળી તો પછી ચૌદ પૂર્વનું જ્ઞાન અજ્ઞાનરૂપજ થયું. અહી દેશે. ઊણ ચૌદ પૂર્વનું જ્ઞાન સમજવું, દેરો ઊણુ' કહેવાથી આપણી સાધારણ મતિથી એમ સમજાય કે ચૌદ પૂને છેડે ભી ભણી આવી પહોંચતાં એકાદ અધ્યયન કે તેવુ રહી ગયું અને તેથી રૂખડયા, પરંતુ એમ તેા નહીં. એટલા બધા જ્ઞાનના અભ્યાસી : એક અલ્પ - ભાગ માટે અભ્યાસમાં પરાભવ પામે એ માનવા જેવુ નથી અર્થાત્ કઇ ભાષા ધરી, અથવા અ અધરા નથી કે સ્મરણમાં રાખવુ તેમને દુહ્લભ પડે, कोहना कोहना- ઘરમાં નાનું, कोहना कोहना नित गुण गावें । जो आनन्दवन दरसण पार्छु ||३|| कु તિમરૂં ! શુમં મવતુ હેવ પાડો: શ્રી
इन तीन पदों के पहले आनन्दघनजी के પ્રસિદ્ધ ૧૬ હિવે ક હૈ, ન અંત મેં જિલ્લા હૈ!
ભગવાનદાસ મનસુખાઇ મહેતા . B. B, S. માત્ર મૂળ વસ્તુનું જ્ઞાન ન મળ્યુ. એટલી જ ઊણાઇ, તેણે શ્રદ પૂનું બાકીનું જ્ઞાન નિષ્ફળ કર્યું", એક નયથી એવી વિચારણા પણ થઇ શકે છે કે શાઓ ( લખેલાંનાં પાનાં ઉપડવાં અને ભગવાં એમાં કુદ અંતર નથી. જો તત્ત્વ ન મળ્યુ તો એણે જે ઉપાડયા, પાનાં ઉપાય તેટલા કાયાએ ખાજું ઉપાડયો, ભણી ગયા તેણે મને એને ઉપાડશે!, પરંતુ વાસ્તવિક લક્ષા વિના તેનું નિરુપયોગીપણુ થાય એમ સમજણુ છે. જેને ઘેર આખેા લવજી સમુદ્ર છે તે તૃષાતુરની તૃષા મટાડવા સમથ નથી; પણ જેને ઘેર એક મીા પાણીની વાડી છે, તે પતિાની અને બીન કેટલાકની તૃષા મટાડવા સમય
છે. અને જ્ઞાનષ્ટિક્ષે જોતાં મત્વનું તે જ છે."
-શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર, પત્રાંક ૧૨૫ ઉપસંહાર
સમકિત નવિ લહ્યું રે, એ તે રૂલ્યા ચતુતિમાંહું; ત્રસ ચાવરકી કરુણા કીની, જીવ ન એક વિાષ્ચા, તીન કાળ સામાયિક કરતાં,
શુદ્ધ ઉપયાગ ન સાખ્યા. -મહામુનિ શ્રી દેવચંદ્રજી
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
પરમ દુર્લભ સમ્યગ્દર્શનના મહામહિમા હે ભગવન્ ! આ સર્વ તાત્ત્વિક મીમાંસા પ ’પથી સુપ્રતીત થાય છે કે સામાન્યથી પણ આ દર્શન
પરમ
દુલ ભ છે એમાં આશ્રય નથી, તો પછી વિશેષનુ તેં પૂછ્યું'જ શું? સમુદ્રમાં નષ્ટ થયેલા
इति श्री आनन्दघन प्रभु जोगिंद्र कृत गीतं સંપૂર્ણમ્ ।
इन पदों के लेखन का समय यद्यपि यहाँ नहीं दिया गया पर इसी गुटके की अन्य रचनाएं सं. १७५१ से ५५ के बीच की लिखी हुईं होने से पदों का लेखनसमय भी वही समझना चाहिए
( ૩ )<
For Private And Personal Use Only
