________________
આપણું દારિદ્રાવસ્થા ભાગવતું જ્ઞાનક્ષેત્ર..
आपणुं सीदातुं - दारिद्रावस्था भोगवतुं गरीबहुं झानक्षेत्र.
( લેખક મગનલાલ રવચંદ્ન શાહ, હેડમાસ્તર, શુભા મુખ્ય સ્કુલ ) અનુસંધાન પૃષ્ટ ૬૩ થી
૨૧૭
આપણી જૈન કામમાં સ્તંભરૂપ ધર્મપ્રદિપ્તિ કરનાર ધનિક શ્રેષ્ઠીઓનું અઢળક દ્રવ્ય આપણી જૈન કામની ખરેખરી ઉન્નતિ કરનાર અને ધર્માંતત્ત્વદીપક સર્વોત્કૃષ્ટ જ્ઞાનક્ષેત્ર કેવળ સીદાતું પડી ગયા છતાં નવીન નવીન જિનમંદિરે અધાવવામાં તથા જીણુ પ્રાય થયેલાંને જીર્ણોદ્ધાર કરાવવામાં હાલના દેશકાળની સ્થિતિ વિચારતાં વધુ પડતું ખરચાતું જણાય છે. તે સબંધી આપણે આગલા લેખમાં જોયુ છે. નવીન જિનમદિરે ખંધાવવામાં તથા જીર્ણોદ્ધાર કરવામાં તેમ કરવાની ખાસ આવશ્યકતા છે કે કેમ તે વિચારવું. તે ઘણા લાંબે કાળ ટકી શકે તેવાં અને; પરંતુ તેમાં સાદાઈ જળવાઇ શકે એમ ખાસ લખિન્તુ રાખીને કામ કરવું. તેને ઘણાં મેહક અને ભભકાદાર બનાવવામાં મીનજરૂરી વધુ પડતા ઘણુંા દ્રવ્યવ્યય કરવામાં સુન્ન સર્જનાએ અવશ્યમેવ દીર્ઘ દ્રષ્ટિએ વિચાર કરવા. જૈનમએએ જીણુ પ્રાય થઈ ગયેલા સર્વોત્કૃષ્ટ ઉન્નતિકારક જ્ઞાનક્ષેત્રના ઉદ્ઘાર પણ કરવાના છે, એ વાત ભૂલી જવી જોઇતી નથી; અને તેમ કરવા સારૂ દરેક ક્ષેત્રની સ્થિતિ લક્ષમાં લઈને ચેાગ્ય પ્રમાણમાં દરેક ક્ષેત્રને ઉદ્ધાર કરવા સારૂ દ્રવ્યના ચેાગ્ય મચાવ અવશ્ય કરવા જોઇએ. જો જ્ઞાનક્ષેત્રને સારા ઉદ્ધાર થશે તે જિનમદિરા જીર્ણોદ્ધાર વિગેરેની આવશ્યકતા સમજનારા ઘણા પુરૂષો તૈયાર થશે, ને દરેક ક્ષેત્રના ઉદ્ધાર કરવાની પાતાની ફરજજ છે એમ સમજીને પાતાની ફરજ બજાવનારા ઘણા જૈન ભાઈએ નીકળી આવશે; એટલે દરેકે દરેક ક્ષેત્રના ઉદ્ધાર સહેજ થઈ જશે. ઉપર જણાવ્યા પ્રમાણે સર્વથા ઉન્નતિ કરનાર જ્ઞાનક્ષેત્રને ભૂલી જઇ જિનપ્રતિમાં અને જીર્ણોદ્ધાર એ અને ક્ષેત્રોમાં કેમનું દ્રવ્ય વિશેષ ખરચાય છે. જિનપ્રતિમા અને જીર્ણોદ્ધાર એ અને ક્ષેત્રા તરફ જૈન પ્રજાનુ જેટલુ લક્ષ છે તેટલું જ્ઞાનક્ષેત્ર જળહળતું કરવા તરફ નથી; પરંતુ કેવળ દુર્લક્ષ જ છે એમ કહેવામાં આવે તેા સર્વથા સત્ય છે. એમ જ્યારે આપણે હાલના જ્ઞાનક્ષેત્રની સ્થિતિ તપાસીશું ત્યારે સ કાઇ કબુલ કરશે. આ દોષથી તે આપણા પૂજ્ય મુનિમહાત્માઓ પણ કેટલેક અંશે દૂષિત છે. જિનમદિરાને જળહળતા કરવા જેટલા ને જેવા તેઓશ્રીને ઉપદેશ છે તેટલા ને તેવા જ્ઞાનક્ષેત્રને ઉદ્ધાર કરવા માટે નથી તેને સાક્ષીભૂત તેએશ્રીના પેાતાના અંતરાત્માજ થાઓ.
