________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ના...
- - - -
- 11ના વળ
મણિ રત્નાદિક કિંમતે વેચાઈને ઘરે ઘરે ભમે છે તેમાં પરોપકાર શિવાય બીજું શું છે? સરસ નિરસ તૃણમાત્ર ખાઈને ગાય દુધ આપે છે તેમાં પણ પોપકાર વૃત્તિ વિના બીજું શું છે? માટે આપ સરખા પરોપકારીએ તે કાંઈ વિચારમાં પડવાનું છેજ નહિ. આ હકીકતને સાર એ છે કે ખરા પરોપકારીએ તે કાંઈ પણ ભય ધરાવવાનું નથી અને બદલે કાંઈ ઈચ્છવાને નથી. જેણે પરેપકાર માટે શરીર સુદ્ધાં અર્પણ કર્યું છે તેને પછી બીજા પદાર્થના વિનાશન તે વિચારજ કરવાનું રહેતું નથી.
ચંદરાજાના છેવટના આગ્રહથી સિંહળરાજાનું પૂર્વવૃત્તાંત હિંસકમંત્રી કહેવા માંડે છે, ત્યારે અગાઉ કનકધ્વજ કુમારનીવતી પ્રમલાલચ્છીને પરણી આપવાનું કહે છે ત્યારે ચંદરાજાના ચિત્તમાં ચમત્કાર ઉત્પન્ન થાય છે કે “આનું કારણ શું છે? ” પરંતુ તે જ્યારે જાણે છે કે વર તે કુષ્ટિ છે ત્યારે પછી એવા અકાર્યની ઉત્પત્તિજ શા માટે કરવામાં આવી ? તે સંબંધી ઠબકે આપે છે. પરંતુ તેની અસર મતલબી રાજા કે મંત્રી ઉપર થતી નથી. તેઓ જ્યારે પિતાને આગ્રહ છેડતાજ નથી ત્યારે ચંદરાજા કાંઈક આશા આપી તેની હકીક્ત જાણવા માગે છે અને તેમાં પિતાને ઓળખવાનું શાથી બન્યું ? તે પણ જાણવા ઈચ્છે છે કારણકે એમાંથી વખતે કાંઈ બાનું મળી જાય તે છુટી જવાય.
હિંસકી સિંહલરાજાનું વૃત્તાંત કહેવા માંડે છે તેના પ્રારંભમાં પિતાની ઓળખાણ આપતાં કહે છે કે –
વહલે સહુને કામ, હાલે ચામ નહીં રે;
સાચી એ જગરીત, ચંદજી જાણે સહી રી.
જગમાં સને કામ વહાલું છે. ગ્રામ કે શરીર કાંઈ વહાલું નથી.” એટલે કામ કરીએ તે વહાલાં લાગીએ એમ છે, કોઈ રૂપાળું શરીર હોવાથી વહાલા લાગીએ એવું નથી. હે ચંદરાજા ! આ રીત જગમાં સાચે સાચી છે એમ જાણો. અથાત્ તમે પણ અમારું કામ કરી આપશે તે વહાલા લાગશે, એકલા રૂપથી વહાલા લાગો તેમ નથી એ પણ વ્યંગમાં સૂચવી દીધું છે.
આગળ જતાં પુત્ર ન હોવાથી રાણી ચિંતામાં પડે છે. તેના નિવારણ માટે કુળદેવીને આરાધવાનું મંત્રી સૂચવે છે. રાજા કુળદેવીને આરાધે છે. તે પ્રગટ થઈ બોલાવવાનું કારણ પૂછે છે. તે વખતે સિંહળરાજા પુત્રપ્રાપ્તિ માટે તેને બડ લાગતા વચને કહે છે. દેવી ઉત્તરમાં કહે છે કે- એક પુત્ર થશે પણ કુષ્ટિ થશે.” રાજા તેમ ન થવા બહુ આગ્રહ કરે છે એટલે દેવી “કરેલા કર્મનું ફળ ને ભેગવવું જ પડે છે” ઇત્યાદિ વચનેવટે કર્મની પુષ્ટિ કરે છે. પછી રાજા આવું વરદાન આપવાનું વિશિષ્ટ કારણ પૂછે છે એટલે દેવી પોતાના ગૃહ
For Private And Personal Use Only
