Jain Dharm Prakash 1912 Pustak 028 Ank 04

Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha

Page 7

આ અસાર શરીરમાંથી સા.
૧૧
પોતપોતાને ઠેકાણે વિખરાઈ જાય તેવા કેાઈક શુભાશુભ અવસરે એકડા થનારા સ્વજન પરિવારને પમિત્ર' સમાન કહ્યા છે. આપણે ઉપલા દૃષ્ટાંતમાં જોયું તેમ પમિત્ર પણ પરિણામે નિત્યમિત્રની જેમ સ્વાર્થી જ છે. ઝાડ જ્યાં સુધી લીલું હોય છે ત્યાં સુધી પખીએ આવી તેના ઉપર કલરવ કરે છે પણ જ્યારે તે સૂકાઇને કેવળ હુંડા જેવુ થઇ જય છે ત્યારે તે તેના સામું પણ જોતાં નથી તેમ કઈક ટાણે ટચકે સારા નરસા પ્રસંગે પોતાના જીવની પેરે પાળેલા પાપેલા સ્વજન પરિવાર અંતઃ વખતે જ્યારે જમ રૂપે છે, જીવ વ્યાધિય થઈ બેભાન થાય છે, આંખના દેવતા ઉડી જાય છે ત્યારે પણ સહાયભૂત થઇ આ જીવનેા બચાવ કરી શકતા નથી. સહુ ટગમગ જોયા કરે છે અથવા ખાટા રોદણાં રાયા કરે છે પરંતુ જમથી કે તેવા પ્રાણાંત કષ્ટથી કાઇ અને બચાવતા નથી-બચાવી શકતા નથી. વસ્તુતઃ પમિત્ર સમાન સ્વજન વની પણ આવીજ સ્થિતિ હાવાથી જ્ઞાની પુરૂષોએ તેમના સંગ પણુ કેવળ સ્વાર્થીનિષ્ઠ હોવાથી વર્ષવા લાયકજ કહ્યા છે. ત્યારે જૂષારમિત્ર જ એક અવા પરગજુ પરદુઃખભંજક મિત્ર છે કે જે આગલા દૃષ્ટાંતમાં જોયા મુજબ પરમ કૃપાળુ અને કૃતજ્ઞ હાવાથી એકવાર પણ પરિચયમાં આવેલા જીવને ભૂલી જતા નથી પરંતુ ખરી વખતે તેને અમૂલ્ય સહાય આપે છે. એવી રીતે પરમ આંધવની પરે અમૂલ્ય સહાયને અર્પનારા જૂહારમિત્રની ઉપમા જ્ઞાની પુરૂષોએ પવિત્ર ધર્મને આપી છે તે યથાર્થ છે. કેમકે માલ્યાવસ્થામાં અજ્ઞાન દશાની અહુલતાથી, ચાવનવયમાં અઅર્જુનની ચિંતા, વિષયરસની લુબ્ધતા તથા મદાંધતા પ્રમુખ કારણથી અને જરા અવસ્થામાં ઇંદ્રિયાની શિથિલતા, શરીરની ક્ષીણતા, વ્યાધિગ્રસ્તતા, અને પરાધીનતા પ્રમુખ કઈક કારણેાથી જીવ પૂરમ બાંધવરૂપે પવિત્ર ધર્મથી પ્રાયઃ વિમુખ જ રહે છે. તેમ છતાં જો જૂહારમિત્ર સમાન પરમકૃપાળુ અને પરમ કૃતજ્ઞ ધ મહારાજને આખી જી દગીમાં કદાચ એક જ વખત પણ પિરચય કરવામાં આવ્યે હોય તો તે પરમકૃપાળુ ધર્મમિત્રની અમૂલ્ય સહાય મેળવવા જીવ ભાગ્યશાળી થાય છે—થઈ શકે છે. એવે એ કુપાળુ ધર્મ શરણુ રહિતને શરણદાતા એટલે આશ્રય રહિતને આશ્રયદાતા નિઃસ્વાર્થી મધુ કહેવાય છે. એથી જ શાસ્ત્રકાર આપણને આગ્રહુપુર્વક કહે છે કે નિત્યમિત્ર સમાન દૈહુમાં તમે ખેાટી મમતા ખાંધશે નહિં. ભાડાની કોટડીની જેમ તેની સાથે સ્વાર્થ પૂરતા જ સબધ રાખજો. તમે ગમે તેટલા તેના આદર સત્કાર મેહવશ થઇને કરશે! તેપણ તે દેહુ કદાપિ તમારા થવાના નથી; કેમકે તે કદાપિ કોઈના પણ થયા નથી. તે તમને ક્ષણમાં છેટુ દઈને જતા રહેશે અને તમે જરૂર છેતરાઈ જશે. કેમકે તેના તેવા જ સ્વભા