________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
ચંદ રાનના રાગ ઉપરથી નીકળતે સાર.
ગણાવળીની આટલી દલીલ સાંભળીને હવે વિરમતિ તેને તેડે છે. અહીં નવું પ્રકરણ શરૂ થાય છે, વીરમતિ સમજી કે આ અરધી તે કબજે આવી છે, જે , મનમાં ક તક જોવાની ઈચ્છા તે જાગી છે. હવે સ્વામીને ભય તેને આડો આવે તે સમજાવીને કાઢી નાંખુ એટલે તે માટે વશ થઈ જશે. આવા વિચારથી તે છે કે કહ્યું અને જે રીતે તેને ભેળવી તે આપણે આગલા પ્રકરણમાં વાંચશું તેમજ તેનું પરિણામ કેવું માઠું આવ્યું તે પણ જશું. હાલ અહીં તે આ પ્રકરણ પૂરું થયું છે તેથી તેનું રહસ્ય વિચારીએ.
ચેથા પ્રકરણને સાર. આ પ્રકરણમાં વાતે ઘણી છે પણ રહસ્ય ડું છે. આ પ્રકરણ માત્ર બે હ. કીક્તથી જ ભરેલું છે. એક ચંદ રાજાને રાજકારભાર ને તેની સ્થિતિ અને બીજી વિરમતિની ગુણવળી સાથેની વાતચિતમાં તેની સ્ત્રીચરિત્રભરેલી ચાલાકી. આ બે હકિકત પૈકી પહેલી હકિકતના પ્રારંભમાં વીરમતિએ પિતાની અદ્દભુત શક્તિનું ચંદ રાજા પાસે વર્ણન કર્યું છે અને તેને પિતાથી કિચિત પણ વિપરિત ન ચાલવા માટે પિતાના છિદ્ર ન જેવા માટે પૂરતે ભય આપે છે. ચંદકુમાર અવસરને જાણ છે. વળી પિતાની બાલ્યાવસ્થા છે તેથી તે સમાન ભણે છે, અર્થાત્ જેમ વિમાતા રાજી થાય તે જ જવાબ આપે છે.
ચંદને ગુણવાળની નખને માંસ જેવી, મજ્યને જળ જેવી તેમજ દુધને પાણી જેવી પ્રીતિ છે. ક7ી તેની પ્રીતિને દુધ જળની પ્રીતિની ઉપમા આપે છે, તે પ્રીતિ પણ અપૂર્વ છે. દુધને પણ એકઠા થયા એટલે પરસ્પર પ્રીતિ થવાથી બંને એકરૂપ થઈ ગયા. દુધે પિતાના તમામ ગુણ પાણીને આપી દીધા, બંનેનાં વક, ગંધ, રસ, સ્પર્શ એકરૂપ થઈ ગયા. પછી તેને માલેકે કાર્યભિષે તેને અરિ ઉપર મુક્યું. એટલે પાણી દુધનો ઉપકાર સંભારીને પહેલું બળવા માંડ્યું. મિત્રના કષ્ટની આ વાત દુધથી સહન થઈ નહીં, એટલે પાણી બળી જતાં તે ઉઠીને મિમાં પડવા ઉછળ્યું. માલેકે જાણયું કે આ તે બધું જશે એટલે તેમાં પાણી છાંટયું, અર્થાત્ તેના મિત્રને સંગ કરાવ્યું એટલે દુધ શાંત થયું. જે પ્રતિ છે તે આવી હેવી જોઈએ,
આગળ ચાલતાં કવિએ પિતાની કવિત્વ શકિત બતાવી આપી છે. રાજસભામાં સમકાળે છએ ગાતુને દેખાવ થઈ રહ્યા છે તે ઘટાવેલ છે. ત્યાર પછી રાજસભાનું વિશેષ વર્ણન કરતાં તેમાં છએ દર્શનના પંડિતે બેઠેલા છે, તેઓ જગતના સંબં, ધમાં પોતપોતાની માન્યતા પ્રમાણે કહે છે. તે હકિકત કહેતાં પાંચ આંધળાઓ હાથી
For Private And Personal Use Only
