________________
www.kobatirth.org
૦
જૈન ધર્મ પ્રકાશ
જોવા માટે ગયેલા તેનું દૃષ્ટાંત આપે છે, એકદ્દા પાંચ આંધળાએ હાથી જેવાની ઇચ્છાથી હાથીની શાળામાં ગયા ત્યાં એક હાથીના સ્વર સાંભળીને તે કેવા છે તે જાણવા માટે તેને સ્પર્શ કરવા જતાં એકના હાથમાં તેને પગ આવ્યે ત્યારે તે ખેલ્યું કે હાથી તે થાંભલા જેવા જણાય છે; ખીજાના હાથમાં પુછડું આવ્યુ, ત્યારે તે કહે કે હાથી તે વાંસ જેવે જણાય છે; ત્રીજાના હાથમાં તેની સુંઢ આવી ત્યારે તે કહે કે હાથી તા કેળના સ્થંભ જેવા જણાય છે; ચેાથાના હાથમાં તે 'ચે ડેલે હાવાથી કાન આળ્યે, ત્યારે તે કહે કે અરે ! હાથી તે સુપડા જેવા જણાય છે; પાંચમાના હુાથમાં તેના જંતુશળ આવ્યા એટલે તે કહે કે હાથી તે સાંબેલા જેવે જણાય છે. આ પ્રમાણે એક એક અ’શને ગ્રહી અન્ય મતવાદીએ જગતનુ` સ્વરૂપ જુદી જુદી રીતે કહે છે; પરંતુ જિનેશ્વર ભગવત સત્ત હૉવાથી દેખતા પુરૂષ જેમ હાથીનુ' સવાગ સ્વરૂપ જાણીને કહે તેમ આ જગતનુ' નિહાનિત્ય વિગેરે ભાવેાવાળુ' સ્વરૂપ યથા કહે છે, આ વિષે દૃષ્ટાંત શતકમાં ત્રીજી દૃષ્ટાંત છે, ત્યાં છેવટે કહ્યું છે કે
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
મત ખટ છે સ’સારમાં, પચ તે અંધ સમાન; એક એક વસ્તુ ગ્રહે, જિનમત સર્વ પ્રમાન.
ચ'દ રાજાની રાજસભાનું વર્ણન કએિ સારૂં આપ્યુ છે.
આગળ ચાલતાં ગુણાવળીના સુખની સ્થિતિનુ દર્શન કરાવ્યુ છે. વીરમતિ ત્યાં આવે છે. તે વખતે સખી તેની સાથે કેમ વર્તવુ તેનું ગુણાતળીને ભાન કરાવે છે. ગુણાવળી યેાગ્ય વિનય સાચવે છે, એટલે વીરમતિ પણ તે ફૂલી જાય તેટલા તેના વખાણ કરે છે. અને છેવટે મર્મમાં કહે છે કે “ મને તે ચ ંદ્ર ને તું ને સરખા વહાલા છે. એ આંખ જેવા છે, માટે તને જો કાંઇ પણ તે કષ્ટ આપે તે તું તરત મને કહેજે, હું તેને સમજાવી દઇશ.” અહીંથી ગુણાવળીને પેતાને કબજે લેવા માટે તે જાળ પાથરવી શરૂ કરે છે. તે પુત્રીતુલ્ય કહીને વિદ્યાએ વિગેરે આપવાની મેાટી મેટી આશાએ! આપે છે. હવે વીરમતિ પેાતાને જે કહેવું છે તેની શરૂઆત કરે છે. ગુણાવળીને કહે છે કે—તારા તા જન્મજ અલેખે છે.’ ગુણાવળી તેના મને સમજતી નથી એટલે તે કહે છે કે- મારે શુ આછું છે ?”. એટલે વીરમતિ કહે છે કે-‘તુ તે પશુ સરખી છે. તારામાં ચતુરાઈજ કયાં છે ?' ગુણાવળી કહે છે કે ‘હુ તે મને ડાહી સમજી' છુ', પછી તમે કહેા તે ખરૂ’' વીરમતિ કહે છે કે ‘તારામાં ચતુરાઇ હાય તા એક ચાઁદને જોઇને આટલી બધી મલકાઇ જાય ? જગતમાં તેા કાંઇક તેનાથી શ્રેષ્ઠ પુરૂષો વસે છે.’ ગુણાવળી હજી તેના ભાવ સમજતી નથી, તે કહે છે કે ‘ખીજા ઘણા ભલે હા પણ તે ખધા નક્ષત્ર જેવા છે ને તમારા પુત્ર તે
For Private And Personal Use Only
