________________ 250 જ્ઞાનસાર પ્રવચન માળા-૨, એક એક ક્ષણ અર્થસભર, સજીવ બની જાય છે. મૃતપ્રાય. બનેલા જીવનમાં ઉત્સાહની, ઉમંગની લહેર દેડી જાય છે. અને જીવન આનંદથી પૂર્ણ બની જાય છે. અંદરથી આનંદ, મળતે શરૂ થઈ જાય છે અને તેથી બહારથી આનંદ ઉમેરવાની જરૂર નથી પડતી. જેને કુદરતી રીતે વિટામીન સી, મળી જતું હોય તે વિટામીન સી ની ટીકડીઓ શા સારુ ગળે ? ધર્મનો સાક્ષાત્કાર થતાં એક વાત ધાર્મિક વ્યક્તિના મનમાં સ્પષ્ટ થઈ જાય છે કે, એની પાસેથી બીજું બધું જતું રહેશે તે ચાલશે, પરંતુ ધર્મ જશે તે નહિ ચાલે. ધર્મ જ જીવનને પર્યાય બની ગયો છે ને! પછી એને ધર્મના માર્ગેથી ચલાયમાન કરી શકવા કેાઈ સમર્થ નથી. પવિત્ર ઉત્તરાધ્યયન સૂત્રમાં એક સરસ શ્લોક આવે છે. જેને ગુજરાતી પદ્યાનુવાદ આ પ્રમાણે છેઃ આત્મા થયે નિશ્ચિત જેહને કે, ત્યજીશ હું દેહ, ન ધર્મશાસન; તેને ચળાવી નવ ઇન્દ્રિય શકે, ઝંઝાનિલે મેરુ મહાદ્રિને યથા..... ગમે તે ઝંઝાવાત મેરુ પર્વતને ન લાવી શકે તેમ ધર્મ માટે જેનું મન નિશ્ચલ થયું છે તેને વિષયાસક્તિ ચળાવી શકતી નથી. ધર્મ સાધન છે જીવન શુદ્ધિનું. મોક્ષનું. ધર્મને સાધન તરીકે માનનાર રેજ વિચારે છે કે મને વિષયોમાંથી મુક્તિ
