Book Title: Divyadeep 1970 Varsh 07 Ank 11 Author(s): Chitrabhanu Publisher: Chandulal T Shah View full book textPage 2
________________ છે કે માનવતાનું મંદિર ' ' બીનની સ્કૂલ વિશે મેં ઘણું સાંભળ્યું હતું. “રાતના સૂએ ત્યારે બાળક પોતાની સ્વએની શિક્ષણ આપવાની નવી પદ્ધતિનાં વખાણ રછાથી પાટો બંધાવી લે છે. સવારે ઉઠે ત્યારથી જ ઘણી ય વાર મારા વર્તલમાં થતો. એટલે મેં એક એને અંધાપાને ખ્યાલ આવે છે. બ્રશ કરવામાં દિવસ નિશ્ચય કર્યો કે હું પોતે જ જાઉં અને જોઉં નાન કરવામાં, ભેજન લેવામાં અને બગીચામાં કે એમાં શું વિશિષ્ટતા છે ! ફરવામાં એમ ડગલે ને પગલે નેત્રહીનની વેદના કેવી હોય છે તેની સંવેદના આ કોમળ માનસ વીસ સ્કૂલના આગળના ભાગમાં બગીચો હતો. હું કલાક કરે છે. આથી અપગે પ્રત્યે એમની સહાનુબગીચામાં પેઠે ત્યારે એક દશ વર્ષની બાળા કે ભૂતિ જીવનભર બની રહે અને અંધેની કદી પણ જેની આંખે પાટા બાંધ્યો હતો અને જેને સાત વર્ષને ઠેકડી કે ઉપેક્ષા કરવાની ક્રૂરતા એમનામાં ન જન્મે.” છોકરે દોરી રહ્યો હતો એ મને સામી મળી. બાળાએ એમ કહીને બીન અંદન પાળી રહેલી બાલિકા છોકરાને પૂછયું: “ કાને પગરવ સંભળાય છે ?” પાસે મને લઈ ગયા. બાળકે કહ્યું: “શ્વેત વસ્ત્રામાં કોઈક આગંતક છે.” એ આગળ વધ્યા અને હું બીનને મળવા મે પૂછયું: “તું પાટામાંથી કયાંય જેવા પ્રયત્ન ઉપર ગયો. બીને નમણા હાસ્યથી સ્વાગત કર્યું નથી કરતી ?” એણે મૃદુ સ્વરમાં ઉત્તર વાળ્યોઃ અને મારી પ્રશ્નોત્તરી શરૂ થઈ. “આપ આ શું કહે છે ? એમ કરવું તો છેતર પીંડી છે, ચોરી છે. જયારે આજના દિવસનો “ બીન ! એવું તે તમારી શાળામાં શું છે કે શિક્ષણ પાઠ એ ઘડતર અને ગૌરવ માટે છે. જેને તમારા મિત્રો ચાલુ પ્રણાલિકાથી જુદું કહે ચોરી કરે તો એ કેમ મળે ?” છે ?” એમણે હસીને કહ્યું : “ એવું તે મારામાં પછી મેં પૂછયું: “ તને ચાલવામાં તકલીફ પડે શું છે ? પરંતુ તમે જ તમારી નરી આંખે જુઓને છે ?' એણે કહ્યું : “ મને કદી કલ્પના નહોતી કે કેવી સાદી અને સીધી મારી પદ્ધતિ છે. હું કે અંધાપો આ આકરો હોય છે. ડગલે ને બાળકોના મગજમાં ઠાંસી ઠાંસીને વિચારો નથી પગલે કયાંક અથડાઈ પડીશ એવી ભયની લાગણી . ભરતી, પણ બાળક નાનપણથી જ વિચાર કરતાં રહ્યા કરે છે. મનમાં થાય કે બેસી રહેવું કેવું કેમ થાય તે રીતે તૈયાર કરૂં છું.” એમ કહી એ મને બગીચા તરફની બારી પાસે લઈ ગયા. સલામત છે ! આમાંથી મને એક વાત ડાણથી સમજાઈ કે દુનિયામાં ગમે એવાં દુઃખો હશે તે અમે તે કઈ બાળકનો હાથ બાંધેલો પણ આ દિવસના દુઃખની સરખામણીમાં તે એ હતો તો કાઈકને પગ બાંધેલો હતો; કેઈકની અડધાં દુઃખદાયક નહીં હોય, અને આવતી આંખે પાટા હતા તો કાઈક એને દોરી રહ્યું હતું. કાલના જીવનમાં આવતા દુ:ખને હળવાશથી સહન મેં કહ્યું: “આટલાં અપંગ કરો તમારી શાળામાં કરવાનો પાઠ મને અત્યારથી જ મળે છે તે કંઈ એ છે મૂલ્યવાન છે ?” બીનના મોઢા પર માર્મિક હાસ્ય પ્રસર્યું. એ અપંગ નથી પણ અપંગની વ્યથા અને આ સાંભળી મેં બીનને કહ્યું: “ આભાર ! અસહાયતાનું સંવેદન કરે છે. મેં દરેક બાળક માટે મારે હવે બીજાઓને કંઇ જ પૂછવું નથી અને એક અંધદિન blind day રાખ્યો છે, dumb જાણવું પણ નથી. બીન ! મને ખ્યાલ આવી ગયો and deaf day રાખે છે કે જેથી ગતા અને કે તમારી શિક્ષણ પદ્ધતિની વિશિષ્ટતા જ એ કે ખીલતા આ કોમળ માનસને અનુભૂતિ થાય કે બાળક માનસમાં જ કરુણા અને સહાનુભૂતિનું દુનિયાનાં અંધ અને અપંગેની સ્થિતિ કેવી સર્જન કરવું.' હેાય છે. -ચિત્રભાનુંPage Navigation
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16
