Divyadeep 1967 Varsh 04 Ank 09

Author(s): Chitrabhanu
Publisher: Chandulal T Shah

Page 5

દિવ્યદીપ
વખતે ખબર નહિ કે આ માણસ અમેરિકાના પ્રમુખ થવાના છે. કામ ગમે તે કરે પણ એ કામની અંદર સસાઈ છે કે નહિ એ જ તારનારી વાત છે.
સચ્ચાઈ એ બહુ મેટી વાત છે. ભગવાનની પૂજા કરતા હાય પણ સચ્ચાઈ ન હોય તેા પૂજા જેવું ઉત્તમ કામ પણ નકામું બની જાય છે. દિવાળી કલ્પમાં સાંભળ્યું તો હશેને? કેટલા સાધુઓ, કેટલા આચાર્યાં નરકે જવાના ? આંકડાઓ સાંભળતાં પણ થરથરાટ થાય.
આચાર્યાં નરકમાં કેમ જાય એ પ્રશ્ન છે ! કારણકે જે વ્યવસાય છે એ વ્યવસાયની સાથે વફાદારી ન હાય તેા એ આચાય ને ત્યાં કાઈ પૂછતું નથી.
તમે ગમે તે ધંધા કરતા હા પણ એની સાથે. તમારી નિષ્ઠા એ બહુ મેાટી વાત છે. એટલા માટે તમે દુકાને બેઠા હૈા અને કાપડ ફાડતા હા એમાં પણ તમારી નીતિ હાય ! “હું પ્રમાણિકતાથી આપીશ, ગ્રાહકની સાથે સારો વ્યવહાર કરીશ.’” વ્યાપારીના ધર્મ પ્રમાણિકતા છે.
એક ભરવાડણ ખાઈ શેઠને ઘી આપી ગઈ. શેઠે થી તે! લઈ લીધું' પણ શેઠને જરા શંકા પડી. એણે સાંજે શ્રી તાલ્યું તા પાણા શેર જ નીકળ્યું, ખીજે દહાડે પેલી બાઈ જ્યારે ઘી વેચવા નીકળી ત્યારે શેઠે કહ્યું કે તું કેવી અપ્રામાણિક છે! તારા ઉપર મેં વિશ્વાસ રાખ્યું મેં માન્યું કે ગામડાના લેાકેા જુદું નહિ લે, અનીતિ નહિ કરે અને તું તે શેર ધી ને બદલે પાણા શેર આપીને ગઈ.
પેલી ખાઈ આશ્ચય પૂર્વક પૂછવા લાગી ‘હું અપ્રામાણિક ? મારા માથે ઇશ્વર છે. એ શેર જ ઘી છે અને હું કાઈ દહાડા જીરું નથી ખેાલતી. ’ શેઠ કહે : “લાવ ત્યારે તાલીએ. કયા શેરથી તે
૧૩૩
આ ઘી તેાલ્યુ હતુ એ તું મને કહે.' ખાઇએ કહ્યું “ મારી પાસે શેર ક્યાંથી હાય ? ગઈકાલે તમારે ત્યાંથી એક શેર સાકર લઈને ગયેલી અને એ વખતે મારે આ ઘી તાલવાનું હતું એટલે એક બાજુ ઘી મૂકયુ અને બીજી બાજુ તમારી સાકર મૂકી. તમે આપેલી શેર સાકરથી મેં આ ઘી તેાલ્યું છે. હું બીજું કાંઈ જાણતી નથી ! મારી પાસે શેર અને કાટલાં છે જ નહિ. કાટલું તમારી સાકર, ” શેઠને ખ્યાલ આવી ગયા. “ આહ ! મારી સાકરના બદલામાં જ આ ધી આવેલું છે.
આ જગતમાં અપ્રામાણિકતાનું કેમ rolling થાય છે અને ભેળસેળ થઇને તમારે ત્યાં કેવી રીતે આવે છે તે આમાં જોવાનું છે. પછી કા’કને દૂધના રૂપમાં આવતી હાય, કા’કને ખાંડના રૂપમાં આવતી હાય, કાટકને લાટના રૂપમાં આવતી હાય. જીવનના વિવિધ ક્ષેત્રમાં જુદી જુદી રીતે આવે છે. પણ ધ્યાનમાં રાખવાનું છે કે ખાંડમાં ગયેલી અપ્રામાણિકતા ઘીના રૂપમાં પાછી આવી જાય છે. એના forms આકાર જુદા છે, પ્રવાહ એક છે. એ પ્રવાહને પિછાનવા એ જ જીવનનું રહસ્ય છે.
લાક આ રહસ્યને જોતા નથી. તમે ગમે તે વ્યવસાય કરે; પછી એ પૂજાના હાય કે એક પટાવાળાને પણ તમારા વ્યવસાયની સાથે તમારી નિષ્ઠા એ બહુ મહત્ત્વની વાત છે.
વણકરના ધંધા કરવા છતાં કબીરને એમ નથી લાગ્યું કે હું વણકર છું એટલે હલકા છું એ તા તાણા અને વાણાની સાથે જીવનને સરખાવતા જ ગયા, વણુતા જ ગયા અને ભગવાનનું ભજન કરતા જ ગયા.
પેાતાના વ્યવસાયને હલકા નહિ ગણતા વ્યવસાયમાં આવતી વહેંચના હલકી ગણા.