________________
ઉત્તરકાળ
(૧) શિષ્યસમુદાય
શ્રમણ ભગવાન મહાવીરના શિષ્યના ત્યાગી અને ગૃહસ્થ એમ બે વિભાગે હતા.
તેમના ત્યાગી ભિક્ષુકશિ ૧૪૦૦૦ અને ભિક્ષુકી શિષ્યાઓ ૩૬૦૦૦ હોવાને શાસ્ત્રોબ્લેખ મળે છે.
આ સિવાય લાખની સંખ્યામાં ગૃહસ્થશિષ્ય હેવાને પણ ઉલ્લેખ મળે છે.
ત્યાગી અને ગૃહસ્થ એ બન્ને પ્રકારના શિષ્યવર્ગમાં ચારેય વર્ણીના સ્ત્રીપુરુષ સમ્મિલિત હતા.
ઇન્દ્રભૂતિ (ૌતમ) વગેરે અગ્યાર ગણધરો બ્રાહ્મણ હતા. ઉદાયી, મેઘકુમાર વગેરે અનેક ક્ષત્રિયશિષ્ય હતા.
શાલિભદ્ર, સુદર્શન વગેરે વૈશ્યશિખ્યા હતા. અને મેતારજ, હરિકેશી વગેરે અતિશશિષે પણ ભગવાનની પવિત્ર દીક્ષાનું પાલન કરી શિવમાર્ગે ચડયા હતા.
સાધ્વીઓમાં ચન્દનબાલા ક્ષત્રિયપુત્રી હતી અને દેવાનન્દી બ્રાહ્મણી હતી.
ગૃહસ્થ અનુયાયીઓમાં તેમના મામા વૈશાલીપતિ ચેટક, રાજગૃહપતિ શ્રેણિક (બિંબિસાર) અને તેને પુત્ર કેણિક (અજાતશત્રુ) વગેરે અનેક ક્ષત્રિય રાજાઓ હતા.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
