________________ દીર્ધતપસ્વી મહાવીર માટે વૃદ્ધજનોની સેવા કરવી, મૂઢપુરુષના સંગથી દૂર રહેવું, પ્રતિદિન સ્વાધ્યાયનું સેવન કરવું અને ધીરજપૂર્વક સૂવાથનું ચિંતવન કરવું, કારણ કે આ પણ એક્ષપ્રાપ્તિના માર્ગો છે. ઉપગપૂર્વક ચાલવું, ઉપગપૂર્વક બેસવું, ઉપગપૂર્વક સૂવું, ઉપગપૂર્વક ખાવું, ઉપગપૂર્વક બેલવું, આ પ્રમાણે દરેક જ્યિામાં ઉપગ રાખવાથી પાપકર્મો બંધાતા નથી. જે સર્વભૂતો પ્રત્યે સમભાવ રાખે છે, જે હિંસા, અસત્ય, ચેરી, મિથુન, પરિગ્રહ વગેરે કર્મોના આશ્રાને રોકે છે અને જે સયમાદિથી આત્માનું દમન કરે છે તે સાધુપુરુષ પાપકર્મોથી લેપાત નથી. કારણ કે તે સાધુપુરુષ “પ્રથમ જ્ઞાન અને પછી દયા” એ વિચારને ધ્યાનમાં રાખીને દરેક પ્રવૃત્તિ કરે છે. કારણ કે તે જાણે છે કે જે અજ્ઞાની હેય તે કલ્યાણકારી કામ શું અને પાપકારી કામ શું એ જ્ઞાન વિના શી રીતે જાણી શકે? જે મનુષ્ય, વસ્ત્ર, અલંકાર આદિ પિતે મેળવેલી પ્રિય ભેગવસ્તુઓને પીઠ પાછળ કરી વેચ્છાએ તજી દે છે તે જ ખરેખર " ત્યાગીપુરુષ” છે. બાકી મનુષ્ય, પિતાની પાસે એ ભગવસ્તુઓ ન હોવાને કારણે “હું ત્યાગી છું” એટલે તે ભેગવસ્તુઓને ઉપયોગ કરતા નથી એમ કહેવાતે ત્યાગીપુરુષ હોવાને ડોળ કરે છે તે ખરેખર ત્યાગીપુરુષ કહેવાતા નથી. જે કઈ પ્રવજિત સાધુ નિદ્રાશીલ થઈ ખૂબ ખાઈપીને સુખે સૂઈ રહે છે તે પાપભ્રમણ કહેવાય છે. કારણ કે મુંડનમાત્રથી કઈ શ્રમણ થતું નથી, 34 34 કારના માત્ર જાપ કરવાથી કેઈ બ્રાહ્મણ થતો નથી, અરણ્યવાસથી કેાઈ મુનિ થતું નથી અને કેવળ વહકલ ધારણ કરવાથી કે તાપસ થતો નથી. સમભાવ રાખનારે શ્રમણ છે. બ્રહ્મચર્ય પાળનારે બ્રાહ્મણ છે, મૌન સેવનારો મુનિ છે અને તપસ્યા કરનારે તાપસ છે. કમથી બ્રાહ્મણ થાય છે, કર્મથી ક્ષત્રિય થાય છે, કમથી વૈશ્ય થાય છે અને કર્મથી શૂદ્ર થાય છે. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
