________________
દીર્ધતપાસવી મહાવીર (૧) આચારમાં સંપૂર્ણ અહિંસા અને (૨) તત્વજ્ઞાનમાં અનેકાન્તવાદ.
ભગવાન મહાવીરના સમ્પ્રદાયના આચારને અને શાના વિચારને આ બે જ તનું ભાગ્ય સમજે. વર્તમાનકાલના પ્રસિદ્ધ વિદ્વાનેને આ જ નિષ્પક્ષ મત છે. (૭) વિપક્ષીઓ
શ્રમણ ભગવાન મહાવીરના શિષ્યમાં તેમનાથી જુદા પડી તેમની વિરુદ્ધ વિરોધી પન્થ પ્રચલિત કરનાર તેમને જમાઈ ક્ષત્રિયપુત્ર જમાલિ હતો. અત્યારે તે તેની સ્મૃતિ માત્ર જૈન ગ્રન્થમાં છે.
બીજા પ્રતિપક્ષી તેમને પૂર્વ સહચર ગોશાલક હતે. તેને આજીવકપન્થ રૂપાન્તર પામી અત્યારે પણ હિન્દુસ્થાનમાં હયાત છે.
(૮) વિહાર
શ્રમણ ભગવાન મહાવીરના જીવનને મુખ્ય ભાગ વિદેહ અને મગધમાં વ્યતીત થયે છે. એવું જણાય છે કે તેમણે અધિકમાં અધિક યમુના નદીના કિનારા સુધી વિહાર કર્યો હતે.
વૈશાલી, શ્રાવસ્તી, કૌશામ્બી, તંગિયા, તામલિમિ, ચમ્પા, રાજગૃહ વગેરે શહેરોમાં મહાવીરે વારંવાર વિહાર કર્યો હતે.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com