________________
દર્શન અને ચિંતન આપણે હવે જોવાનું એ છે કે વ્યવહારમાં કર્મવાદીઓ ચાર્વાકર્ષથી કરતાં કેટલી ચઢિયાતી રીતે જીવી બતાવે છે, તેઓ ચાર્વાકપંથી કરતાં પોતાના સંસારને કેટલું વધારે સારે અને વધારે ભવ્ય બનાવી કે રચી જાણે છે?
ચર્ચામાં એક પક્ષ બીજાને ગમે તે કહે છે તેને કઈ રોકી શકતું નથી. ઊતરતા અને ચડિયાતાપની કસોટી જીવનમાંથી જ મળી રહે છે. ચાર્વાકપંથી ટૂંકી દૃષ્ટિને લીધે પરલોક ન માને તેથી તેઓ પિતાની આત્મિક જવાબદારી અને સામાજિક જવાબદારીથી ભ્રષ્ટ થઈ માત્ર પોતાના એહિક સુખની ટૂંકી લાલસામાં એકબીજા પ્રત્યેની સામાજિક જવાબદારીઓ અદા ન કરે તેથી વ્યવહાર લંગડે બને. એમ બને કે ચાવકપંથી પિતાને ફાવે ત્યાં બીજા પાસેથી સગવડ લઈ લે, માબાપને વારસે પચાવી લે, સુધરાઈખાતાની સગવડે ભોગવવામાં જરાય પાછી પાની ન કરે, સામાજિક કે રાજકીય લાભને લેશ પણ જતા ન કરે, પણ જ્યારે એ જ માબાપને પિષવાને સવાલ આવે ત્યારે આંખ આડા કાન કરે, સુધરાઈખાતાને કઈ નિયમ પાળવાનું પિતાને શિર આવે ત્યારે ગમે તે બહાને છટકી જાય, સામાજિક કે રાષ્ટ્રીય આપત્તિ વખતે કાંઈ કરવાનું પ્રાપ્ત થતાં તે, પેટમાં દુખવાનું બહાનું કરીને નિશાળથી બચી જનાર બાળકની પિઠે, કોઈને કોઈ રીતે છટકી જાય અને એ રીતે પોતાની ચાર્વાકદષ્ટિથી કૌટુંબિક, સામાજિક અને રાજકીય બધાં જીવનને લંગડું બનાવવાનું પાપ કરે. આ એની ચાકતાનું દુષ્પરિણામ. હવે આપણે પરલકવાદી આસ્તિક કહેવડાવતા અને પિતાને વધારે શ્રેષ્ઠ માનતા વર્ગ તરફ વળીએ. કર્મવાદી પણ પિતાની કૌટુંબિક, સામાજિક અને રાજકીય બધી જ જવાબદારીઓથી છટકતા દેખાય તો એનામાં અને ચાકમાં ફેર શો રહ્યો ? વ્યવહાર બનેએ બગાડ્યો. આપણે જોઈએ છીએ કે કેટલાક સ્વસગવડવાદી પિતાને ખુલ્લામાં ખુલ્લા ચાર્વાક કહી પ્રાપ્ત જવાબદારીઓ પ્રત્યે તદ્દન દુર્લક્ષ કરે છે, પણ સાથે જ આપણે જોઈએ છીએ કે કર્મવાદી પણ પ્રાપ્ત જવાબદારીઓ પ્રત્યે એટલી જ બેદરકારી સેવે છે. બુદ્ધિમાં પરલોકવાદ સ્વીકાર્યા છતાં અને વાણીમાં ઉચ્ચારવા છતાં પરલેકવાદ એ માત્ર નામને જ રહ્યો છે. આનું કારણ પરલોકવાને ધર્મના એયમાં સ્થાન આપ્યા છતાં તેની ગેરસમજૂતી એ છે. ચાર્વાકની ગેરસમજ ટકી દષ્ટિ પૂરતી ખરી, પણ પરલોકવાદીની ગેરસમજ બેવડી છે. તે વદે છે દીર્ધદષ્ટિ જેવું અને વર્તે છે ચાર્વાક જેવું એટલે એકને અજ્ઞાન છે તે બીજાને વિપર્યાસ છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
