Chikur Dwatrinshika

Author(s): Jitendra B Shah
Publisher: Z_Nirgrantha_1_022701.pdf and Nirgrantha_2_022702.pdf and Nirgrantha_3_022703.pdf

Page 5

મધુસૂદન ઢાંકી અને જિતેન્દ્ર શાહ
Nirgrantha
સંતાન ! વિખેર ! અવનધિનાય !! वायस्व देव ! करुणाहूद ! मां पुनीहि
सीदन्तमद्य भयदव्यसनाम्बुराशेः ||४|| ૧૫. જેમ કે, પદ્ધ ૩૩નાં પહેલાં અસુંદર વા ફિલઇ બે ચરણો,
ध्वस्तोर्ध्वकेशविकृताकृतिमयमुण्ड
प्रालम्बभृद्भयदवकविनियंदग्निः । અને ૩૪નું ત્રીજું ચરણ,
भक्त्योल्लसत्पुलकपक्ष्मलदेहदेशा: ૧૬, જેમ કે પધ ૩૯માં છે રાઇ!, શિનો વરે !, પધ ૪૦માં શi શરષ્ઠ ! આવાં કેટલાંયે દષ્ટાનો છે. ૧૭. “...કલ્યાણમન્દિર સ્તોત્રના ૨૫મા પધમાં સુરદુન્દુભિ દ્વારા જે સૂચન કરાયું છે તે દિ સર્વનન્દિ (ઈ. સ. ૪૫૮) પછી
અને દિ. વીરસેન (ઈ. સ. ૮૧૬)ની પૂર્વે થઈ ગયેલા દિપતિવૃષભે તિલોયણત્તિ(મહાધિયાર ૪)ના ૯૨૪મા પધમાં ‘સુરદુન્દુભિ' વિષે કર્યું છે.” (જુઓ એમનો જૈન સંસ્કૃત સાહિત્યનો ઈતિહાસ, ખંડ ૨ : ધાર્મિક સાહિત્ય, ઉપખંડ ૧ : લલિત સાહિત્ય, પ્ર. ૨૭, શ્રી મુકિત--કમલ-જૈન-મોહનમાલા : પુષ્પ ૬૪, સૂરત ૧૯૬૮, પૃ. ૨૯૬.) ડાકાપડિયા નિર્દેશિત ગાથા નિમ્નોકત છે.
विसयकसायासत्ता हदमोहा पविस जिणपहू सरणं । कहिदुं वा भव्वाणं गहिरं सुरदुंदुही सरई ।।
- તિનો પI-૪, ૨૨૩, (સ. ચેતનપ્રકાશ પાટની, તિલ્લોથપvorit (દ્વિતીય ખ૭), પ્રઢ સંત કોટા ૧૯૮૬, પૃ૦ ૨૮૩. (ડાં કાપડિયાએ અગાઉના
સંસ્કરણમાં ગાથાનો ક્રમાંક ૪.૯૨૪ બતાવ્યો હશે.) ૧૮, પુન્નાટસંધીય જિનસેનના હરિવંશપુરાણ(ઈ. સ. ૭૮૪)માં અષ્ટપ્રાતિહાર્યોમાં ચામર પ્રાતિહાર્યની વાત કરતાં સહસ્રો
ચામરોનો ઉલ્લેખ છે. સં. પન્નાલાલ જૈન, જ્ઞાનપીઠ મૂર્તિદેવી જૈન ગ્રન્થમાલા, સંસ્કૃત ગ્રન્થાંક ૨૭, દિલ્હી-વારાણસી
૧૯૭૮, ૫-૬ / ૧૧૭, પૃ. ૬૪૪-૬૪૫. ૧૯, ૫ખ્યસ્તૃપાથી વીરસેન- શિખ્ય જિનસેનના આદિપુરાણ(પ્રથમ ભાગ)માં “ચામરાલી' તથા '૬૪ ચામર'નો પ્રાતિહાયો
અંતર્ગત સ્પષ્ટ ઉલ્લેખ થયો છે. જુઓ સં. પન્નાલાલ જૈન, ભારતીય જ્ઞાનપીઠ મૂર્તિદેવી જૈન ગ્રન્થમાલા, સંસ્કૃત ગ્રન્થાક
૮ (પ્રથમ ભાગ), દ્વિતીય સંસ્કરણ, કાશી ૧૯૬૩, ૨૩, ૨૪-૭૩, પૃ૦ ૫૪૨-૫૪૯ ૫૨ અપાયેલું વર્ણન. ૨૦. જુઓ કલ્યાણ મંદિર સ્તોત્રનું નીચેનું પધ :
स्वामिन् ! सुदूरमवनम्य समुत्पतन्तो __मन्ये वदन्ति शुच्यः सुरचामरौघाः । येऽस्मै नतिं विदधते मुनिपुङ्गवाय
ते नूनमूर्ध्वगतयः खलु शुद्धभावाः ॥२२॥ ૨૧. નોંધનીય એટલા માટે છે કે, શ્વેતામ્બર પરંપરામાં ચામરોના સમૂહની વાત જ પ્રાતિહાર્ય વિષય પરના પ્રમાણભૂત
જૂના સાહિત્યમાં મળતી નથી. ૨૨. જુઓ અહીં પ્રકાશિત કૃતિ, પધ ૨. 23. PR. P. N. Dave, Kumudachandra, Summaries of papers, 21st session, All India
Oriental Conference, Srinagar 1961, pp. 104-105, as in corporated in Upadhyaya, 3. Studies, in Siddhasena's, p. 34. Therein it is thus recorded." The second vs. of C'. Dvr.
Contains the word hevāka of Persian or Arabic origin, not current till 11th Century A.D." ૨૪, રૌલી ૧૨મા શતકના પૂવર્ષની છે. અને કેમ કે આ સ્તોત્રનો પ્રચાર ગુજરાતમાં થઈ શકયો છે તે કારણે પણ તે આ
જ કુમુદચન્દ્ર હોવા જોઈએ. (અમને સ્મરણ છે કે, પં. જુગલકિશોર મુખ્તારે પણ કલ્યાણ મંદિર સ્તોત્રના રચયિતા