________________
તા. ૧૨-૭-૧૯૬૪ બુદ્ધિપ્રભા
[૨૯ સિવાય (વિવેચન) બીજું ઘણું છે. જે આપ્યાં છે. આવાં ઘણાં વાકયો મેટ્રિક કે ફાઇનલ ભણતા વિદ્યાર્થીઓને બતાવી શકાય તેમ છે. પુસ્તક પ્રેસમાં એકાદ બે પંકિતઓ પર લખવાનું આપતાં પહેલાં તેનું મૂળ મેટર જે કહેવામાં આવે અને તેઓ જે લખે ધ્યાનથી વાંચી–વંચાવી વિચારાયું હતું . તે અહીં માત્ર વિચાર વિસ્તાર જ તો આવી ભૂલો જરૂર દૂર કરાઇ
જ થયેલ છે. વિવેચનનું જે બંધા- શકાઈ હોત. રણ અને તેના જે નીતિ નિયમો છે
બીજી વસ્તુ પણ, જે આ સંગ્રતેના આ પુસ્તકમાં સદંતર અભાવ
હની બીજી આવૃત્તિ બહાર પડે ત્યારે છે. કાવ્યની ખૂબી, તેની કલ્પના ધ્યાનમાં લેવા જેવી છે. અમુક વિચાર વૈભવ, તેના અલંકારે, સમકાલીન રજુ કરવા માટે એક જ શબ્દના બે કાવ્ય સાથેની તેની તુલના વે. ક્યાંય ત્રણ પર્યાયવાચક શબ્દો એક જ સાથે જોવા મળતાં નથી. આથી આ સાય આપી દેવામાં આવ્યાં છે. તેથી વિચાપુસ્તક વિવેચન કરતાં વિચાર વિસ્તા- રને વધુ મોકળાશ ન મળતાં વિચાર રમાં જ પથરાયેલું છે.
પિતે જ ગુંચવાઈ જાય છે. નજર– પદના કમાંક એ આ પુસ્તકની
દષ્ટિ; હિત-કલ્યાણ-અભ્યદય, પડિએક ઉજળી બાજુ છે. એક પદનો
તાઈ હુશીયારી, મદ–ગુમાન-મગરૂરી
વગેરે આવા જોડકાં ન આપતાં વિચાર વિસ્તાર પૂરો થતાં બીજા પદ સાથે તે સારું એવું અનુસંધાન
આમાંથી એકાદ શબ્દ આ હેત મેળવે છે.
તે પણ ચાલી શકત. બીજી આવૃત્તિમાં
આ સિવાય પણ એક વાત તે ખાસ આ માટે આચાર્યશ્રીએ ભાષા ધ્યાનમાં રાખવા જેવી છે. જો કે એ સાદી વાપરી છે. પરંતુ કયાંક કયાંક
લેખક–આચાર્યશ્રીની ભૂલ નથી. પુર વાકો એવા અસંદિગ્ધ ને અધૂરાં છે
રીડરે પ્રશ્નાર્થ અને આશ્ચર્ય વાચક કે વાચકને વિચાર મેળ મેળવતાં સહેજ
ચિહ્નમાં જરાય ફેર જોયો જ નથી. મુશ્કેલી પડે છે, દા. ત. પાન નં. ૧૨
આથી આ પુસ્તકમાં એ ચિહને લીધે, વાંચે આવા લાખો ગમે ઉપાય કરીને
આચાર્યશ્રીને વિચાર સમજવામાં અરે જીવ! ચિંતા, શોક–સંતાપાદિક
ખૂબ જ ગોટાળો ઊભો છે. કરી સુખ શાંતિ પ્રાપ્તિ કરી છે ને ? તું ઉત્તર આપીશ નહિ. શો જવાબ એકંદરે આ પુરતક સ્વ. શ્રીમ આપે ?” પાન નં. ૫૬ તે આખું જ બુદ્ધિસાગરસુરીશ્વરજીના ભજનો સમઅસંદિગ્ધ છે. આ તો માત્ર બે નમુના જવામાં એક ઉપયોગી સાધન પૂરું
