________________
૩૯૦
આ રીતે તુ
સાં સાપ મે
ત્યારે તેના કેટલાક હયાત દેખેની સાથે ખીજા તેનામાં ન હાય તેવા દાબે કલ્પીને નીદા કરે છે. સામાન્ય દેખ હૈાય તે પણ મીઠું મરચું ભભરાવી લેતી આંખ આગળ ગંભીર રૂપમાં મુકવાનું કામ કરનારા વગર પૈસાના ફરીયા હાલમાં ઘણા માલુમ પડે છે. ! પરપરાએ સાંભળેલા કદને સહેજ વ મહારા વિશાળરૂપમાં તે બીજા આગળ મૂકે છે અને બીજા વળી અન્યજના આગળ મોટા મદ્યાસાગરનું રૂપ આપી ધરે છે; ગુજ થાય છે અને જ્યાં દારાનેાલીસાય પડયા હોય ત્યાં દેખ્યા, એવુ બને છે. પેાતાના પર્વત જેટલા દેવ મનુષ્યો! શકતા નથી, પણ બીજાના સરસવ જેટલા દેખ તેને પર્વત તુલ્ય લાગે છે, એ કલ્િ યુગનુ મહાત્મ્ય ! એજ જીવનને અધમ મનાવનારી વૃત્તિ ! એજ ગુણાનુરાગને વિદ્મ કરનારી રાક્ષસી ! આ અવગુણ એટલે બધે દરજજે ચેપી રોગની માક વધી ગયે! છે કે માટા મેાટા પુત્રા પણ તેના પાસથી ન મુક્ત હેાતા નથી. હું નિદાદેવી ! તારૂં રાજ્ય હાલ સર્વોપર સત્તા ભાગવે છે. તારા રાજ્યની દમાં સર્વકાઈ આવી જાય છે. તારા રાજ્યની સત્તામાંથી છુટવું હૈાય તે મુક્ત એકજ માર્ગ છે અને તે માર્ગ ગણાનુરાગ છે. જ્યાં ગુણુ હોય ત્યાં દૃષ્ટિ કરે! તો જરૂર તમને સર્વત્ર ગુણુ જ દેખાશે. વસ્તુ એકનીએક હવા છતાં જૂદી દી દષ્ટિથી તૈનારને તે તૃી ભાગે છે. દરેક વસ્તુમાં ગુણ તેમજ અવગુણ રહેલા છે. જ્યાંસુધી મનુષ્ય અદવસ્થા પ્રાપ્ત ન કરે, યાંસુધી મનુષ્ય ધ્રુવળજ્ઞાની ન થાય, ત્યાંસુધી તેનામાં કાંઇ દેશ હૈય એ સ્વાભાવિક છે માટે તે દેષ તરફ દષ્ટિ ન કરતાં દરેક અે, દરેક યુદ્ધમાં, દરેક સન્તેરમાં. અને દરેક પુરૂષમાં ગુણ તરજ દૃષ્ટિ કરી. તે માલા તા અન્નના ગુણુ જ આલા નહતા માન રહેજો. મનુષ્ય માત્ર લને પાત્ર છે, માટે ભુલરોધવામાં તમારી ચતુરાઇ નથી, પણ ભૂલાથી ભરેલા મનુષ્યોમાં પણ જ્યાં ગુણુ દેખાય, તે શેાધી ખીજાઓ સમક્ષ રજુ કરવામાં તમારી બુદ્ધિતુ ગારવ છે. દરેક વસ્તુ અભ્યાસથી વૃદ્ધિ પામે છે. જેમ દેવાંવાની મનુષ્યને ટેવ પડે છે અને તેથી તે બીજાનાં છિદ્રા હળતા કરે છે, તેમ જો ગુણ જેવાની પણ ટેવ પાડવામાં આવે તે તે બાબતના અભ્યાસથી તેવા મનુષ્યને જરૂર્ ગુણી પુરૂબે મળ્યાવિના રહેશે નહિ.
જે મનુષ્ય અંતઃકરણથી અમુક વસ્તુને શેાધે છે, તેને વસ્ય તે વ્હેલી મેાડી આવી મળે છે. માટે તે ગુણી પુશ્યોને ખરા જીગરથી શોધવા ડાય તા ગુણાનુરાગી અનેા અને મહાન પુન્નાના ગુણા તમને જ્યાં જ્યાં દેખાય ત્યાં ત્યાં તેનું કીર્તન કરે.
