________________
પાંજરામાં રહેલ સારિકા પક્ષીની વાત તમને યાદ છે તે સ્મરણમાં આ વતાં હું અત્રે લખું છું. “ Alas for the b rd, who was born to sing, They have made him a wing, they have clipped
his wings. They have shut him up in a dingy sleet, And they praise its singing and call it sweet But his heart and song are saddened and filled, With the woods and nest, he never will build, And the wild young dawn coming unto the tree, And the mate that never his mate will be, And day by day, when his notes are heard, They freshen the street, but alas for the bird !”
અશોસની વાત છે કે ગાવાને અને હરવા ફરવાને સરજાયેલા પક્ષીને લોકોએ પાંજરામાં કેદી બનાવ્યું છે. તેઓએ તેની પાંખો કાપી નાંખી છે, અને એક ઘોંઘાટવાળા લત્તામાં તેને પુરી રાખી છે; તેના ગાયનના લોકો વખાણ કરે છે, અને તે ગાયન મધુર છે એમ જણાવે છે, પણ તેનું હૃદય અને ગાયન દિલગીરીથી ભરેલાં છે. જંગલમાં માળો બાંધવાના, વૃક્ષની અંદર પ્રાત:કાળ નિરખવાના, અને પિતાના સાથીના સાથે સંબંધમાં આવ. વાના વિયારથી તે શોકાતુર છે અને જ્યારે જ્યારે તે સારિકા મધુર ગાયન ગાય છે, ત્યારે તે લત્તાવાળા આનંદિત થાય છે, પણ બિચારું પક્ષી તે ખરે
ખર દયાપાત્ર છે. - જે સુવર્ણમય નિયમ પ્રમાણે આપણે આપણું માનવ બાંધ તરફ વર્તીએ છીએ, તેજ નિયમ પ્રમાણે આપણે પશુપક્ષીઓની સાથે પણ પ્રેમપૂર્વક અને દિલની લાગણીથી વર્તવું એ આપણું પરમ કર્તવ્ય છે. અને જે માસ આ નિયમ પ્રમાણે પિતાનું વર્તન ચલાવતો નથી, તે કદાપિ ખરે ધ “ક કહી શકાય નહિ; અથવા તે મનુષ્યપણનેજ લાયક નથી. પૃથ્વીની અંદર વસનારા કીડાઓ પણ કેટલેક અંશે આપણે ઉપકારી છે. તે પૃથ્વીને ધાન્ય ઉગવ ને લાયક બનાવે છે. એ બાબતના અાચકે જણાવે છે કે તેમના
૧ બીજાને આપણી તરફ જેવી રીતે વર્તાવવા ઇચ્છતા હોઈએ તેવી રીતે આપણે તેમના તરફ વર્તવું.
#
૨
=
=
-
-
-
