Bhajanpad Sangraha Part 06

Author(s): Buddhisagar
Publisher: Adhyatma Gyan Prasarak Mandal

Page 7

પ્રતિભા અપે છે. તેઓ શ્રીકત અમારી સેવા એ નામનું પ્રથમ કાવ્ય વસ્તુતઃ અવલોકતાં અવબોધાય છે કે, તે સેવા દ્વારા ઉન્નતિક્રમ આ પ્રમાણે સાધી શકાય છે. તેની થોડી કડીઓ અત્ર વિચારીએ.
दउँ उपदेश जीवोने, प्रतिफलनी नथी इच्छा। फरज म्हारी अदा करची, पडे जो प्राण तो पण शं? ॥ बधांने बोध देवाने, हलावीशं भली जिव्हा।। दयाभक्तो बनावाने, पडे जो प्राण तोपण शुं?॥ जीवोनी शान्तिनामाटे, भला लेखो लख्या लखशुं। खरो उपदेश देतां रे, पडे जो प्राण तोपण शुं?॥
શ્રીમદ્દ કર્થ છે કે હું ઉપદેશ દઉ છું પણ મારે તેને બદલો લેવાની ઈચ્છા નથી; આ ઉપરથી તેઓ નિષ્કામ સેવાને સ્વીકારે છે અને અન્યોને પણ નિષ્કામ સેવાનું ઉત્તમ રહસ્ય આ કાવ્યથી અવબોધે છે. સાધુઅવ
સ્થામાં ઉપદેશ દે એ પિતાની ફરજ છે એમ હૃદયથી ખુલ્લું પ્રકાશે છે. સર્વને પ્રસંગોપાત્ત બોધ અર્પવા ભલી જિહા હલાવીશું. આ કડીથી તેમના આત્મામાં ઉપકારબુદ્ધિ કેટલી બધી જાગ્રત થઈ છે તે સહેજે પ્રકાશિત થાય છે. સર્વને દયાના સિદ્ધાંતના ભક્ત બનાવવાને તેમનું મન દઢ સંકલ્પ કરે છે. સર્વ ધર્મ થા, માલા પરનોધઃ આજ સિદ્ધાંત શ્રીમના હૃદચમાં રમી રહ્યો છે. સર્વને દયાષ્ટિમય કરી દેવાની અત્યુત્તમ ભાવના તેમની અત્યન્ત પ્રશંસનીય છે, એમ આ વાક્યોથી માન્યા વિના છૂટકો થતો નથી. મનુષ્યો, પશુઓ, પંખીઓ અને અન્ય જીવોની શાંતિ માટે દયા, પ્રેમ અને ભ્રાતૃભાવવાળા સરસ લેખો લખ્યા છે અને ભવિષ્યમાં લખીશું. આવી તેમની હૃદયભાવના કેટલી બધી ઉચ્ચ છે તેનો વાચકો ખ્યાલ કરશે. કેમકે, ઉપદેશ દેવો અને લેખ લખવા, તેમજ સર્વને દયામય બનાવવા, આવા પ્રકારની ઉત્તમ ભાવના ધરવી, ઈત્યાદિમાં જો પ્રાણ પડે તો પણ તેને હિસાબ નથી; આજ તેમની સાધુતાનું ઉત્તમ લક્ષણ છે. મનુષ્યની વાણીના ઉતારથી, ઉત્તમતા અવલોકી શકાય છે. સવી છવ કરું શાસન રસી, એસી ભાવદયા મન ઉલસી, આવી ભાવના થતાં તીર્થંકર નામકર્મ બંધાય છે. તેમ શ્રીમાની પણ સર્વ જીવોને દયાભક્તો બનાવવાની અત્યુત્તમ ભાવના છે, તેથી તેમનો આત્મા, શ્રીતીર્થંકરપદની યોગ્યતાને પાત્ર ચઢતે ભાવે કોઈ ભવમાં થાય તો તેમાં કશું આશ્ચર્ય નથી. તેઓ શ્રી અમારે એ કાવ્યમાં પોતાના શુદ્ધ પ્રેમનો ઉત્તમ ચિતાર વાચકની દૃષ્ટિ આગળ ખડો કરે છે.
“અમારે ઘેર સર્વત્ર, નદિ વર્ષનો છાંટો.” “હવન પ્રેમથી સર્જા, રઘુ નવા .”