Atmanand Prakash Pustak 103 Ank 03

Author(s): Pramodkant K Shah
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 5

જુલાઈ - ૨૦૦૬
શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ: ૬, અંક : ૩
લાખો મરઘા રોજ જીવતા કપાય છે, કેમ ? અનેક બકરા - ભૂંડ આદિ જીવોની રોજ જીવતા ચામડી ઊતરે છે, કેમ ?
ઉત્તર : આ બધી પશુસૃષ્ટિ પ્રાય: એક દિવસ આપણા જેવી મનુષ્ય હતી. પણ વિષયભોગના સુખ માણવા ગયા ને તેથી ચીકણા પાપકર્મો બાંધ્યા, અને તેથી આ ફસામણ - વિટંબણા – દુઃખ - યેતના – પીડા આવી.
પૂ.ઉપાધ્યાયશ્રી વિનયવિજયજી મ. ‘શાંત સુધારસ શાસ્ત્રમાં લખે છે કે :
, તિમ-કૃષ્ણ,વિષય વિનોદ્ર-રસેન ! हन्त ! लभन्ते रे, विविधा वेदना, बत परिणतिविरसेन |
અર્થ : હાથી સ્પર્શેન્દ્રિયના મોહમાં, માછલી રસનેન્દ્રિયના ખાવાના લોભમાં, ભમણો ધ્રાણેન્દ્રિયના વિષયમાં, પતંગિયું ચક્ષુરિન્દ્રિયના રૂપમાં આસક્ત બની અને હરણ કર્મેન્દ્રિયના વિષયમાં - સંગીતમાં મસ્ત બની, ઈન્દ્રિય જન્ય ભોગ-સુખનો રસ માણવામાં અનેક પ્રકારની વિટંબણા-દુઃખ પામે છે, અને દુઃખ પામવા છતાં ફરી ફરી તેવા જ દુઃખમાં જાય છે. કારણ કે તે જીવોના લાલસાના - આસક્તિના પરિણામો તેવા ખરાબ હોય છે.
શ્રી પ્રશમરતિશાસ્ત્રમાં ૧૦ પૂર્વધર પૂજ્ય ઉમાસ્વાતિ મ.લખે છે કે :अपि पश्यतां समक्षं विषय परिणामनियतं पदे पदे मरणम् । येषां विषयेषु रतिर्भवति न तान्मानुषान् गणयेत् ॥ १०९ ॥
અર્થ : નજરની સામે વિષયોની અનિત્યતા દેખાય છે કે રોજના લાખો કરોડો જીવો ડગલે ને પગલે કમોતે મરતા જોવાય છે એટલે જેને વિષયોમાં આસક્તિ છે, જેને ઝેર જેવા વિષયો મીઠા લાગે છે, તેને અમે માનવ કહેતા નથી. (તે શિંગડા પૂંછડા વગરના અજ્ઞાન પ જ છે).
નાના બાળકોના મોંઢામાંથી પીપરમેન્ટ રસ્તા
ઉપર પડી હતી. તેને ખાવા કીડી-મકોડા આદિ સેંકડો જીવો આવ્યા. થોડીવારમાં ત્યાંથી કાર પસાર થઈ, બધા જીવો મરી ગયા. હવે ફરી બીજા કીડીમકોડા ત્યાં આવશે અને તે પણ કાર નીચે કચડાઈને મરશે. ફરીફરી કીડી – મકોડા આવશે અને કરૂણમોતે મરશે.
જેમ આ પશુ છે. અજ્ઞાન છે. નાદાન છે. મરે છે પણ સમજતા નથી. તેમ મનુષ્ય પણ સ્પર્શેન્દ્રિય (મૈથુન - સેકસ) ના મોહમાં - વિષયમાં પાગલ બની, અનેક વિટંબણા-દુખ-અપમાન-રોગ-પીડા આદિ પામીને એઈડઝ જેવા ભયંકર રોગોથી રિબાઈ રિબાઈને મરણ પામે છે. શ્રી ઉમાસ્વાતિ મ.-૧૦ પૂર્વધર કહે છે કે – “આવા ના સમજ મનુષ્યને અમે મનુષ્ય કહેતા નથી પણ પશુ જ કહીએ છીએ? “ तान् मानुषान् गणयेत'
આ ઈન્દ્રિયના વિષયોના બે દુર્ગુણ છે. (૧) તે વિવેકનો નાશ કરી નાંખે છે. એટલે કે ઈન્દ્રિયના વિષયમાં પરાધિન થયેલો જીવ સાર-અસાર શું ? ખરાબ શું ? આ બધું જ ભાનભૂલી જાય છે. અને (૨) આ ઈન્દ્રિયના વિષયો સુખ-શાંતિ-સમાધિ - ચેનનો નાશ કરનાર છે.
માટે મનુષ્ય ઈન્દ્રિયના વિષયોથી ખાસ બચવું જોઈએ. તેમાં પણ સૌથી ખતરનાક વિષય જો કોઈ હોય તો તે કામ-ભોગ (મૈથુન) છે. પુરૂષને સ્ત્રીનો ભોગ અને સ્ત્રીને પુરૂષનો ભોગ એ જ અનંત સંસારનું કારણ છે કહ્યું છે કે :
અગ્નિ જે તૃપ્ત ઇંધને, નદીએ જલધિ પુરાય મેરે લાલ.
તો વિષયસુખ ભોગથી, જીવ આ તૃપ્તો થાય મેરે લાલ !
ચતુર સ્નેહી સાંભળો” અર્થ :- હજારો વર્ષથી નદીઓ વહેતી વહેતી