________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
જુલાઈ - ૨૦૦૬
શ્રી આત્માનદ પ્રકાશઃ વર્ષ: ૬, અંક: ૩
સૂર્ય અને ચંદ્ર કરતાં પણ વધારે પ્રકાશિત | નવકાર મંત્ર એ ધર્મનું સરળમાં સરળ સાધન અરિહંત અને સિદ્ધ છે. તેમનું આલંબન લેવાથી બુદ્ધિ છે. નવકારનો જાપ એ શ્રેષ્ઠ ધર્મ છે. નવકાર ગણતાં સુધરે છે. બુદ્ધિ અને મનને સુધારવું એ મનુષ્ય જન્મનું |. ‘પ્રાણી માત્ર સુખી થાઓ’ એવો ભાવ જોઈએ. બીજી શ્રેષ્ઠ કર્તવ્ય છે. એ કાર્ય નવકારથી થાય છે. નવકારથી | કોઈ આશંસા ન જોઈએ. બુદ્ધિ - મન અને વાણી બધું સુધરે છે.
સર્વ જીવોનું હિત ચિંતવવાથી આપણને નિયમો જ્ઞાનીને પરોપકાર કરવાનું સાધન વચન છે. લાભ થાય છે. તો જે આલંબનથી આપણને લાભ થાય તે ભગવાનના વચનના પ્રભાવથી ગણધરોની બુદ્ધિ વિકાસ આપણા ઉપકારી ગણાય કે નહિં... ? ગણાય... જ ને ? પામે છે. સારા વચનોથી મન પણ સુધરે છે. દુષ્ટ મન
બધાનું હિત ચિંતવવાથી આપણને નિયમો લાભ જેમ દુગતિમાં લઈ જાય છે, તેમ નિર્મળ મન સદ્દગતિનું થાય છે. એ લાભ કરાવનાર આપણા કરતાં બીજા જ પ્રધાન કારણ છે.
છે. એમ માનવું એનું નામ જ “નમો અરિહંતાણ' છે. શરીર - મન અને વાણી કિંમતી હોવા છતાં ‘નમો’ = નમ્રતા અર્થાત્ જે નુકશાન થાય છે તે મનુષ્યોને મન ધનની કિંમત વધારે છે. એજ મનની મારાથી થાય છે. “અરિહંતાણ” અર્થાતુ જે લાભ થાય છે વિકૃતિની નિશાની છે. છતાં જે ધન ધર્મ વધારે, તે બીજા દ્વારા થાય છે. આમ માનવું એ નમ્રતા છે. પ્રવચનની ઉન્નતિ કરે, શાસનની પ્રભાવના કરે છે તે અરિહંતની દ્રવ્યથી - વાણીથી – મનથી – ધન નિંદનીય નથી પણ પવિત્ર છે.
એકાગ્રતાથી પૂજા કરવાની છે. માનપત્ર લેનારે પોતાનું માન ન ઈચ્છવું જોઈએ ક્રોડ પૂજા બરાબર સ્તોત્ર, ક્રોડ સ્તોત્ર બરાબર એ જેમ નિયમ છે. તેમ આપનારે અવશ્ય યોગ્યની કદર જાપ, ક્રોડ જાપ બરાબર ધ્યાન, ક્રોડ ધ્યાન બરાબર કરવી જોઈએ. એટલે કે યોગ્યને માન આપવું જોઈએ. લય, ક્રોડ લય બરાબર પ્રજ્ઞા, પ્રજ્ઞા એટલે ઉત્કૃષ્ટ બુદ્ધિ. શરત એટલી કે માન આપવા લાયક દેવ - ગુરૂનું પાંચ પરમેષ્ઠિમાં મન લાગે ત્યારે પાંચ વિષયની
સ્મરણ ભૂલાવું ન જોઈએ. દેવ - ગુરૂને હંમેશા આગળ પક્કડમાંથી છૂટી શકાય છે. નવકાર માટે કહેવાયું છે કે, રાખવા જોઈએ. શ્રાવક પણ શાસનનો સ્તંભ છે. એસો મંગલ નિલ’ = મંગળનું સ્થાન છે.. ભવ્યાત્મા છે. તેની પુષ્ટિમાં શાસનની પષ્ટિ છે. કારણ સયલ સુહ જણણો’ = સર્વનું સુખ કરનાર છે.. કે શાસનના બધા અંગો સબળ જોઈએ...
આત્મામાં રહેલ આઠ કર્મ એજ અનાદિના શ્રાવક ધન ત્યાગે તો પણ તેનું બહુમાન થાય આઠ કુગ્રહ છે. તેને દૂર કરવા માટે નવકાર મંત્રનો જાપ છે. જે ધન મોહ - ગૂચ્છ ઉત્પન્ન કરાવે છે તે તુચ્છ અને તપ એ બે સમર્થ છે. આ આઠ કુગ્રહોના નાશ છે. પણ પ્રભુભક્તિ માટેનું ધન, સાત ક્ષેત્રની ઉન્નતિનું માટે એ બે રામબાણ ઉપાય છે. ધન એ મહાન છે. પોતાનું ધન પોતા સિવાય બીજાના | ભૂતકાળમાં નવકારનો જાપ એકાગ્ર ચિત્તથી થયો ઉપયોગમાં આવે તો તે ધન મૂચ્છનું કારણ બનતું નથી તેથી જ વારંવાર ભવભ્રમણ કરવું પડયું છે. નથી. પણ ધર્મનું કારણ બને છે.
જે માણસ નબળો છે તેની પાસે શું કામ છોડ પર કાંટા પહેલા આવે છે, પુષ્પ પછી. | કરાવવું ? નબળાઈના અનેક કારણ છે. કોઈ માણસ કુવો ખોદતા હાથમાં પથ્થર પહેલાં આવે છે. પાણી શરીરથી નબળો હોય છે, કોઈ સંવેદનાથી નબળો પછી, વ્યક્તિ સાથેના વ્યવહારમાં ક્રોધના દર્શન
હોય છે. કોઈ ભાવનાથી નબળો હોય છે. નબળાઈ પહેલાં થશે, પ્રેમના પછી...
આખરે નબળાઈ છે. સફળતા માટે જરૂરી છે શક્તિનો વિકાસ.
: આચાર્ય મહાપ્રજ્ઞ
For Private And Personal Use Only
