Book Title: Atmanand Prakash Pustak 098 Ank 06 Author(s): Pramodkant K Shah Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar View full book textPage 4
________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra ૨] www.kobatirth.org [ શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ : ૧ અંક-૬, ૧૬ એપ્રિલ ૨૦૦૧ બંનેમાં દોષિત પાપ કરવું અને થવા દેવું એ માણસ પ્રધ્યક્ષ કે પરોı રીતે Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir મહેન્દ્ર | પાપ આપણે પોતે કરીએ અથવા બીજાને કરવા દઈએ એમાં કશો ફરક પડતો નથી. | જીવન રહસ્યપૂર્ણ છે, ક્યારે શું થશે તેની કોઈને ખબર હોતી નથી. સમય અને સંજોગોની સાથે બધું બદલતું રહે છે, પરિવર્તિત થતું રહે છે. જીવનની બે બાજુઓ છે એક એનું વિધાયક રૂપ અને બીજું નિષેધક રૂપ. એક હકારાત્મક છે, બીજું નકારાત્મક, એક સક્રિય છે બીજુ નિષ્ક્રિય. આ બે પહેલું પર જીવનનું ચક્ર ચાલ્યા કરે છે. જીવનમાં આપણે જે કાંઈ છીએ અને જે કાંઈ કરીએ છીએ તેમાં આ બંનેનું પ્રદાન હોય છે. પાપ અને પુણ્ય આ બે પહેલુઓ પર આધારિત છે. પાપ અને પુણ્ય કેટલીક વખત આડકતરી રીતે થતા હોય છે. સક્રિય રહીને અથવા નિષ્ક્રિય રહીને કરવાનું છે તે નહિં કરીને અથવા તો નહીં કરવાનું કરીને માણસ પાપ અને પુણ્યનું પોટલું બાંધતો હોય છે. દુનિયામાં પાપ કરવાવાળા માણસો વધારે નથી પરંતુ નિષ્ક્રિય રહીને પાપ કરવા દેવાવાળા માણસો વધારે છે. જેને કારણે પાપ અને દુષ્કૃત્યો વધ્યા છે. પાપ કરવું અને પાપ થવા દેવું એ બંને માટે માણસ જવાબદાર છે. મન, વચન અને કાયાએ કરીને ૪૨ કારણરૂપ આસ્રવોથી ઉત્પન્ન થનારા કર્મોને રોકનાર આત્માના શુદ્ધ ભાવોનું નામ છે સંવર. જૈન શાસ્ત્રકારોએ સંવરના ૫૭ ભેદ બતાવ્યા છે. અર્થાત્ ૫૭ પ્રકારે આવતા કર્મોને અટકાવી શકાય છે. આ ૫૭ પ્રકારો છે ૫ સમિતિ, ૩ ગુપ્તિ, ૧૦ યતિધર્મ, ૧૨ ભાવના, ૨૨ પરિષહ અને પ ચારિત્ર્ય. આમાં પાંચ સમિતિ અને ત્રણ ગુપ્તિ પર ખાસ ભાર મુકાયો છે. આમાં સાધનાનું એક વિધાયક પાસું છે અને બીજું નિષધક, પાંચ સમિતિ વિધાયક પાસુ છે અને ત્રણ ગુપ્તિ નિષેધાત્મક પાસુ છે. આ આઠ સૂત્રો વચ્ચે રહેલો મર્મ જે પકડી લે છે. આ આઠની વચ્ચે જીવન જીવવાની કળા જે હસ્તગ્રત કરી લે છે તે ધર્મના સ્વરૂપને યથાર્થ રીતે જાણી શકે છે. આ આઠ સૂત્રોને જે જાણે છે તે ધર્મ વિષે બોલવાને હક્કદાર બની જાય સાધારણ રીતે આપણે માનીએ છીએ કે પાપ અને પુણ્ય સક્રિય રીતે થઈ શકે આપણે કાંઈક કરીએ છીએ તેમાંથી આ નિર્માણ થતું હોય છે. કશું નહિ કરવાથી પાપ કે પુણ્ય થઈ શકે છે તે વાત આપણી સમજમાં ઊતરી શકતી નથી. કોઈ માણસ લૂંટાઈ રહ્યો છે, કોઈ પર જુલ્મ થઈ રહ્યો છે. કોઈ જીવને મારી નાખવા માટે કોઈ તૈયાર થયું છે. અને આપણે ઊભા ઊભા જોઈ રહ્યા છીએ. કશું કરતાં નથી | તો ભગવાન મહાવીર કહે છે આ પાપ થઈ ગયું. નકારાત્મકરૂપથી નિષ્ક્રિય રહીને આપણે / પાપમાં ભાગીદાર થઈ ગયા. જે ઘટના આપણે છે. / પુનાતર રોકી શકતા હતા તે રોકી નહીં. આપણે ભલે પાપ કર્યું ન હોય પરંતુ પાપને થવા દીધું. તો આપણે તે માટે દોષિત છીએ. For Private And Personal Use OnlyPage Navigation
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28
