Atmanand Prakash Pustak 098 Ank 06

Author(s): Pramodkant K Shah
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 8

૬ ]
જૈન શાસનમાં તપ કરનારા જીવ, તપ ન કરનારા જીવ પ્રત્યે તિરસ્કાર ભાવ ન રાખે, તેમજ તપસ્વીને પારણું કરાવનારને પોતાથી તપ ન થયો તેનું દુ:ખ પણ હોય. વર્ષીતપનાં પારણાં કરાવનારને પોતામાં શક્તિ પેદા થાય તો વર્ષીતપ કરવાની ભાવના હોવી જોઈએ.
[ શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ વર્ષ : ૧ અંક-૬, ૧૬ એપ્રિલ ૨૦૦૧
જે કોઈ તપસ્વીના પરિચયમાં આવે તેને તે ધર્મ પમાડતો જાય. તે તપ ગુણનું અન્યમાં રોપણ છે. તપસ્વીને પારણું કરાવનાર તપસ્વીની ભક્તિ કરવા સો ચીજ બનાવે, પરંતુ તપસ્વી તેમાં લલચાય નહિ. તપસ્વીની ત્યાગવૃત્તિથી ભક્તિ કરનારાઓમાં ધર્મના બીજ પડે.
|
તપ કરનાર જ્ઞાની હોવો જોઈએ. તેને ભગવાનની આજ્ઞાની ખબર હોવી જોઈએ. જેથી લોકવ્યવહારમાં પણ આજ્ઞા મુજબ ઔચિત્ય સાચવી પોતાના સ્નેહી—સંબંધીઓમાં પણ પોતે જે ધર્મક્રિયાદિ કરે છે. તે તરફ બહુમાનભાવ પેદા કરે અને તે બધાને એવા રાજી કરે કે, તેઓ પોતાની ધર્મક્રિયા જોઈને રાજી થાય. એ રીતનો ઉચિત વ્યવહાર પણ ધર્મ બની જાય
શ્રી જિનેશ્વર દેવની આજ્ઞાનો લોપ થાય તેવું કોઈ કાર્ય તપસ્વી ન કરે. સઘળા આસવોનો લોપ કરે અને શક્તિ ન હોય તો યથાશક્ય આસ્રવોનો ત્યાગ કરે. તપ કરનાર કદી પણ કોપ ન કરે. આવા ગુણોવાળો તપસ્વી શ્રી જૈન શાસનમાં પાંચમા નંબરનો પ્રભાવક કહ્યો છે.
|
સાનુવંષ નિનાજ્ઞા તપમાં શ્રી જિનેશ્વર અને અનેક જીવોને ધર્માભિમુખ બનાવવાનું દેવની આજ્ઞાનું પાલન એવું કરે કે, તે જીવ
અંગ બની શકે.
સંસારમાં જ્યાં સુધી રહે ત્યાં સુધી જિનની આજ્ઞા તેની સાથે રહે. કદાચ કોઈ વાર ભૂલાઈ જાય તો પણ ઝટ પાછી આવી જાય. તપ કરનારો જીવ ભગવાનની આજ્ઞા સમજવાનો પ્રયત્ન કરનારો જ હોવો જોઈએ. તપના અવસરે તપ કરે અને પછી રાત્રિભોજનાદિ કરે તો તે જીવ તપનો પ્રભાવક તો ન બની
શકે, પણ તપની નિંદા કરાવવામાં નિમિત્ત બની પાપનો ભાગીદાર પણ બની જાય.
/
ઘણા જીવો નામના કીર્તિ આદિ માટે હજારો રૂપિયા ખર્ચે છે. પરંતુ સીદાતા—સ્નેહીસાધર્મિકો તરફ નજર પણ નથી કરતા. તેના દાનની કાંઈ જ કિંમત શાસ્ત્ર આંકી નથી, પરંતુ તેને ધર્મવિરાધક કહ્યા છે. જે જીવ ભગવાનની આજ્ઞા સમજતો હોય છે, તે તો યથાશક્તિ સ્નેહીઓને સહાય, સાધર્મિકોની ભક્તિ અને દીનાદિની અનુકંપા કરતો જ હોય.
તપસ્વી તપ ગુણને દીપાવે છે. તપથી દીપનારા આરાધક છે અને તપને દીપાવનારા
પ્રભાવક છે. તપથી ખુદ પોતે શોભે તે આરાધક અને તપ ગુણને દીપાવે તે તપનો પ્રભાવક છે. આત્મસ્વરૂપમાં રમણતા કરનારો, | જિનની દ્રવ્ય અને ભાવપૂજા કરનારો તથા કષાયોને દૂર કરનારો જીવ તપ ગુણને દીપાવનારો બને છે.
આ રીતે જે તપમાં શીલપાલનરૂપ સામાન્ય અને આત્મરમણતારૂપ વિશેષ બ્રહ્મચર્યનું પાલન હોય, શ્રી જિનેશ્વર દેવની દ્રવ્ય—ભાવપૂજા હોય, કષાયોની હત્યા હોય અને સાનુબંધી જિનાજ્ઞા હોય તે તપ શ્રી જિન શાસનમાં શુદ્ધ તપ ગણાય છે.
જેઓએ આ પ્રકારે શુદ્ધ તપ વિધિપૂર્વક કર્યો હોય, તેનું ભાવપૂર્વક અનુમોદન કરવાનું.