Atmanand Prakash Pustak 097 Ank 05 06

Author(s): Pramodkant K Shah
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 7

૫૩
કાંઈક જુદી જ " શ ળસિ ઓળખી
અના મગજળ પાછળ દાહ
માચ-એપ્રીલ ૨૦૦૦) છે. બેશી બંધન છે. આ બંધન તૂટે અને જેના પ્રત્યે રાગ અને આસક્તિ હોય તે સુંદર માણસ જાગ્રત થઈ જાય તો તેની મસ્તી અને માહિત બની જાય છે. કાંઈક જુદી જ હશે. જ્યાં સુધી માણસ પોતાની જાતને નહીં ઓળખે ત્યાં સુધી બીજાને ઓળખી
- માણસ જે પિતાની પાસે છે તે માણી શકતે શકશે નહી. સ્વયંને જાણ્યા વગર બીજા કોઈને નથી અને સુખના મૃગજળ પાછળ દોડતું રહે જાણી શકાય નહીં. આવી જાગૃતિ ઊભી જાય
છે તૃષ્ણાને અંત નથી. જેની પાછળ દોડીએ તે કોઈ મિત્ર નથી, કેઈ શત્રુ નથી, કોઈ
છીએ તે વાસ્તવિક રીતે ઉપલબ્ધ ન થાય તે આપણું નથી, કઈ પરાયું નથી તેનું સાચું
સ્વપ્ન દ્વારા, પવા અને કલ્પના દ્વારા પ્રાપ્ત જ્ઞાન ઉભુ થશે.
કરી લેવાનો પ્રયત્ન કરીએ છીએ. શ્રીમંત
અને કંગાળ સૌ સ્વપ્ન જુએ છે. મોહ અને આસક્તિ એ પણ આપણું દખનું કારણ છે. મેહનો અર્થ છે આપણે માત એટલે મનુષ્ય પોતાનામાં નહી" આપણામાં નહીં પરંતુ બીજી કોઈ વસ્તુમાં જીવી રહ્યા છીએ. કેઈને પુત્રમાં, કેઈને પત્નીમાં, .
છે પણ બીજી કઈ વસ્તુમાં જીવી રહ્યો છે કેઈને તિજોરી પર કે કોઈને પદમાં મેહ રહેલે
જીવનમાં જે અધુરૂં રહી જાય છે તે સ્વપ્નો હેય છે. જેના પ્રત્યે મેહ હોય તેના પ્રત્યે
દ્વારા પૂરું કરી લેવામાં આવે છે. આત્મવંચના માણસ આસક્ત બની જાય છે. કોઈની તિજોરી
દ્વારા સુખ મેળવી લેવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવે લૂંટાઈ જાય કે કેઈની ખુરશી ખેંચાઈ જાય તે મોહને વશ થયેલે તે માણસ ખતમ થઇ જશે.
છે. સ્વપ્ન ક્ષણિક સુખ આપે છે પરંતુ તે
વાસ્તવિકતા નથી, હકીકત નથી. માણસ જાગૃત કારણ કે તેમાં તેને જીવ ચોંટેલું હતું. આ મેહ સંસાર છે જ્યાં આપણે જીવ રાખી દીધે
બને છે ત્યારે સ્વપ્નો વ્યર્થ બની જાય છે એટલે તેના દાસ બનીને રહેવું પડે છે. આ મોહ
પછી કઈ વાસના રહેતી નથી, કોઈ અધુરપ
રહેતી નથી. આપણને દુઃખી દુઃખી કરી નાખે છે. જીવન જ
જ્યાં સુધી બીજા પર આધારિત રહેશે ત્યાં જીવનને ઝરણાની જેમ વહેતું રાખવા માટે સુધી તે મોહિત અને પરતંત્ર રહેશે જીવનમાં સુખની સાથે થોડા દુખની પણ જરૂરત રહે છે. માત્ર એટલું શિખવાનું છે કે કોઈ પણ વસ્તુ પર જીવનમાં દુખ રહે નહી તે એકલા સુખથી પણ પકડ રાખે નહીં કે ઈપણ વસ્તુને જકડી રાખશો માણસ ત્રાસી જશે. સુખની કઈ કિંમત નહી રહે, અને તેને ગુમાવવાનો વારો આવશે ત્યારે દુખ તે કેડીનું બની જશે સુખ જ્યારે પરાકાષ્ટાએ અને પિડાનો પાર નહી રહે. જે વસ્તુ વિના પહોંચે છે ત્યારે તે રસકસ વગરનું વ્યર્થ બની આપણે રહી શકીએ તેમ નથી તેના વગર જાય છે. જીવનમાં સંતોષ જરૂરી છે તેમ સાથે રહેવાના, તેનું મમત્વ ઓછું કરવાની કોશિશ આનંદ પણ હોવો જરૂરી છે. અંદરખાને દુઃખ કરીશ તે આ મેહ ધીરેધીરે ખતમ થઈ જશે. ઢબુરાયેલું રહેશે તે સંતેષ માત્ર એક આવરણ પછી કઈ ચીજ પ્રત્યે આસક્તિ નહી રહે. ઉંમ- બની જશે. ચાલો જિદગીમાં કશું મળ્યું નથી, રની સાથે સંસારના સુખ બદલાયા કરે છે. મળી શકે તેમ નથી તે સંતેષ અનુભવે પરંતુ આપણી અંદર જે વસ્તુ જોર કરતી હોય તે આ દરખાને ગ્લાની રહેશે. સ તેની સાથે આનંદ સંસાર બની જાય છે. આપણે તેને રંગોથી હશે તે પ્રાપ્તિમાં અને તેના અભાવમાં પણ ભરી દઈએ છીએ. રાગનો અર્થ છે આસકિત સુખનો અનુભવ કરી શકીશું.