Atmanand Prakash Pustak 097 Ank 05 06

Author(s): Pramodkant K Shah
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 6

[શ્રી આત્માનંદ પ્રકાશ
જીવન દુઃખી અને અશાંત હેવાનું બીજું પરંતુ તેની પર રંગરોગાન લગાવીને સારા કારણ એ છે કે સાચા અર્થમાં જે પ્રેમ પ્રગટ દેખાવાનો પ્રયાસ ન કરીએ. થ જોઈએ તે થતું નથી. પ્રેમના પુપે –– જીવનમાં ખિલતા નથી, જ્યાં પ્રેમ હોય ત્યાં ધર્મ જીવનમાં અને વહેવારમાં કોઈને દુઃખ આપવાની વાત સંભવી શકે નહીં જોઈએ તેટલો ઉતરી શક્યું નથી સૂક્ષ્મ અહિંસાનો આ ખ્યાલ પણ પ્રેમમાંથી – પ્રગટ થયેલે છે. હિ સાનો ભાવ જો મનમાંથી ઘાવને ઢાંકી દેવાનું કે તેની પર પુષ્પો દૂર થઈ જાય તે પ્રેમ એની મેળે પ્રગટ થયા પાથરી દેવાનો કોઈ અર્થ નથી. આવરણ હેઠળ વગર રહેવાનું નથી. ધમ આપણને શિખવે ઘાવ ઊલટાને વધુ વકરશે. આપણે બુરાઈને છે કે સરળતા અને સહજતાથી જીવવું, ઢાંકી દઈશું તે બુરાઈ વધશે. બુરાઈને ઢાંકવા આનંદપૂર્વક જીવવું. ક્રોધ, ધૃણા અને તિરસ્કાર માટેના સારા કારણે શોધી લેવાથી બુરાઈ એ તે હિંસાના લક્ષણો છે. એ હોય ત્યાં સુધી કદિ ખતમ થશે નહીં આ બુરાઈ છે જ નહીં પ્રેમના પુષેિ ખિલવાના નથી આ મારું અને એમ મન માનતું થઈ જશે, એક વખત આ આ તારું એવી ભાવના છે ત્યાં સુધી રાગ- દંભનો અચળે એઢી લેવાશે તે માણસ શ્રેષ અને વેર-ઝેર રહેવાના છે. હું કાંઈક છું, ખતમ થઈ જશે, પરંતુ બુરાઈ ખતમ નહીં મારા થકી બધું છે. આ “હું જ્યાં સુધી થાય, બુરાઈને ઢાંકવાની જરૂર નથી, તેને રહેશે ત્યાં સુધી અહંકાર નષ્ટ થવાનો નથી. નજર સમક્ષ રાખીને આત્મનિરીક્ષણ કરીએ ક્રોધ, માન, માયા અને લે એ પણ હિંસાના અને જાગૃત બનીએ તે તેને દૂર થતાં વાર સૂક્ષમ સ્વરૂપ છે. મનુષ્ય સાચા અર્થમાં સુખી નહીં લાગે. જીવનમાં મોટાભાગની ગુંચવણ બનવું હોય તે આ સૂક્ષ્મ હિંસાને પણ દૂર એટલા માટે ઉભી થાય છે કે આપણે સરળકરવી પડશે. ધમમાં કહ્યું છે કે “ધમ્મક્સ તાથી જીવતા નથી. ભગવાન મહાવીરે કહ્યું છે કે મૂલ દયા” દયા ધર્મનું મૂળ છે. પ્રાણી માત્ર “ઉપગપૂર્વક જાગૃતિની સાથે ચાલવું, બેસવું, પ્રત્યે દયા અને કરુણા રાખીને ઊચિત વહેવાર ઉંઘવું, ખાવું, પીવું, બલવું વગેરે ક્રિયાઓ કરવાનો છે. “જીવ વહે અપા વહે” જીવનો કરવાવાળો માણસ પાપ કર્મથી બંધાતું નથી.” વધ એ જાતનો વધ છે. હિંસા એ ખુદની હત્યા છે. પ્રાણી, અગ્નિ અને વાયુનો પણ માણસ વ્યથિત અને દુઃખી છે તેનું સંયમપૂર્વક ઉપયોગ કરવાનો છે.
કારણ તે બેહોશીના બંધનમાં છે જીવન દુઃખી છે એનું એક કારણ દંભ માણસ વ્યથિત અને દુખી છે તેનું કારણ અને દિખાવટ છે. આપણે જે છીએ તેના તે અજાગ્રત છે. તે જે કાંઈ કરી રહ્યો છે તે કરતા જુદી રીતે જીવીએ છીએ. આપણું બેહોશીમાં કરી રહ્યો છે. કેઈને તનને, કેઈને બહારના જીવન અને અંદરનું જીવન જુદું છે. ધનનો. કેઈને પદન, કેઈને પ્રતિષ્ઠાને તે જડની આ જાળને વિસજિત કરીને વાસ્તવિક કેઈને સત્તાનો કેફ ચડેલે છે. આ મદઅને પ્રામાણિકપણે જીવવું એ આપણે ધમ હોશીમાં તે જે કરી રહ્યો છે તેનું તેને ભાન છે આપણે મૂળભૂત રીતે રહીએ, ભી તે નથી. આ નશો જ્યારે ઊતરી જાય છે ત્યારે લેબી, ખરાબ તો ખરાબ, કીધી તે ધી, માણસને તેની વાસ્તવિક સ્થિતિનું ભાન થાય