________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
( સત્કાર્ય તા સદાય મૌન જ હાય ! પ્રા
જૈન ધર્મોના તીર્થંકર ભગવાન ઋષભદેવ. તેમના પુત્ર ભરત ભારે પરાક્રમી, સ્નેહ અને વીરતાપૂર્વક તેણે પૃથ્વી પરના છ ખ`ડો જીતીને ચક્રવર્તીનું પદ પ્રાપ્ત કર્યુ હતુ..
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
સત્તા અને સ`પત્તિના નશા શરાબના નશાથીયે વધુ ખતરનાક હાય છે ચક્રવતી ભરતદેવની ભીતરમાં અહમ્ જાગ્યા. સમગ્ર ભારત ખંડના વિજેતા બનવાનું સ્વપ્ન જાગ્યું'. પણ આ કાંઈ આસાન વાત નહતી. સમગ્ર ભારત ખ’ડના વિજેતા બનવુ એ કાંઇ નાના બાળકના ખેલ ન કહેવાય.
ભરી દિગ્વિજય કર્યાં. અપાર સેના સાથે તે કૃષભાચલ પર્વત પાસે પહેાચ્યા. અનેક ઝરણાઓ અને લીલાછમ ઘાસથી સમગ્ર પ્રદેશ રળિયામણા લાગતા હતા. આસપાસમાં સ્ફટિકની અનેક શિલાઓ પથરાયેલી પડી હતી સ્ફટિકની એ શિલા પર અગાઉ થઇ ગયેલા મહાન ચક્રવર્તી રાજાએ પેાતાના નામ કે।તરાવ્યા હતા. ભરતદેવને પણ મનમાં ગવ પ્રેરિત ઝખના જાગી, પેાતે પલ એ શિલા ઉપર પેાતાનુ નામ કાતરાવી દે.
એણે એક પછી એક એમ બધી શિલાએ જોઈ. પણ દરેક શિલા ઉપર કોઇક ને કોઇક ચક્રવર્તીનું નામ લખેલુ' જ હતું. ભરતદેવ મૂંઝાયા. હવે પેાતાનુ નામ કર્યાં લખવું ? ત્યાં તે ભૂજખળથી તેમણે એક પથ્થર ઉપરથી અગાઉ લખાયેલું નામ ભૂંસી નાંખ્યું. ને ત્યાં પેાતાનું નામ લખી દીધું.... પર`તુ ખરાખર એ જ ક્ષણે ભરતદેવના અ’તરમાંથી એક અવાજ પ્રગટ્યો
૨, તુ' કેવા મૂરખ છે! આજે તે સ્ફટિકની શિલા ઉપરથી ખીજાનુ નામ ભૂંસી નાંખીને તારું પેાતાનુ નામ લખી દીધું. પરંતુ ભવિષ્યમાં બીજો કાઇ ચક્રવર્તી આવીને તારુ' નામ ભૂંસી નાંખશે અને ત્યાં તે પેાતાનુ નામ લખશે....આ પથ્થર પર નામ કે।તરવાથી અમરત્વ પ્રાપ્ત નથી થતું. ને આ વિચાર સાથે જ ભરતદેવને ગવ' ગયા....એ જાણે તદ્દન ખાલી થઇ ગયા....શૂન્ય થઇ ગયા.... ને એમના એ શૂન્ય મનમાં નવા શાશ્ર્વત વિચાર પ્રગટ્યો.
અમરત્વ પામવા માટે માણસે આત્માની આરાધના કરવી જોઇએ. સ્વયં'ને આળખવે જોઈએ. સમર્પણ ભાવે જીવીને જગતમાં સત્કાર્યો કરવા જોઇએ.....સત્કાય' રૂપે લખાયેલુ' નામ કાળના પ્રવાહ સામે ટકી રહે છે.
ભરતદેવ માટે એ પળ આત્મજાગૃતિની ખની ગઇ.
આપણે તેા તુચ્છ કાર્યાં કરીને ય આરસપહાણની તખ્તીએ લગાવડાવીએ છીએ. અમરત્વ પામવાના કેવા વામણા માગ ! ધમ શાળાઓ અને શાળાઓ જેવા જાહેર મકાના ઉપર ઠેર ઠેર જોવા મળતી દાતાઓના નામની તખ્તીઓનુ` આયુષ્ય કેટલુ ?
તખ્તીની લાલસાએ કામ કરીએ તેા પ્રભુને ન ગમે, ને એ સત્કાય' પણ ન કહેવાય. ચાલા, મૌન સત્કાયના મહિમા જીવનમાં ઉતારીએ.
[લેખક : શ્રી લક્ષ્મીચંદ છે. સંઘવીના પુસ્તક ‘ દૃષ્ટાંત રત્નાકર ’માંથી જનહિતાથે સાભાર.... ]
For Private And Personal Use Only
