Atmanand Prakash Pustak 088 Ank 01

Author(s): Pramodkant K Shah, Prafulla R Vora
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 11

તે ધીમે ધીમે તમારું જીવન જ પલટાઈ જાય. એક અવિરતિ કાઢશે। તે બીજી અવિરતિ પશુ નખળી પડવા લાગશે, અને વિરતિ તરફ્ના તમારે। અનુરાગ વધશે. આામાં તે માત્ર પહેલા ભૂસકે મારવાની જ હિંમત કરવાની છે. થોડા વિશ્વાસ રાખીને કૂદકા મારશે તે નીચે તા સારુ જ છે; વાગવાનો કાઇ ભય નથી. પણ સામાજિક પ્રતિષ્ઠા વગેરેના ખાટા ખ્યાલે!માંથી એક વાર બહાર નીકળશે અને ધ ક્ષેત્રમાં પ્રવેશ કરશે તા જીવન નિકાસની યાત્રા જરૂર વેગવ'તી બનવાની છે. એની ખાતરી રાખશે.
મયણાસુંદરીના જીવનમાં આ જ વાત ખની હતી. જે સુસ'સ્કાર મળ્યા હતા. તેનું ઉત્થાન થયું. તેમાં કાળા કાના હતા ? -તે ઝીણવટથી વિચારીએ તે, મયણાની પાત્રતા તા હતી જ, પણ શિક્ષક અને માતા એ એની દારવણીની ખાદ ખાકી કરીએ તે તેમનુ જીવન જુદું જ નિર્માણ થાત; અને એમની બહેન સુરસુ'દરી જેવુ' જ કંઈક દેખાત. પણ મયણાસુ દરીનાં જીવનની ઉજજવળતાની
મહેક અત્યાર સુધી ટકી રહી છે. તેમાં એની
માતાનો પરિશ્રમ એક નથી; શિક્ષકની પસ ́દગીના યશ પણ તેના ફાળે જાય છે.
પહેલાં બાળકોની સાથે સ જે અડધા-પાણા કલાક વાર્તા-વિનેદ થતા હતા. સતા અને સતી. એના ચરિત્રની વાર્તા એમને સ`ભળાવવામાં આવતી હતી. પ્રેરણામૂ તિ જેવા વ્યક્તિઓના પ્રસગે તમને કાન પડતા હતા. આથી બાળકના મનમાં સારા સ’સ્કારા એવા વણાઇ જતા કે અવસરે તે ખૂબ ઉપયેગી અને સદાચારને ટકાવી રાખનારા બનતા. આજે કાઇને ૧૫ x ૭ કેટલા, એમ પૂછીએ તા ટપ કરી ગણુતરીનુ મશીન ચલાવશે અથવા ગુણાકાર કરીને જવાબ કહેશે,
શ્રી શ્રીપાળરાસના ટખામાં એવી વાત આવે છે કે, એક અંકથી માંડીને ૧૮ સુધીના અંકમાંથી તેને ઘણુ ઘણું જ્ઞાન મળતું. ૧-આત્મા
એક ઇં તેને સંસારનું પરિભ્રમણુ કરાવનારા ૨રાગદ્વેષ એ છે, તેનાથી મુક્તિ માટે જીવે ૩-જ્ઞાન, દર્શન, ચારિત્ર એ ત્રણની આરાધના કરવી જોઇએ. તે ન થાય તે છેવટે ૪-દાન, શીલ, તપ, ભાવ એ ચાર પ્રકારના ધર્મની ઉપાસના કરવી. ધ મેળવે છે ? તા ૫ પાંચ પરમેષ્ઠીને હૃદયમાં ધારણ કરવા જોઇએ, તે કર્યાં પછી ૬- છ કાયના જીવાની રક્ષાનુ કાર્ય કરવુ જોઇએ. તેનાથી છ ભયનુ નિવારણ થાય છે, અને સાત ક્ષેત્રમાં પ્રીતિ થશે તેને સુદૃઢ બનાવવા માટે ૮-અષ્ટ પ્રવચનમાતાને આદર કરવા જોઇએ. તે માટે બ્રહ્મચર્યની ૯-નવ વડા પાળવી જોઇ એ. આ બધાના સારભૂત ૧૦ પ્રકારને! યતિધમ આદરવા જોઇએ. તે ન થાય શ્રાવકની ૧૧ પશ્ચિમાને વહન કરવી જોઇએ તેમાં શક્તિ માછી પડે તા ૧૨ ત્રતાની પાલના કરવી જોઇએ અને જીવે સમજીને ૧૩ કાઠિયાને ત્યાગ કરવાના છે. અને અંતે ૧૪ ગુણસ્થાનકેામાંથી પસાર થઇ ૧૫ ભેમાંથી કેઈ પણ ભેદ્દે સિદ્ધ થવાનું છે. આ રીતે બાળકને લખતાં પણ ન આવયુ' હેાય ત્યાં જૈનધર્મની આરાધનાના ખ્યાલ આપે એવી પારિભાષિક સ’જ્ઞાએથી તે કેવા વાકે
થઇ શકે છે? ખામાં ગમત સાથે જ્ઞાન મળી રહે છે, પણ આજે આ બધુ... વીસરાઈ ગયું !
ઘર, નિશાળ અને ધ સસ્થ—સસ્કારસિંચ નનાં આ ત્રણે ઝરણાં સુકાઇ રહ્યાં છે, તેથી બાળકની સ્થિતિ કફોડી થઈ ગઈ છે. પાશ્ચાત્ય શિક્ષણ-સસ્કારીએ તેના મન પર અણુબ્રટતા કબજો મેળવી લીધા છે. સુસ'સ્કાર આપવાની – ધાર્મિક શિક્ષણની પ્રવૃત્તિ પ્રત્યે હજી પણ દુક્ષ સેવાતુ રહેશે તે પરિસ્થિતિ વધુ બગડતી જશે. કોઈ શ્રાવકના પુત્ર કષારેક જીનિકાય'’ જેવે શબ્દ સાંભળશે તે આ કાઈ બીજી ભાષાને શબ્દ છે તેમ એને શે. આવુ ના થાય અને પરિ સ્થિતિ હાથથી બહાર ન જાય, એટલા માટે અત્યારથી ચેતે, અને નવી ઊગતી પેઢીને ધનુ’ મહત્ત્વ સમજાવે. આપણે ત્યાં અભ્યાસ કરવા
ગાત્માનદ પ્રશ્ન રાં