Atmanand Prakash Pustak 082 Ank 11

Author(s): Popatlal Ravjibhai Salot
Publisher: Jain Atmanand Sabha Bhavnagar

Page 7

શ્રી જિન શાસનના સ્વામી શ્રી અરિહંત તત્વના ચિંતનમાં આત્માના મૂળ તેમ જ પરમાત્મા નિયમ પરોપકાર વ્યસની હોય છે. ઉત્તર ગુણોના ચિંતનને પણ સમાવેશ થાય છે.
એટલે તેમની ભક્તિ કરનાર મુમુક્ષુ સ્વાર્થ પર પદ છૅના ચિતન માટે મન નથી. છતાં શત ન જ હોય અને જે હોય તે માનવું કે તે જે તેને તેમાં જ રોકીશું તે ભવાંતરમાં અસંતની મુક્તિકામી નથી પણ બીજુ જ કંઈ ઈચ્છે છે. પણું નિશ્ચિત છે. * સ્વાર્થવશ માનવી ગમે તેવું પાપ કરતાં જે માનવ-પ્રાણી પિતાને મળેલી વસ્તુને અચકાતું નથી. તે સગા ભાઈને પણ દગો દઈ દે છે. રૂપયોગ કરે છે, તેની સજા તેને કર્મસત્તા ફરે સ્વાર્થનું મારણ પરમાર્થ છે.
જ છે. અને તેમાં સંપૂર્ણ ન્યાય છે પરમાર્થ એટલે પોપકાર,
કંચન અને કામિનીની રાગથી ચિત્ત કાળું પર ને ઉપકારી માનવાથી પરોપકાર વૃત્તિ પડે છે, અધ્યવસાય મલિન બને છે અને અશુભ આવે છે.
કર્મને તીવ્ર બંધ પડે છે. શાસ્ત્રો કહે છે કે ભવ ભવાંતરમાં ભમતાં આ મુમુક્ષુને તે આ બધું હરગીઝ ન પિય. જીવે ઉપકાર અનેકના લીધા છે. અને તે ઉપકાર કારણ કે તેને તે સર્વ બંધને તેડીને મત રૂપ ઋણ તેના માથે રહેશે ત્યાં સુધી તે ઋણ થવાની ઉત્કટ અભિલાષા છે. મુક્ત કર્મમુક્ત થઈને મુક્તિએ નહિ જઈ શકે. એટલે તે આત્માને ઓળખાવનારા પરમા
આપણે આજે સંસારમાં છીએ તે હકીકત માને ચિત્ત સંપીને નિરાંતે જીવે છે. જ એમ બતાવે છે કે આપણે દેવાદાર છીએ, મુમુક્ષુનું નવમું કર્તવ્ય વિનય ગુણનું ઉપકારના ભાર તળે છીએ. તેમાંથી છુટકારે પાલન છે. ત્યારે થશે જ્યારે આપણે પરોપકાર પ્રધાન “વિનય મૂલે ધમ્મ” એ આપણે જાણીએ જીવનમાં અગ્રેસર બનીશુ .
છીએ. પ્રત્યેક મુમુક્ષએ આ હકીકતને સ્વીકાર કરીને “વને વેરીને વશ કરે” એવી જે લોકિત પરોપકાર વૃત્તિ ખીલવવી જ પડે તે સિવાયન છે. તેનું રહસ્ય એ છે કે વિનયવંત પુરુષને ચાલે.
કંઈ શત્રુ હેત નથી. | મુક્તિરસિક આત્માનું આઠમું કર્તવ્ય તત્વનું વિનય અત્યંતર તપ રૂપ છે. ચિંતન છે.
સાચી વિનમ્રતા એ વિનય ગુણને પર્યાય છે, તત્વનું ચિંતન એટલે આત્મ તત્વનું ચિતન વિનય ગુણના પ્રભાવે શ્રી ગૌતમસ્વામીજી નવ તત્વનું ચિંતન, હેય પદાર્થો ક્યા છે, તેની
અનંત લબ્ધિ નિધાન બન્યા તે સર્વ વિદિત છે. સૂક્ષમ વિચારણ, સેય પદાર્થો કયા છે અને ઉપાદેય પદાર્થો કયા છે તેની ગવેષણ.
- વિનયવંત સાધક વડીલેની આમન્યા. સાચ* જે મુમક્ષ છે તેનું ચિત્ત સતના ચિતનમાં વાને વતે છે, તેમજ જાનાઓ ત વાત્સલ્યતત રહે છે. સત્ (આત્મા)ની અનંત શક્તિની ગહન રહે છે. કૈઈ જીવને તે તુચ્છકારતે નથી. વિચારણામાં રહે છે. અનંત ચતુષ્ટયમય આત્માથી પાણી ગમે ત્યાં પ્રવેશી શકે છે તેમ વિનય. તેનું ચિત્ત પ્રાય: અળગુ થતું નથી. તેથી સંસા- વંલ પુરુષ પણ જગતમાં ગમે ત્યાં વિચારી શકે રના નાશવંત પદાર્થોમાં તેને રાગ પેદા થતું નથી. છે. કોઈ તેને જાકારો દેતું નથી. પણ... બધા સપ્ટેમબર-૮૬
[૧૧
-
-
-
-
-
-
-
-